NGÀN NĂM LỤC BÁT...

Giới thiệu sách

LÃO TẠ

Tôi đọc một mạch và xem một mạch cả 600 trang sách, bao gồm gần chục ngàn câu thơ lục bát và vài trăm bức ảnh về địa lý, lịch sử, văn hoá, nghệ thuật Việt. Đọc một cách cuốn hút và xúc động. Xem một cách háo hức, thích thú và tò mò.

Rồi khi gấp sách lại không thể không trầm ngâm suy nghĩ. Không thể không mở sách ra đọc, xem, tìm kiếm, hả hê và trầm lắng thêm một lần nữa, nhiều lần nữa như khám phá một thế giới vừa quen vừa lạ. Cuối cùng là sự xúc động sâu xa về một tình yêu xứ sở thấm trong từng câu từng chữ. Có lẽ đây là lần đầu tiên trên sạp văn hoá phẩm nước nhà xuất hiện một cuốn sách ấn tượng cả về dung lượng và sự độc đáo giới thiệu đất nước một cách toàn diện bằng thơ và ảnh. Vì nó mới chỉ là tập I cho nên phạm vi bao quát dừng lại ở 39 tỉnh thành phố, gồm khu vực phía Bắc cho đến hết miền Trung. Được biết tác giả Ngọc Thiên Hoa, người đã cần mẫn cho ra hàng chục tập sách hoành tráng và gây sự chú ý ở cả ba thể loại thơ, tiểu thuyết và phê bình trong vài năm qua, đang gấp rút hoàn thành nốt tập II để có thể ra mắt bạn đọc trọn bộ vào năm sau. Khi đó bạn đọc sẽ có một bộ bách khoa thư bằng thơ và ảnh về dải đất chữ S xinh đẹp, hùng vĩ, đau thương nhưng đầy chất thơ và khát vọng sống mà tác giả luôn luôn nhớ về bằng tình cảm da diết của đứa con xa xứ. Nói là bách khoa thư vì Ngàn năm lục bát Việt Nam không chỉ là một tập thơ lục bát độc đáo đọc để thưởng thức, giải trí như phần lớn những cuốn sách cùng loại, mà còn có thể dùng tra cứu, tìm tài liệu về nhiều lĩnh vực, làm cẩm nang du lịch với những số liệu về nhân vật, địa lý, lịch sử, văn hoá vật thể và phi vật thể khá chính xác. Ta hãy thử đọc qua vài đoạn:

Đây là một đoạn viết về Hà Nội:

Bùi Huy, Nguyễn, Lý, Ông, Trương...

Trăm họ “tứ chiếng” muôn phương lập làng.

Nam thanh, nữ tú hàng ngàn

Kinh kỳ thanh lịch, Tràng An rỡ ràng.

Tưng bừng lễ hội xuân sang

Văn minh Hoa - Pháp hợp đàng Đông - Tây.

Tinh hoa từ trước đến nay

Thơ, Văn, Nhạc, Họa thơm lây phố thành.

Còn đây là một đoạn viết về Điện Biên:

Em về, anh đưa em đi

Thăm thành Tam Vạn rồi đi bản Mường.

Mường Lèo, Mường Lói, tiện đường

Đưa em thăm tới hai Mường quê anh:

Thanh Nưa, Thanh Tẩu- Song Thanh

"Xứ trời" truyền thuyết nhiều ngành Thái đen.

12 Mường nhỏ: Mường Biên

Lộ 279 nên thiên anh hùng.

Điện Biên đồi núi trùng trùng

Nghe như trong gió câu hò Pa Khoang.

Đây Bản Phú, đó Mường Phăng

Tháp kia, bản nọ buâng khuâng nhớ rừng.

Pa Thơm chân mỏi thì dừng

Nghe chim Mường Nhé hát mừng Mường Toong.

Rừng xanh thương nhớ bóng hồng

Sao em vội vã lấy chồng ra đi!

Nếu bạn chưa từng đặt chân đến xứ Quảng huyền bí, thơ mộng thì hãy đọc những câu thơ sau để mà…tứa nước miếng và thêm yêu một vùng đất vừa hiện thực vừa lung linh huyền thoại:

Mít non trộn sứa ngọt dòn

Lên đập An Trạch bắt con cá mòi.

Tháng 4 mối đất ngập trời

Nhanh tay bắt mối rang mời khách ăn.

Bê thui chính hiệu non căng

Bún mắm, chả đãi bạn ăn tới nghiền.

Bánh xèo dòn rụm vừa chiên

Khô mè thơm lựng, tiếc tiền sao đang!

Còn đây là những món thuộc hàng bình dân nhưng chết không nhắm được mắt nếu chưa từng nếm qua:

Cá cơm gỏi trộn hít hà

Món Don Quảng Ngãi đậm đà bao nhiêu!

Em đi bắt Bống kho tiêu

Hải sâm - Đồn đột sáng chiều anh săn.

Chim mía Xuân Phố nướng ăn

Cá niên nướng lửa hồng căng thịt vàng.

Bánh bèo đúc nấm mỡ màng

Kẹo gương Hoàng Yến đẹp sang, ngọt dòn.

Có thể nói mảng miêu tả các món ăn khắp ba miền-cũng là một sản phẩm văn hoá lâu đời tích tụ và truyền lại-chiếm một dung lượng quan trọng trong cuốn sách, quả là độc đáo và thuộc những câu thơ hấp dẫn nhất. Ta không thể không nhận ra ở Thiên Hoa nữ sỹ một biệt tài của nhà đầu bếp kiêm phù thuỷ, khéo kết hợp giữa chữ nghĩa và kiến thức ẩm thực cũng như cảm thụ của một người sành điệu, tinh tế trong thưởng thức văn hoá. Nó khiến ta cứ phải tự hỏi: Tác giả làm cách nào để có thể trải qua những hiện thực sống động và đa dạng như vậy? Bởi vì không thể ngồi tưởng tượng qua sách vở, qua các trang web du lịch mà đưa được cả hương vị, mầu sắc, cảm giác về sự khoái khẩu tài tình đến thế để truyền nó nguyên vẹn cho người đọc? Nhưng khi đã hỏi như vậy thì ta sẽ rất ngạc nhiên: Tác giả làm sao chia thời gian sống của mình đủ để có thể đến tận những phiên chợ quê hay tít nẻo vùng cao, quê hương của hàng trăm món ăn dân gian mà ngay cả dân bản địa nhiều người chưa từng được thưởng thức và thấm thía giá trị của nó ? Có thể coi điều này cũng là một bí ẩn thú vị của cuốn sách. Nó cho thấy không chỉ cái tài của người viết. Mà lớn hơn chính là tình yêu quê hương đất nước mà tác giả mang theo đến cùng trời cuối đất. Chỉ cậy vào tài chữ nghĩa không thôi thì quá lắm người đọc cũng chỉ có một bảng liệt kê các địa danh địa lý và lịch sử, danh sách các món ăn, các lễ hội...Trong khi đó mỗi trang sách, mỗi khổ thơ là một sự tái hiện cả hồn và xác của quá khứ cũng như hiện tại Việt. Cả cái chiều sâu hun hút của tâm linh Việt rất khó diễn tả bằng lời. Tất cả, dưới ngòi bút và tình yêu của Ngọc Thiên Hoa, đều thành rực rỡ và làm hiện lên uy nghi một đất nước, một dân tộc, một nền văn hoá, một khí phách mang tên Việt Nam có khả năng khắc sâu vào tâm trí người đọc.

Hà Nội 12-2010

L.T