tag:blogger.com,1999:blog-78032452729335255102024-03-05T15:43:20.940+07:00Trần Đức TiếnTrần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.comBlogger243125tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-59073682578904015042012-08-31T17:55:00.001+07:002012-08-31T17:56:30.496+07:00PHÁC THẢO BỨC TRANH THỜI SỰ VĂN HỌC<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">VĂN GIÁ</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #665940;">1. Thời sự văn học đối với đời sống văn học nhà trường</span></b><span style="color: #665940;"> <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Như chúng ta đều biết, văn học nhà trường được triển khai trên một bộ phận văn học dân tộc đã tương đối ổn định về mặt giá trị tư tưởng cũng như thẩm mỹ. Các lứa tuổi học sinh được thưởng thức, tìm hiểu các tri thức văn chương, các tác giả và tác phẩm văn chương của một khoảng cách thời gian khá xa so với thì hiện tại, nghĩa là chúng đã thuộc thì quá khứ. Ví dụ, chỉ lấy cái mốc văn học Việt Nam từ sau 1986 đến nay, cái thời điểm “đến nay” cũng đã xa so với thì hiện tại này khoảng chừng vài chục năm có lẻ. Cho nên, có một thực tế diễn ra là, những gì thuộc về nền văn chương đương đại, hiểu theo nghĩa thuộc thì hiện tại, ở đây, bây giờ, có ý nghĩa thời sự, cập nhật thường là nằm ngoài tầm ngắm của văn học nhà trường.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Cũng có thể ở một số trường nào đó, đôi khi cũng có hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ văn học, và đôi khi cũng có chủ đề về thời sự văn học. Tuy nhiên, đây không phải là nội dung bắt buộc, và thường là mang tính tự phát, tùy thuộc và ý thích và điều kiện của nhà trường. Nếu ông hiệu trưởng, hoặc bà tổ trưởng nào đó thích giao lưu với các tác giả, với các nhà nghiên cứu phê bình văn học, thích hiểu biết về các vấn đề thời sự văn học… thì các hoạt động đó có thể diễn ra. Còn nếu không thì ngược lại. Có những trường, chỉ hoàn toàn khép kín trong văn học học đường, tuyệt đối quay lưng lại với những gì đang diễn ra sôi động ngoài đời sống văn chương đương đại. Điều này, suy cho cùng chưa hẳn là có lỗi. Bởi vì trọng tâm chính của nhà trường là dạy học, giáo dục các tri thức sách giáo khoa, để các em có thể thi tốt nghiệp và cao đẳng, đại học. Không biết đến các vấn đề thời sự văn học có thể đáng tiếc chứ không đáng trách. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tại sao văn học nhà trường nên có một sự liên thông, tương tác với nền văn chương đương đại?<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tôi nghĩ có mấy lý do sau đây:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ nhất</span></i><span style="color: #665940;">, mặc dù các giá trị văn chương trong sách giáo khoa (SGK) đã tương đối ổn định, trong đó nhiều giá trị đã trở thành cổ điển, nhưng đi liền với nó bao giờ cũng có nguy cơ trở thành các giá trị tĩnh, bị đóng băng, xơ cứng, ít nhiều mang tính bảo thủ (bản chất của các giá trị văn hóa đều mang tính bảo thủ). Cho nên, với các trường hợp cũ, luôn luôn phải có <i style="mso-bidi-font-style: normal;">con mắt mới</i> để nhìn vào, để khám phá, hòng phát hiện thêm những tầng vỉa, những nét nghĩa mới và vẻ đẹp nghệ thuật mới. Để đạt được điều này, làm sao có thể làm ngơ được với các cách tiếp cận mới, mặt bằng tri thức lịch sử, lý luận, phê bình văn học mới. Ví dụ: không có tri thức về thi pháp thể loại truyện ngắn, thì làm sao có thể hiểu thêm được những giá trị về tư tưởng nghệ thuật của hàng loạt các cây bút truyện ngắn được học trong nhà trường như Nguyễn Tuân, Thạch Lam, Nam Cao, Nguyễn Minh Châu và nhiều tác giả khác nữa. Hoặc không hiểu gì về chủ nghĩa siêu thực thì làm sao có thể giải mã được <i>Cây đàn Garcia Lorca</i> của Thanh Thảo… Trong khi đó, ngay cả câu chuyện thi pháp hay siêu thực được hiểu và ứng dụng vào Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> hôm nay nếu so với thế giới cũng đã bị vượt qua rồi. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ hai</span></i><span style="color: #665940;">, nhìn từ phía giáo viên, thời sự văn học nên được hiểu là kích thích tố cho tình yêu đối với văn chương. Tình yêu nào cũng cần được chăm sóc. Nếu chỉ khép kín với các tác phẩm văn chương nhà trường thì làm sao tình yêu văn chương (vốn đã ít ỏi) có thể ngày càng nảy nở và giàu có được. Một khi bạn đọc một tác phẩm văn chương đương đại, nhất là tác phẩm ấy có giá trị, chắc chắn bạn sẽ được bồi đắp cảm xúc, sự mẫn cảm nghệ thuật. Qua đó bạn cũng thấy được nền văn học của dân tộc đang ở đâu, biến chuyển và vận động như thế nào?... Một nhà giáo dạy văn, nhất là dạy những trường chuyên chẳng hạn, lẽ nào không đọc <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nỗi buồn chiến tranh</i> của Bảo Ninh, một tác phẩm đã đoạt một số giải thưởng quốc tế, đã được dịch ra hơn chục thứ tiếng trên thế giới? Lẽ nào không đọc <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cánh đồng bất tận</i> (Giải thưởng văn học ASEAN, 2008) của Nguyễn Ngọc Tư, một tác phẩm nói về cuộc sống, thân phận của những người dân vùng đồng bằng miền Tây Nam bộ, từ đó nhà văn đề cập đến vẻ đẹp và sức mạnh của lòng yêu thương trước sự thù hận của con người.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ ba</span></i><span style="color: #665940;">, nhìn từ phía học sinh, các em không chỉ hiện diện trong cái nhìn của thầy cô giáo như những học sinh thuần túy, mà là những đứa trẻ có nhân cách với tất cả vẻ đẹp, sự phong phú và phức tạp của chúng. Chúng không chỉ là độc giả của văn chương nhà trường, mà còn là độc giả của văn chương rộng rãi nói chung: văn chương dân tộc và quốc tế, văn chương cổ điển và hiện đại/ đương đại… Chúng cần được tư vấn nên đọc quyển gì, tìm hiểu tác giả nào, đánh giá như thế nào. Với văn chương đương đại, nhiều hiện tượng văn chương hết sức phức tạp, trái chiều trong đánh giá, rất cần được các thầy cô giáo tư vấn, định hướng. Một người thầy không am hiểu văn chương đương đại và các vấn đề thời sự văn học thì làm sao có thể làm tròn vai trò tư vấn cho học sinh - độc giả được.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Lý do <i style="mso-bidi-font-style: normal;">cuối cùng</i>, có thể cũng nên tính đến: đã từng có không ít các ý kiến phàn nàn về việc đọc sách của các thầy cô dạy văn trong nhà trường, nhất là ý kiến từ phía các nhà văn. Các ý kiến này cho rằng khá nhiều các thầy cô giáo ít đọc tác phẩm văn học nói chung, chứ không riêng gì văn chương đương đại[1]. Một người ít đọc thì làm sao có thể hy vọng trở thành một người dạy giỏi được.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Với những lý do như vậy, tôi nghĩ, không có lý gì chúng ta không mở lòng mình để thường xuyên đọc, tìm hiểu nền văn chương đương đại của đất nước. Có thể có ai đó nghĩ: thời gian đâu mà đọc những thứ như vậy, chỉ cái việc soạn giáo án, chấm bài, chủ nhiệm… đã ngốn hết thời gian rồi, ấy là chưa kể chuyện dạy thêm, “cua cáy” nữa. Với người trong lòng không có niềm say mê thì thường có muôn vàn lý do, kể cả lý do… “Chỉ tại con ruồi”! <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">2. Vài nét về bối cảnh văn hóa - xã hội hôm nay</span></b><span style="color: #665940;"> <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">2.1. Về xã hội: Chúng ta đang sống trong một thời kỳ khủng hoảng trên nhiều mặt của đời sống xã hội. Tuy nền kinh tế tăng trưởng, nhưng các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, xã hội ngày càng phức tạp. Niềm tin vào lý tưởng của chế độ có nguy cơ giảm sút, đặc biệt là tuổi thanh thiếu niên mới lớn, đang bước vào đời. Lòng người bị phân tán, hoang mang.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, trong đó có văn chương, nghệ thuật đang bị trở nên lép vế trước một xã hội mà khuynh hướng duy kinh tế, vụ lợi ngày càng trở thành chủ đạo. Từ quan niệm phổ biến của xã hội, đến các bậc phụ huynh và các em học sinh, ngày càng xa rời văn chương. Môn văn chương bị lép vế trong sự lựa chọn của các em học sinh khi học cũng như hướng nghiệp. Đối với văn chương nói chung, trong bậc thang giá trị xã hội, có thể nói ngày càng bị xem nhẹ. Câu chuyện về văn chương ít được cộng hưởng trên toàn xã hội. Những nổi sóng văn chương quá lắm chỉ gây xôn xao trong giới là cùng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Các giá trị đạo lý và nhân văn ngày càng bị xói mòn. Sự sa sút đạo đức, sự hư hỏng, những hiện tượng tiêu cực của đời sống xã hội ngày càng nghiêm trọng và khó kiểm soát. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">2.2. Sự trở lại và phát triển của con người cá nhân: <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Xét ở cấp độ cá nhân, chưa bao giờ con người cái tôi cá nhân lại phát triển mạnh mẽ như bây giờ. Lịch sử tư tưởng Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> đã từng chứng kiến một thời có sự phát triển mạnh mẽ của cái tôi cá nhân trong giai đoạn 1930-1945. Sau đó, đất nước phải trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, con người cái tôi cá nhân lại một lần nữa đứng lui vào hàng sau để duy trì và phát triển con người cộng đồng, quyền lợi và các giá trị cộng đồng. Sau 1975, đặc biệt sau 1986 con người cá nhân lại được phục hưng và phát triển trở lại. Đó là một trong những lý do quan trọng để cắt nghĩa sự phát triển và thành tựu vượt bậc của các lĩnh vực đời sống, trong đó có văn chương, nghệ thuật. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Cùng với ý thức cá nhân, đi liền với nó là quan niệm về dân chủ, ý thức về giá trị, về cá tính sáng tạo cũng thay đổi ngày càng phức tạp cả hai chiều tích cực lẫn tiêu cực. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Có thể nói không thiếu những trường hợp con người rơi vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, vụ lợi, và trong trường hợp cực đoan là phá phách. Lúc này hơn bao giờ hết, vấn đề cần đặt ra giải quyết đó là ý thức về mối quan hệ hài hòa giữa cá nhân và cộng đồng, quyền lợi và nghĩa vụ. Nếu đi chệch một cách cực đoan về phía nào cũng sẽ bị lệch lạc và bị trả giá. Một xã hội phát triển là một xã hội có sự giải quyết tốt mối quan hệ đó. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">2.3. Về văn hóa, văn nghệ: <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chúng ta đã có nhiều cố gắng trong công cuộc xây dựng nền văn hóa mới với tiêu chí “tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Tuy nhiên, thực tiễn diễn ra chưa như mong muốn, chưa tương xứng với đầu tư, chưa đáp ứng được lòng mong mỏi của nhân dân. Không ít các giá trị văn hóa truyền thống, kể cả văn hóa vật thể lẫn phi vật thể bị xâm hại, mai một hoặc mất hẳn.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Một số các giá trị văn hóa, tư tưởng, tinh thần của văn chương dân tộc trong quá khứ cũng chưa được đánh giá đúng mức và khai thác phát huy. Ví dụ một số gương mặt tư tưởng và văn hóa đầu thế kỷ như học giả Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh, hay nền văn chương miền Nam trước 1975 vẫn còn là món nợ đối với giới nghiên cứu văn học, văn hóa hiện nay.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Một bộ phận không nhỏ các giá trị văn hóa tinh thần, trong đó có văn chương nghệ thuật của cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng chưa có điều kiện đánh giá toàn diện và đúng mức. Và do đó chúng ta cũng chưa phát huy được sức mạnh cộng đồng người Việt hải ngoại trong công cuộc xây dựng, phát triển văn hóa dân tộc. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Trong khi đó, sức mạnh của truyền thông, của kinh tế thế giới đang thiết lập một “Thế giới phẳng” (Thomas L.Friedman) toàn cầu. Từ đó, ngay tại đất nước chúng ta, cơn gió toàn cầu hóa đang ngày càng ảnh hưởng mạnh mẽ tới mỗi một công dân. Không chỉ chúng ta bị ảnh hưởng về mặt kinh tế, mà còn ảnh hưởng trên tất cả các lĩnh vực chính trị, văn hóa, xã hội.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nói riêng về lĩnh vực văn nghệ, trong đó có văn chương, ngày hôm nay chúng ta không thể làm ngơ trước hàng loạt các trào lưu, khuynh hướng, những tìm tòi thể nghiệm của thế giới – những thứ hàng ngày hàng giờ ảnh hưởng tới chúng ta qua nhiều con đường, nhất là qua hệ thông truyền thông hiện đại (điện thoại, internet). Tất cả thực tiễn phong phú, sôi động và phức tạp của thế giới tác động vào Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> từng ngày từng giờ với một xu hướng không thể cưỡng chống và rất khó kiểm soát. Điều này vừa có hai mặt tích cực và tiêu cực của nó.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chỉ xin lấy một ví dụ. Chủ nghĩa hậu hiện đại như một trào lưu tư tưởng và văn hóa mạnh mẽ trên thế giới, được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ trước, nhanh chóng lớn mạnh, tác động tới toàn cầu. Đối với Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>, chủ nghĩa hậu hiện đại trong tính chất như một cảm quan đã được hình thành từ sau 1986, ngày càng xuất hiện rõ nét bằng các sáng tác hậu hiện đại. Cái cảm quan hậu hiện đại chi phối rất mạnh mẽ đến sáng tạo, phê bình, cảm nhận văn chương, nghệ thuật. Kể cả văn học trong nhà trường, tác phẩm của một số nhà văn nhà thơ cũng đã bắt đầu được soi chiếu dưới lý thuyết hậu hiện đại[2]. Nếu những người nghiên cứu, giảng dạy và cả giới sáng tác đương đại nước ta không tiếp cận được trào lưu này thì làm sao có thể biết thế giới có những gì để ta học tập và nên tránh.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Như vậy, để hiểu tình hình thời sự văn học, chúng ta không thể không đặt các vấn đề, các hiện tượng văn học trong bối cảnh văn hóa xã hội hiện thời. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">3. Vài nét về các tổ chức, đội ngũ, hoạt động trong đời sống văn học hiện nay<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">3.1. Có thể nói chưa bao giờ chúng ta lại có nhiều tổ chức đoàn thể, các cá nhân tham gia vào hoạt động văn học nghệ thuật như bây giờ. Ở cấp độ trung ương, cao nhất là Hội đồng LLPBVHNTTƯ (thuộc Ban Tuyên giáo TƯ), sau đến là Hội NVVN, bên cạnh đó lại có Liên hiệp các Hội LHVHNTTƯ, rồi <i>Văn Nghệ Quân đội</i> của ngành quân đội,<i> Văn Nghệ Công an</i> của ngành công an; ở cấp địa phương lại có các Hội VHNT các tỉnh thành; riêng Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và vài thành phố lớn còn có Hội nhà văn. Bên cạnh các Hội chính thống, ngày hôm nay còn có khá nhiều các đơn vị, cá nhân tham gia vào sân chơi chung này. Ví dụ các cơ quan nghiên cứu, các trường đại học, các nhà xuất bản, các công ty sách, các tờ báo lớn, các công ty truyền thông, các chủ trang website… đang dần dần trở thành những “quyền lực” góp phần kiến tạo nên đời sống văn chương, rộng ra là văn hóa của đất nước.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Mỗi một hội đoàn, nhóm, cá nhân đó lại có những diễn đàn riêng. Chỉ tính riêng Hội nhà văn đã có đến 6 ấn phẩm: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tuần báo Văn Nghệ, Văn Nghệ Trẻ</i>; các tạp chí<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Nhà Văn, Văn Học Nước Ngoài, Thơ; </i>và trang website <i>Vanvn.net; </i>ấy là chưa kể NXB Hội Nhà Văn nữa<i>.</i><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Các cơ quan truyền thông, báo chí từ báo in, báo nói, báo hình, báo mạng đều có chuyên trang về văn hóa nghệ thuật, trong đó có văn học.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Điều này dẫn đến thực trạng sau:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ nhất</span></i><span style="color: #665940;">, chưa bao giờ các tác phẩm văn chương lại có điều kiện dễ dàng công bố, đăng đàn in ấn đến vậy. Người sáng tác có thể vừa dừng lại con chữ cuối cùng, ngay lập tức, chỉ cần một cú clik là tác phẩm đã lên không gian mạng, và ngay lập tức đi vào công chúng trên cả nước, thậm chí thế giới.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ hai</span></i><span style="color: #665940;">, văn chương bây giờ đã không còn “độc quyền” của một số người viết chuyên nghiệp nữa, mà là sân chơi chung của tất cả những ai muốn/ có nhu cầu được viết, được tỏ mình. Và như vậy, đi liền với nó là cái nhìn dân chủ đối với văn chương: không thần thánh hóa cũng không dung tục hóa nó, không ai tự cho phép độc quyền hoặc tôn ti trong lĩnh vực sáng tạo.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ ba</span></i><span style="color: #665940;">, việc tham gia vào bình luận, đánh gía, thẩm bình các tác phẩm văn chương không còn là độc quyền của các nhà phê bình nữa. Nó trở thành sinh hoạt tinh thần khá dân chủ của bạn đọc rộng rãi. Nhất là được sự trợ lực của các trang mạng xã hội, việc bình luận, đánh giá văn chương diễn ra như là những cuộc thảo luận tự nhiên, không có người điều hành, không có kết luận, không đưa ra nghị quyết.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thứ tư</span></i><span style="color: #665940;">, ngoài những khía cạnh tích cực kể trên, đi liền với nó cũng bộc lộ những mặt trái, tiêu cực. Tình trạng loạn chuẩn trong việc thẩm định văn chương; việc dễ dãi, thiếu trách nhiệm trong sáng tạo và bình luận; tình trạng sa sút trong văn hóa đối thoại và tranh luận; tình trạng ảo tưởng, tự mê trong việc sáng tạo và công bố tác phẩm; đặc biệt là rất khó có khả năng kiểm soát được các tác phẩm chất lượng thấp kém và độc hại. Tình trạng này không chỉ thấy trên các trang Web, Blog mà còn trên cả báo in, các nhà xuất bản nữa. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">3.2. Về đội ngũ sáng tác: <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Hiện nay, nhìn vào đội ngũ những người hoạt động văn học bao gồm cả sáng tạo và nghiên cứu, lý luận, phê bình (NCLLPB) có thể hình dung ba thế hệ chủ lực căn cứ vào việc họ góp phần tạo nên diện mạo nền văn học qua các giai đoạn: lớp trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ; lớp trưởng thành sau 1975, được gọi là thế hệ hậu chiến, và lớp các nhà văn trẻ trưởng thành sau 1986 đến nay. Dĩ nhiên, không nói đến một số trường hợp ngoại lệ như nhà văn Tô Hoài đã 92 tuổi, hoặc một vài nhà văn trưởng thành từ giai đoạn kháng chiến chống Pháp như Hồ Phương, Nguyên Ngọc, Nguyễn Kiên, Ngô Văn Phú; hoặc một số nhà NCPBVH cũng đã cao tuổi như các GS Nguyễn Đăng Mạnh, Hà Minh Đức và một vài người khác hiện giờ thôi không viết nữa.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thế hệ thứ nhất</span></i><span style="color: #665940;">, phải kể đến các nhà văn như Đỗ Chu, Ma văn Kháng, Bùi Bình Thi, Nguyễn Quang Sáng, Lê Văn Thảo, Nguyễn Khắc Trường, Nguyễn Xuân Khánh, Dương Hướng, Lê Minh Khuê, Khuất Quang Thụy, Hoàng Minh Tường, Nguyễn Phan Hách, Nhật Tuấn, Trung Trung Đỉnh; các nhà thơ như: Hữu Thỉnh, Thanh Thảo, Nguyễn Duy, Vũ Quần Phương,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nguyễn Trọng Tạo, Phan Thị Thanh Nhàn, Ý Nhi, Nguyễn Đức Mậu, và một số gương mặt khác; các nhà NCLLPB như Trần Đình Sử, Lại Nguyên Ân, Ngô Thảo, Vương Trí Nhàn; các nhà dịch thuật như: Dương Tường, Đoàn Tử Huyến, Lê Bá Thự, Thái Bá Tân, Trần Đình Hiến…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thế hệ thứ hai</span></i><span style="color: #665940;">, đó là các nhà văn tiêu biểu như: Bảo Ninh, Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Tạ Duy Anh, Võ Thị Hảo, Nguyễn Bình Phương, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Việt Hà, Y Ban, Thùy Dương, Võ Thị Xuân Hà, Nguyễn Thị Thu Huệ; các nhà thơ Trần Anh Thái, Y Phương, Dương Thuấn, Dư Thị Hoàn, Nguyễn Quang Thiều, Mai Văn Phấn, Trần Quang Quý, Đặng Huy Giang, Nguyễn Hữu Quý, Nguyễn Linh Khiếu, Bùi Chí Vinh…; các nhà NCLLPB như Trương Đăng Dung, Lã Nguyên, Trần Đăng Suyền, Đỗ Lai Thúy; sau một chút là những Chu Văn Sơn, Phạm Xuân Nguyên, Trịnh Bá Đĩnh, Nguyễn Hữu Sơn, Nguyễn Đăng Điệp, Nguyễn Hòa, Văn Giá, Lưu Khánh Thơ, Bích Thu…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Thế hệ thứ ba</span></i><span style="color: #665940;"> dao động trong khoảng tuổi trên dưới 40. Về văn xuôi có thể kể đến Phong Điệp, Nguyễn Ngọc Tư, Phan Triều Hải, Nguyễn Ngọc Thuần, Nguyễn Danh Lam, Phạm Duy Nghĩa, Đỗ Bích Thúy, Trần Nhã Thuỵ, Nguyễn Thế Hùng, Đỗ Tiến Thụy, Nguyễn Đình Tú, Tiến Đạt; trẻ hơn một chút có Di Li, Nguyễn Quỳnh Trang, Trang Hạ, Cấn Vân Khánh… Về thơ có Phan Hoàng, Phan Huyền Thư, Vi Thùy Linh, Đinh Thị Như Thúy, Lê Thiếu Nhơn, Lê Vĩnh Tài, Đỗ Doãn Phương, Trang Thanh,… Về NCLLPB có những cây bút trẻ như Nguyễn Thanh Sơn, Trần Văn Toàn, Phạm Xuân Thạch, Hoài Nam, Đoàn Ánh Dương, Trần Ngọc Hiếu, Trần Thiện Khanh, Đoàn Minh Tâm, Lê Hồ Quang, Nhã Thuyên, Mai Anh Tuấn, Ngô Hương Giang... Về dịch thuật có Trần Tiễn Cao Đăng, Cao Việt Dũng, Nguyễn Bích Lan, Hữu Việt, Thụy Anh, Nguyễn Kim Hiền…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Sự liệt kê này không thể đầy đủ, và còn một số gương mặt có thể ở khoảng tiếp nối giữa các thế hệ có thể bị bỏ sót, nên mong được châm chước. Nhưng qua đó cũng đủ thấy một đội ngũ khá hùng hậu các cây bút hoạt động văn học, họ góp phần làm nên diện mạo của nền văn học đương đại. Mỗi một thế hệ có những thế mạnh riêng, và có những hạn chế riêng. Họ không phủ nhận nhau, không thay thế nhau, mà tôn vinh nhau, cùng góp phần làm nên nền văn chương dân tộc. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">4. Về thực tiễn sáng tác văn học </span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">4.1. Văn xuôi: </span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nói văn xuôi của thì hiện tại, hôm nay, ta có thể hình dung có một diện mạo văn xuôi khá đa dạng. Đa dạng về đề tài. Đa dạng về bút pháp, lối viết.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Hiện nay, đề tài về chiến tranh chống Mỹ vẫn đang được tiếp tục. Đây là món nợ tinh thần của văn nghệ sĩ đối với lịch sử dân tộc, đối với nhân dân, một đề tài không bao giờ bị coi là cũ. Một số nhà văn vẫn tiếp tục khai thác đề tài này. Có được sự hỗ trợ từ Bộ Quốc phòng: Giải thưởng VHNT xét giải 5 năm /lần. Ví dụ: Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng 2004-2009 đã trao giải cho hai tác phẩm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mùa hè giá buốt</i> (2008) của Văn Lê, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Rừng thiêng nước trong</i> (2004) của Trần Văn Tuấn.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tuy nhiên, sáng tạo trước hết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải được xem là những cố gắng của các cá nhân. Trong những năm gần đây, <i>Vùng lõm</i> (Giải B- HNV 2010) của Nguyễn Quang Hà, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Xiêng khoảng mù sương</i> (Giải C- HNV, 2010) của Bùi Bình Thi; hay cách đó mấy năm trước là <i>Thượng Đức</i> của Nguyễn Bảo, và gần đây nhất là <i>Lính trận</i> của Trung Trung Đỉnh là những cố gắng đáng trân trọng, và được ghi nhận như những thành tựu đáng chú ý. Tuy nhiên, ở đề tài này, vẫn chưa thực sự có được một tầm vóc đáng kể như <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nỗi buồn chiến tranh </i>của Bảo Ninh (1992). <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lính trận</i> (2010) của Trung Trung Đỉnh được xem như là một cái nhìn cận cảnh về chiến tranh, cắt nghĩa lý do tại sao những chàng trai trẻ măng đi qua được những năm tháng chiến tranh khốc liệt? Lý do ở chỗ là do họ có tuổi trẻ, tuổi trẻ là một sức mạnh tinh thần vô giá khiến con người sống được và chiến thắng trong những hoàn cảnh khốc liệt nhất. Trước kia, một số tiểu thuyết giải thích về câu chuyện này thường viện đến chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lý tưởng sống… nên đưa lại cảm giác không thật, thậm chí giả tạo. Cách miêu tả và cắt nghĩa về người lính ở <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lính trận</i> đã có cái nhìn chân thực hơn, do đó thuyết phục hơn.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Đề tài lịch sử quá khứ vẫn được xem là một lực hấp dẫn đối với các nhà văn xuôi, gồm cả truyện ngắn và tiểu thuyết. Đây là một lựa chọn rất lợi hại. Xưa vẫn thường nói: “Ôn cố tri tân” (Học xưa hiểu nay). Nhưng đối với các nhà văn, có thể nói, họ nói xưa để nói nay, để nói về cái hôm nay, và gửi gắm nhiều ngụ ý về thời thế, thân thế.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Có thể nói, người viết tiểu thuyết lịch sử hiện nay giật giải quán quân vẫn là nhà văn Hoàng Quốc Hải. Trước đây, ông đã hoàn thành bộ tiểu thuyết về triều Trần 4 tập; năm 2011 vừa qua, ông lại công bố bộ tiểu thuyết về triều Lý 4 tập nữa[3] Đó là một công phu lao động đáng nể, và cao hơn là ý thức viết về lịch sử và đối thoại với/về lịch sử trong cái nhìn từ hôm nay.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Cùng với nhà văn Hoàng Quốc Hải, đội hình những người viết tiểu thuyết lịch sử ngày càng đông đảo: nhà văn Nguyễn Xuân Khánh với <i>Hồ Quý Ly</i> (2000), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mẫu thượng ngàn</i> (2005), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đội gạo lên chùa</i> (2011) [4]; nhà văn Nguyễn Quang Thân với <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hội thề</i> (2009), Hà Phạm Phú với <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trưng Trắc</i> (2012), Ngọc Bái<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>với <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngang trời mây đỏ</i> (2012); có thể kể thêm truyện ngắn <i>Dị Hương</i> của Sương Nguyệt Minh, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cửa Bắc</i> của Nguyễn Anh Vũ… Trong số này, hai tác phẩm <i>Hội thề</i> và <i>Dị hương</i> đã gây nên cuộc tranh luận khá sôi nổi, thậm chí có lúc căng thẳng trong đời sống văn học năm 2011.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><i><span style="color: #665940;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Hội thề</span></span></i><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">, tác phẩm của nhà văn Nguyễn Quang Thân miêu tả cuộc kháng chiến của nghĩa quân Lê Lợi và Nguyễn Trãi. Trong đó, tác giả nhấn mạnh vào vai trò đặc biệt của nhân vật nhà nho Nguyễn Trãi, và cùng với Nguyễn Trãi là tư cách thủ lĩnh “đầu mục” Lê Lợi, tư cách của tướng giặc quy hàng Thái Phúc và mối quan hệ giữa họ. Tác phẩm đặt ra nhiều vấn đề: nhận thức lại tư cách và vai trò của Lê Lợi trong những năm đánh giặc Minh, cắt nghĩa bi kịch Lệ Chi Viên của Nguyễn Trãi sau đó, cách nhìn và đánh giá về kẻ bên kia chiến tuyến… Ý kiến đầu tiên nêu băn khoăn là của nhà văn Trần Hoài Dương, sau đấy là Phạm Viết Đào; ý kiến phê phán dữ dội là của Trần Mạnh Hảo. Các ý kiến bênh vực có Lê Thành Nghị, Nguyễn Hoài <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>; và ý kiến trên các báo TTVH, Đất Việt… Có thể ai đó chưa đồng tình điểm này điểm khác, nhưng tác phẩm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hội thề</i> được viết một cách khá trang nhã, với nhiều sáng tạo mới, có tư tưởng, đọc hấp dẫn. Trong một trả lời phỏng vấn trên báo TTVH, nhà văn Nguyễn Quang Thân đã tâm sự về tư tưởng chính mà ông muốn thể hiện trong tác phẩm: “Ngắn gọn đó là quan điểm “vua - tôi”. Nguyễn Trãi không dự Hội Thề Đông Quan, ông cũng không được ghi vào danh sách đầu tiên những công thần được nhà vua ban thưởng sau ngày chiến thắng. Còn kết thúc bi thảm của mối quan hệ này thì chúng ta đã quá rõ rồi. Tại sao vậy? Với những khai quốc công thần áo vải cờ đào cỡ Lê Sát, Lê Ngân thì Nguyễn Trãi chỉ là một anh trí thức vào Lam Sơn khá muộn, chưa có công trạng chiến chinh gì ngoài mấy trang Bình Ngô sách. Lê Lợi không như họ. Vị lãnh tụ anh minh đã biết dùng Nguyễn Trãi ngay những ngày đầu. Dùng vì ông quá sáng suốt nhận thấy, nếu không có cánh trí thức Thăng Long như Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Hãn hay Lưu Nhân Trú, Phạm Văn Xảo thì khởi nghĩa Lam Sơn chỉ là con đại bàng không có cánh mà thôi. Nhưng dùng mà không tin, dùng mà sợ, dùng mà coi như khách, dùng mà luôn đề phòng, dùng xong rồi thì tìm cách giết đi dù thừa biết là oan khốc (về sau, cả bốn ông đại khoa này đều bị giết vì những cớ khác nhau nhưng lý do chỉ là một, giết thật chứ không chỉ vắt chanh bỏ vỏ thôi đâu). Về điểm này, Lê Lợi lớn hơn Lưu Bang khi ông này ngay những ngày đầu đã rẻ rúng Hàn Tín. Nhưng sự nghi kỵ giữa những kẻ ít học với người học rộng tài cao thì vẫn giống nhau trong mọi thời”. <br />
Cũng trong một bối cảnh tương tự, sau khi có trao đổi băn khoăn về tác phẩm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dị hương</i> của nhà văn Trần Hoài Dương là ý kiến phê phán kịch liệt của nhà thơ Trần Mạnh Hảo. Ông cũng cho rằng nhà văn Sương Nguyệt Minh (SNM) đã có cái nhìn và đánh giá không đúng về nhân vật Nguyễn Ánh, rằng tác giả truyện ngắn “bôi bẩn lịch sử”, “yếu kém về nghệ thuật”… Phụ họa vào ý kiến phê phán này là của nhà PBVH Bùi Công Thuấn: cho rằng SNM bắt chước truyện lịch sử <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Kiếm sắc</i> của Nguyễn Huy Thiệp. Có thể nói rằng câu chuyện của SNM tiếp tục đặt ra vấn đề lớn và muôn thưở về mối quan hệ giữa mỹ nhân và anh hùng, giữa cái đẹp và quyền lực.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Văn xuôi viết về đề tài thế sự vẫn được xem là mảnh đất màu mỡ nhất hiện nay. Có thể nói với đề tài này, nhìn chung là khá đông về số lượng các tiểu thuyết, truyện ngắn, và trong số đó, không ít các tác phẩm thực sự có chất lượng. Ngoài những tác giả được xem là đang sung sức như Ngô Phan Lưu, Trần Đức Tiến, Tạ Duy Anh, Nguyễn Bình Phương, Nguyễn Ngọc Tư, Đỗ Bích Thúy…, còn góp mặt hàng loạt các nhà văn văn khác như Bích Ngân, Y Ban, Thùy Dương, Võ Thị Xuân Hà, Nguyễn Thị Thu Huệ; cộng với khá nhiều các cây bút trẻ cũng tham gia vào đội hình này như Nguyễn Đình Tú, Nguyễn Thế Hùng, Đỗ Tiến Thụy, Lê Anh Hoài, Phong Điệp, Nguyễn Quỳnh Trang, Di Li, Nguyễn Danh Lam… Mỗi người một vẻ, một tìm kiếm, một phong cách khác nhau. Trong một hai năm trở lại đây nổi lên một số tác phẩm như: tập truyện ngắn <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lỏng và tuột</i> của Trần Đức Tiến, tiểu thuyết <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Giữa dòng chảy lạc</i> của Nguyễn Danh Lam (hai tác phẩm đoạt Giải thưởng 2011 của Hội NVVN), tiểu thuyết <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những ngã tư và những cột đèn</i> của Trần Dần (Giải thưởng Hội NV Hà Nội). Đặc biệt gần đây là tiểu thuyết <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những mảnh hồn trần</i> (NXB HNV, 2011) của Đặng Thân, và hai kịch bản chèo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vong bướm</i> (NXB Thời đại, 2012) của Nguyễn Huy Thiệp lại gây xôn xao dư luận. Xin điểm qua một số tác phẩm có tính thời sự kể trên:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">* Trần Đức Tiến sinh 1953, quê Hà Nam, nhiều năm làm chủ tịch HVHNT Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện là Uỷ viên Ban Chấp hành Hội NVVN. Ông viết nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện cho thiếu nhi; và là người có duyên với các giải thưởng từ trung ương tới địa phương. Gần đây nhất, <i>Lỏng và tuột</i> (NXB HNV, 2010) đã đoạt Giải thưởng văn xuôi của HNVVN 2011. Đây là tập truyện ngắn gồm 16 truyện, trong đó truyện <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lỏng và tuột</i> lấy làm tên chung cho tập. Ông là người bám sát vào thực tại đời sống để lên tiếng. Bút pháp thường pha trộn giũa hiện thực và huyền ảo. Truyện thường không có truyện, hay đi vào những cái tầm thường, bé mọn, không đâu của đời sống để đặt ra những vấn đề sâu xa về đời sống nhân sinh và con người. Truyện của Trần Đức Tiến dễ đọc, thanh thoát, để lại nhiều dư vị. Xin trích một đoạn nhận xét của nhà văn Bùi Ngọc Tấn trong <i>Lời tựa</i> của tập truyện: “Nhiều truyện ngắn của TĐT là truyện- không- có-chuyện. Những truyện không thể kể lại được, hấp dẫn ở cách viết, cách dẫn dắt, nhất là ở những chi tiết - những chi tiết không có gì đặc biệt, đầy rẫy quanh ta được tác giả để mắt tới và sử dụng như một phản ứng hóa học bùng nổ dây chuyền, làm hiện lên căn cốt sâu xa của con người, của cuộc sống… Trong truyện ngắn TĐT sự thật cứ dần hiển lộ đến gai cả người, đó là những trang cắt lớp về sự tha hóa và phân rã. Truyện ngắn là của trời cho và xuất hiện theo từng mùa. Những năm gần đây, thật may mắn có <i>Lỏng và tuột</i>”.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">* Giữa dòng chảy lạc</span></i><span style="color: #665940;"> (NXB Văn Nghệ TPHCM, 2009) là tiểu thuyết của tác gia trẻ thế hệ 7X (sinh 1972) Nguyễn Danh Lam. Cuốn tiểu thuyết dày 382 trang chỉ dành để nói về cuộc đời của một anh chàng không có tên thất nghiệp, sống một cuộc sống hoang mang, hoài nghi về cuộc đời, không có lối thoát. Cuốn sách phản ánh tâm trạng của một thế hệ tuổi trẻ bị quăng quật, đổ vỡ niềm tin, thiếu khát vọng lớn, chưa tìm thấy lối đi… Tuy nhiên, “từ nỗi buồn thấm thía, đắm chìm, gợi lên một cảnh tỉnh. Để đứng dậy và thương yêu, sau khi gập trang sách cuối cùng và ngước nhìn cuộc sống còn mênh mông phía trước” (Nguyễn Hoài <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place>).<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">* Những ngã tư và những cột đèn</span></i><span style="color: #665940;"> (NXB HNV, 2011) của Trần Dần là một hiện tượng văn học khá đặc biệt. Đặc biệt ở những điểm sau: <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Lâu nay thường ta chỉ biết đến ông là một nhà thơ, nay qua tiểu thuyết này, ông hiện lên như một nhà tiểu thuyết đáng nể, độc đáo. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Tiểu thuyết này hoàn thành từ năm 1966, những năm ông đang bị cái án “Nhân văn - Giai phẩm”. Cũng năm đó, ông bị công an tịch thu 2 bản thảo: tiểu thuyết này và tập thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cổng tỉnh</i>. Đến năm 1988, khi ông được trả lại Hội tịch, thì hai bản thảo này mới lại trả lại. Ông tiến hành sửa chữa, định đem in, không nhà xuất bản nào dám in. Lưu lạc cho tới tận bây giờ.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Tiểu thuyêt này mượn hình thức tiểu thuyết trinh thám, để nói về nhiều vấn đề của đời sống thực tại trong xã hội, và sâu xa hơn là vấn đề nhân bản của con người. Hình ảnh “ngã tư và cột đèn” mang tính chất biểu tượng sâu sắc.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Tuy viết năm 1966, nhưng nghệ thuật tiểu thuyết rất hiện đại: tiểu thuyết trong tiểu thuyết, dòng ý thức, biểu tượng… Những ngón nghề tiểu thuyết của ông đã đi trước nghệ thuật tiểu thuyết Việt Nam hàng chục năm, và hiện nay vẫn còn hết sức mới mẻ, hiện đại, trở thành những bài học tốt cho các cây bút tiểu thuyết.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">* Tôi muốn nói đến hai trường hợp đang gây tranh cãi, tạo nên ít nhiều sóng gió trong đời sống văn học hiện nay: tiểu thuyết <i>Những mảnh hồn trần</i> của Đặng Thân và tập kịch <i>Vong bướm</i> của Nguyễn Huy Thiệp.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Những mảnh hồn trần</span></i><span style="color: #665940;"> là một tiểu thuyết thực sự được viết theo lối hậu hiện đại. Trong những năm gần đây, lối viết hậu hiện đại đang trở thành một xu hướng có thực của văn chương Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place>. Nó tìm kiếm một lối viết khác hẳn so với truyền thống. Nó có quan niệm hẳn hoi. Về mặt lý thuyết, xin tới phần tình hình lý luận phê bình sẽ nói rõ thêm. Ở đây, chỉ xin nêu lên mấy đặc điểm của tiểu thuyết này:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Đây là loại tiểu thuyết tương tác, nghĩa là sản phẩm của lối viết trên mạng, của văn học mạng. Người viết hoàn thành từng phần, rồi tung lên mạng, lắng nghe các comment trao đổi, rồi sửa (nếu thấy cần), thậm chí đưa cả các comment vào tác phẩm như là một thành phần của tiểu thuyết. Ngay cả một số tri thức về địa danh, danh nhân, các sự kiện nổi bật của thế giới, các vấn đề về văn hóa… nếu cần, đều có thể cắt dán được lấy từ nguồn Google. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Tiểu thuyết này mang kết cấu phân mảnh: không cốt truyện, chương đoạn tự do, ngẫu hứng; thậm chí mượn hình thức của tiểu thuyết dã sử chương hồi trước đây như đề thơ sau mỗi tên chương, kết nối mời gọi đọc tiếp chương khác....<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Tiểu thuyết không có ý định xây dựng nhân vật chính theo hướng có tính cách, hoặc điển hình hóa như lý thuyết trước đây của chủ nghĩa hiện thực. Mỗi nhân vật là những trường hợp không tất yếu, thậm chí ngẫu nhiên, là những mảnh nhỏ lẻ, phân rã của đời sống.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Tiểu thuyết biểu đạt thực tại cũng theo cách phân mảnh, hiện thực hiện lên không có logic tất yếu, như những mảnh vụn của đời sống; nó ngược với cách phản ánh không gian thời gian rộng lớn, ôm trùm, cả cuộc đời hoặc nhiều thế hệ của nhân vật như trong chủ nghĩa hiện thực.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Tiểu thuyết đậm đặc chất hoài nghi, giễu nhại, trào tiếu, mang tính chất giải thiêng, giải trung tâm, hướng tới tinh thần dân chủ trong đời sống, giữa nghệ thuật với đời sống, giữa tác giả với nhân vật, tác giả với người đọc và ngược lại… <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nhà PBVH Đỗ Lai Thúy cho rằng tiểu thuyết của Đặng Thân là sự tiếp nối ở chỗ dừng của Nguyễn Huy Thiệp về thể loại tiểu thuyết. Chính vì thế, từ đây đã gây nên cuộc tranh luận (trong Tọa đàm, trên mạng…). Các ý kiến phản đối Đỗ Lai Thúy là Nguyễn Hoàng Đức, Nguyễn Thị Minh Thái, Trương Đức… Họ cho rằng so sánh như vậy là khập khiễng, không đúng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Hầu hết các ý kiến đồng tình đều cho rằng, tiểu thuyết này không phải ai cũng thích, nhưng chắc chắn nó là một tiểu thuyết đặc biệt độc đáo, khác lạ, có ý nghĩa gợi ý, kích thích sáng tạo và làm mới tiểu thuyết đang có nguy cơ chững lại hiện nay.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Hai vở kịch bản chèo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vong bướm</i> và <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Truyền thuyết tìm vua</i> của Nguyễn Huy Thiệp ra mắt bạn đọc vào dịp tháng 2.2012 vừa qua cũng gây sự chú ý của dư luận. Lễ ra mắt tác phẩm này thu hút sự quan tâm của nhiều người, từ giới nhà văn, nhà báo, kể cả những người làm sân khấu chèo. Nguyễn Huy Thiệp nói rằng gần đây thấy chèo bị cũ, trong khi đó chèo là một hình thức văn hóa vô cùng đặc sắc của dân tộc. Ông chia sẻ: "Chèo là một hình thức sân khấu rất hay của văn hóa Việt. Gần đây tôi đi xem chèo hiện đại và thấy dựng như thế thì phí công, phí tiền quá, nên nảy ra ý định viết. Chèo cổ rất hay, nhưng xu hướng kịch hóa chèo gần đây khiến nó bị dung tục, tầm thường hóa, làm mất đi độ ảo diệu, tính ước lệ, tính tối giản vốn có". Ông ao ước có nhà đạo diễn nào có tài để đưa vở chèo của ông lên sân khấu. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng đó mới chỉ là kịch bản văn học, việc đưa lên sân khấu là một việc làm không dễ (ý kiến của Nguyễn Thị Minh Thái, NSƯT Trần Ngọc Chung). Có thể nói, tuy không còn ở độ chói sáng như cách đây 20 năm về trước, nhưng những gì ngòi bút này viết ra gần đây, dẫu không nhiều, vẫn tạo ra được sự chú ý đặc biệt của độc giả. Về tác phẩm này, đã có đến 3 bài của tác giả Chu Giang mạt sát trên báo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Văn Nghệ TPHCM,</i> sau được đăng trên mấy trang mạng, và được comment sôi nổi. Tuy nhiên, không hề có ý kiến của Nguyễn Huy Thiệp lên tiếng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Một cách nhận diện diện mạo và thành tựu văn xuôi hiện nay có thể căn cứ vào hệ thống giải thưởng, trong đó có hai loại giải thưởng: Hội Nhà văn Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> và Hội Nhà văn Hà Nội là có uy tín hơn cả. Tuy nhiên, giải thưởng không có nghĩa là đã có tính đại diện, nhất là khi giải thưởng ấy lại rơi vào tình trạng thiếu sức thuyết phục. Cho nên, cũng cần bao quát thêm những tác phẩm ngoài giải thưởng mà lại gây tiếng vang đối với dư luận. Trường hợp như Đăng Thân, Nguyễn Huy Thiệp như trên kia là một ví dụ sống động. Hoặc vừa mới cách đây mấy hôm, cũng đã có thêm mấy tập truyện tin là cũng gây được chú ý của độc giả: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thành phố đi vắng</i> (NXB Trẻ, 2012) của nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ, <i>Vàng son thạch thủy khí</i> (NXB HNV, 2012) của Võ Thị Xuân Hà, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nhật ký nhân viên văn phòng </i>(NXB Trẻ, 2012) của Phong Điệp. Văn chương bao giờ cũng là dòng chảy liên tục. Nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, có khi một cuốn sách vừa mới ra đã nhanh chóng trở nên cũ. Cũ hay mới cũng lại tùy thuộc vào giá trị tư tưởng nghệ thuật của tác phẩm.<span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">4.2. Thơ</span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Thể loại thơ bao giờ cũng chiếm số lượng tác phẩm đông nhất. Người ta vẫn có một cách nói tồn tại lâu nay nhưng chưa có thống kê thực sự: bình quân mỗi ngày ở nước ta có 2-3 tập thơ ra mắt bạn đọc. Ngoài thơ của các nhà thơ chuyên nghiệp, còn có thơ mới xuất hiện của các cây bút trẻ. Ấy là chưa kể đến thơ của các Câu lạc bộ trên khắp địa bàn cả nước, mà Câu lạc bộ thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> của ông Bành Thông bao gồm trên 7000 hội viên là một ví dụ. Cho nên, theo tiêu chí thời sự, cần tính đến các tác phẩm mới xuất hiện có giá trị hoặc tạo được dư luận, có thể hình dung nền thơ hiện nay với một số hiện tượng/vấn đề dưới đây:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Một số tập thơ được trao giải: <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2010 và 2011 dành trao cho 4 tập thơ: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bầu trời không mái che </i>của Mai văn Phấn, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sóng và khoảng lặng</i> của Từ Quốc Hoài, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngày linh hương nở sáng </i>của Đinh Thị Như Thúy, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hoan ca</i> của Đỗ Doãn Phương. Trong số này, có hai tác giả đứng sau thuộc lớp các nhà thơ trẻ: Đinh Thị Như Thúy sinh 1965, Đỗ Doãn Phương sinh 1977. Nhìn chung, các tập thơ được trao giải lần này đều là những tiếng nói thơ ca mang khuynh hướng cách tân, bứt phá khỏi thi pháp cũ, mang hơi thở đương đại. Trong số này, có lẽ đáng kể nhất là nhà thơ Mai Văn Phấn. Đây là một tác giả xuất hiện trong làng thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> từ những năm 90 của thế kỷ trước. Anh cũng bắt đầu bằng thơ lục bát, thơ tự do, với một thi cảm truyền thống. Phải chờ đến những tập thơ sau, anh đã có ý thức bứt phá, tìm kiếm những thi tứ, thi ảnh lạ, nhiều trường hợp mang màu sắc siêu thực. Anh hay nói về lẽ hóa sinh miên viễn bí ẩn của sự sống. Thơ anh chính là những biểu đạt đa dạng, phong phú, độc đáo về niềm khát vọng sống thường hằng và to lớn của con người. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thơ tuyển Mai Văn Phấn</i> (NXB HNV, 2011) với 370 bài thơ thực sự là một thành tựu thơ ca của nền thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> đương đại.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Một tập thơ khác mà chúng tôi muốn nói đến, tuy không lọt vào giải thưởng Hội NVVN, và sau đó đã đoạt Giải thưởng năm 2011 của Hội NV Hà Nội: <i>Những kỷ niệm tưởng tượng</i> (NXB Thế giới, 2011) của PGS.TS, nhà thơ Trương Đăng Dung. Anh đã từng có thơ đăng trên báo <i>Văn Nghệ</i> từ năm 1978. Sau đó, vì nhiều lý do, đến tận năm 2002 anh mới trở lại với thi đàn. Do là một người chú tâm nghiên cứu, anh ít xuất hiện trong tư cách người làm thơ. Tuy thế, mỗi chùm thơ của anh đăng đàn đây đó đều gây được chú ý đối với công chúng yêu thơ. Ra mắt tập thơ lần này, Trương Đăng Dung được khẳng định thêm tư cách một nhà thơ đích thực ngoài tư cách một nhà NCVH. Thơ Trương Đăng Dung ngay từ những bài thơ đầu tiên đã được viết theo cách hiện đại. Anh thường sử dụng lối viết xen lẫn giữa thực và ảo, kết hợp bút pháp siêu thực với nhiều hình ảnh kỳ dị, huyền bí. Anh thường đặt ra những suy tư, chiêm nghiệm về những vấn đề lớn của kiếp nhân sinh: thời gian, sự tồn tại, cái chết và sự hủy diệt, tình yêu và niềm hy vọng ở con người. Tuy mới chỉ xuất hiện tập thơ đầu tay, nhưng thơ anh thực sự là một trong những tiếng nói cách tân tiêu biểu thơ ca đương đại.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Ngoài ra, có thể kể đến tập thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Phim đôi- tình tự chậm</i> của nữ nhà thơ Vi Thùy Linh (đoạt giải Hội LHVHNT Hà Nội, 2012). Thơ chị vẫn là tiếng nói nồng nhiệt của một tâm hồn khao khát yêu đương, khẳng định nữ quyền, “ái quyền” (chữ dùng của Chu Văn Sơn), khẳng định bản thể, đòi được sống được yêu tận độ đắm say và thành thực nhất. Về thi pháp, thơ chị dùng lối thơ tự do, phóng túng, ào ạt chữ nghĩa như “những cuộc bạo động chữ” (Văn Giá), lôi cuốn người đọc. Tuy nhiên, nhiều nhà phê bình cũng cho rằng Vi Thùy Linh nên tiết chế hơn, tinh lọc hơn về cảm xúc và ngôn từ để tránh bộn lời. Dù sao vẫn có thể khẳng định trong số các cây bút thơ trẻ, Vi Thùy Linh đã định danh được tư cách thi sĩ của mình. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Có hai sự kiện thơ ca đáng chú ý trong những ngày vừa qua: <i>Tuyển tập Thơ Dương Kiều Minh </i>(NXB HNV, 2011), và <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tuyển thơ Châu thổ</i> (NXB HNV, 2012) của Nguyễn Quang Thiều.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thơ Dương Kiều Minh</i> (DKM) được in ra chưa đầy một năm thì nhà thơ xấu số đã ra đi (mất ngày 28.3.2012). Anh bị cơn ung thư quái ác quật ngã khi mới tròn 53 tuổi. Khoa Viết văn- Báo chí (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du) đã tiến hành Tọa đàm “<i>Thơ Dương Kiều Mình trong diễn trình cách tân thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> hiện đại</i>” được tổ chức ngày 16.5.2012. Hội thảo thu hút sự quan tâm của giới nhà thơ, các nhà NCPB, đông đảo sinh viên và công chúng yêu thơ. Nhìn chung các ý kiến khẳng định DKM là một trong những nhà thơ tiên phong của quá trình cách tân thơ của thế hệ hậu chiến (trưởng thành sau 1975). Bắt đầu băng tập <i>Củi lửa</i> (1989), bạn đọc yêu thơ đã nhận ra một giọng điệu khác lạ, độc đáo, và đặc biệt tinh tế của nhà thơ này. Sau đó, anh lần lượt cho in các tập <i>Dâng mẹ, Những thời đại thanh xuân, Ngày xuống núi, Tựa cửa, Tôi nhớ mãi những ngày thu tận, Khúc chuyển mùa. </i>Càng về sau, thơ anh càng rút sâu vào nỗi buồn thân thế, nhất là khi anh biết mình bạo bệnh. Nhìn vào hành trình thơ của DKM có thể hình dung nhà thơ hiện lên như một thân phận lữ thứ: lữ thứ đời, lữ thứ thơ.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Riêng tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Châu thổ</i> của Nguyễn Quang Thiều<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(NQT) là tuyển thơ được chọn lọc từ các tập thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngôi nhà 17 tuổi</i> (1990), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sự mất ngủ của lửa</i> (1992), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những người đàn bà gánh nước sông</i> (1995), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nhịp điệu châu thổ mới</i> (1997), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bài ca con chim đêm</i> (1999), <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cây ánh sáng</i> (2009). Năm 1992, NQT được nhận Giải thưởng của Hội NVVN cho tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sự mất ngủ của lửa. </i><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Vừa qua, ngày 28.6.2012,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Viện Văn học đã tổ chức Tọa đàm khoa học <i>Thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> hiện đại và Nguyễn Quang Thiều</i>. Đây là diễn đàn nhằm đánh giá thơ Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> đương đại trên cơ sở khảo sát những nỗ lực sáng tạo của các nhà thơ cụ thể. Thông qua nỗ lực đổi mới thơ của Nguyễn Quang Thiều, từng bước nhận diện, lý giải sâu hơn sự vận động của thơ Việt sau 1975 trong bối cảnh giao lưu và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Buổi Tọa đàm đã nhận được gần 30 tham luận của các nhà văn, nhà thơ, các nhà lý luận, phê bình văn học. Các tham luận gửi đến tọa đàm đã được chọn lọc, biên tập, thẩm định kỹ lưỡng và được tập hợp trong cuốn sách <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thơ Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> hiện đại và Nguyễn Quang Thiều </i>(NXB HNV) vừa ra mắt bạn đọc.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tại buổi tọa đàm, trong vai trò kết thúc, nhà thơ Hữu Thỉnh đã phát biểu một số ý quan trọng: “… Tôi rất hoan nghênh không khí đối thoại của cuộc tọa đàm này, nó làm thay đổi phương thức, cách tổ chức hội thảo của chúng ta, chân lý chỉ xuất hiện khi có tranh luận. Tôi cảm ơn ý kiến của nhà phê bình Văn Giá. Đặc điểm thời đại hiện nay là đa cực cả trong chính trị và văn hóa. Văn học đang có nhiều trung tâm, không thể nói thế hệ nào là trụ cột. Sự phi tập trung hóa tạo ra sự đa diện. Tôi sẽ suy nghĩ và điều chỉnh sau khi nghe ý kiến của Văn Giá”. Nhà thơ Hữu Thỉnh tiếp tục đưa ra những nhận định về thơ NQT qua bài viết: “Tôi thay đổi thói quen để tiếp nhận NQT như thế nào?”. Trong bài viết sâu sắc của mình, nhà thơ Hữu Thỉnh nêu lên những vấn đề chính:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Nguyễn Quang Thiều - con người sinh ra cho những cuộc tranh cãi. Bắt đầu từ 1983, khi Tạp chí Văn Nghệ Quân Đội tổ chức cuộc thi thơ, Ban chung khảo vào phút cuối "bắt" được bài thơ của NQT (được giải 3) có hai câu thơ mang sức khái quát cả lịch sử của một dân tộc: “<i>Biên giới giờ này giặc vẫn bắn vào đêm/ nàng Tô Thị bồng con đi lối tắt</i>”. NQT đã có những câu thơ mở ra những vô tận của liên tưởng… Cuộc tranh cãi thứ hai vào năm 1993 khi Hội Nhà văn Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> trao giải cho tập thơ “<i>Sự mất ngủ của lửa”</i>. Năm 1995, cuộc thi thơ của báo Phụ Nữ Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>, NQT đã giành giải Nhất nhưng đến giờ này chưa có người nhận vì NQT đã lấy một bút danh khác: Nguyễn Thị Hoàng Lê, như một sự thách thức đối với sự thẩm định thơ của Ban giám khảo.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- NQT đã từ chối một công nghệ làm ra những câu thơ hay để hoàn toàn đổi mới. Theo tôi, NQT là truyền thống. Truyền thống của văn hóa, thơ ca, hiểu theo nghĩa mỹ học, đó là truyền thống của cách tân. Những giá trị mới cứ xuất hiện, khẳng định và gây tranh cãi. Thơ NQT luôn đổi mới vì nó xác lập những giá trị mới.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- NQT với những đóng góp vào tiến trình đổi mới:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Tạo ra trường thẩm mỹ mới, khước từ mọi sự véo von nhễ nhại, du dương tội nghiệp, NQT huy động tối đa những ngẫu nhiên. NQT là người cộng hưởng được cả thông tin, cảm xúc, tranh luận, bình luận…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chính vì vậy thơ NQT phồn thực, đa chiều, "xôm tụ"...<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ NQT không bị sa vào "bẫy chữ", anh dành nhiều tâm sức cho giọng điệu, nó cuốn hút, tạo ra từ trường và vực xoáy của con chữ. NQT chẻ nhỏ mọi cảm xúc của mình. Tôi đã đọc NQT một cách tử tế, nghiêm túc để nhận ra điều đó.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ NQT thực sự là 1 “phù thủy” về liên tưởng, anh luôn biết nuôi dưỡng các liên tưởng, người đọc luôn bất ngờ bởi những dẫn dụ của nhà thơ. Thủ pháp NQT là vừa chẻ nhỏ cảm hứng vừa biết phát hiện không ngừng. Đọc NQT là cuộc phát hiện không ngừng, như một trận pháo hoa ngoạn mục về các hình tượng. Xu hướng mỹ lệ hóa đời sống của NQT rất mạnh. Anh biết nuôi dưỡng sự thích thú của người đọc. Điều cuối cùng là anh đã tạo ra được sự ám ảnh – đó mới là cao diệu.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ NQT biết "dán tem" cho những góc nhìn mới, tạo cơ hội tối đa cho sự tham gia của những cấu trúc khác nhau, "ban bố" sự bình đẳng của những chi tiết. Chưa có ai gia công đặt tên những bài thơ nhiều như NQT. Bài thơ hay nhất của NQT là bài mở đầu trong tập “Châu thổ”. NQT đã có một bài thơ văn xuôi đắng xót, lộng lẫy, có thể coi là hay nhất của NQT.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ Thơ NQT là thơ ít bị "khấu hao" khi chuyển dịch sang các nền thơ khác, bởi lẽ mạch thơ của NQT gần nhất với mạch thơ hiện nay, thơ tiêu biểu cho giai đoạn hội nhập, điều này cắt nghĩa tại sao thơ NQT được đón nhận ở nhiều quốc gia trên thế giới. Hôm nay tôi ngả mũ cúi chào một thế hệ mới đã xuất hiện. Những nhà thơ như NQT, Mai Văn Phấn, Inrasara, Trần Quang Quý, Đặng Huy Giang, Phạm Đương… đại diện cho một thế hệ mới đang xuất hiện.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Bên cạnh đó, nhà thơ Hữu Thỉnh cũng thẳng thắn bày tỏ những băn khoăn:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- NQT đang đi từ những câu thơ hay không giải thích được đến những câu thơ hay có thể giải thích được.<br />
- NQT hơi lạm dụng sự kể lể. Những câu thơ kể lể đã nhiều lên. Chúng ta cần tận dụng khả năng tinh túy của ngôn ngữ để diễn đạt cái tối đa.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- NQT đang “đi thang máy” lên các lâu đài thơ, quy luật của cầu thang chính là những chiếu nghỉ, NQT cần tạo ra những khoảng trống, sự im lặng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">(Bài lược thuật của Phong Lan, đã đăng trên vanvn.net cùng ngày 28.6)</span></i><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Sở dĩ tôi trích hơi dài như vậy, vì có lý do của nó. Ngoài chuyện khẳng định và chỉ ra một số hạn chế của thơ NQT, nhà thơ Hữu Thỉnh trong tư cách Chủ tịch HNVVN lần đầu tiên đã thừa nhận có một thế hệ các nhà thơ hậu chiến với những đóng góp không thể phủ nhận và góp phần vào công cuộc làm mới thơ dân tộc. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">4.3. Lý luận- phê bình</span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nền lý luận - phê bình (LLPB) nước ta hiện nay đang phải hứng đón nhiều phê phán, chỉ trích từ phía công chúng văn học, kể cả những người trong giới. Họ đưa ra một số hạn chế như: không theo kịp sáng tác, khen chê cảm tính, biểu dương những tác phẩm không có chất lượng, văn hóa tranh luận không bảo đảm, thiếu tính chuyên nghiệp…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Các Hội thảo, tọa đàm của Hội NVVN, của Hội đồng LLPBVH, NTTƯ diễn ra trong mấy tháng gần đây tập trung vào vấn đề nâng cao chất lượng LLPBVH, nâng cao chất lượng PBVH trên báo chí, vv…<b> </b><span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Gần đây nhất, sáng 10.7 tại TP Ninh Bình, Hội đồng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span>LLPBVH, NTTƯ <span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phối hợp Tỉnh uỷ Ninh Bình khai mạc lớp tập huấn “Công tác lý luận, phê bình văn học nghệ thụât” khu vực phía Bắc trong khoảng thời gian 4 ngày, thu hút hơn 300 những nhà báo, phóng viên, những người viết LLPBVHNT trẻ tham dự.</span><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tuy nhiên, theo thiển ý của tôi, tình hình của LLPB không đến mức như các ý kiến đánh giá trên kia. Cái mà đưa đến nhận xét có tình trạng loạn phê bình chủ yếu là do hoạt động phê bình trên báo chí, nơi không có khả năng kiểm soát chất lượng, nơi bộc lộ sự non kém về chuyên môn, về quản lý, về việc sử dụng bài vở…Trong khi đó vẫn có một bộ phận phê bình chuyên nghiệp hoạt động một cách nghiêm túc. Các bài vở của họ có tham vọng bàn cho đến “ngọn nguồn lạch sông”, nên thường là dài, mà đã dài thì báo chí không đăng, đành đăng trên các trang mạng, người biết đến không nhiều; vả lại, ở Việt Nam vẫn có thói quen không coi bài vở trên mạng là chính thức. Chính vì thế, thực tiễn LLPB đó đã đưa lại một cảm giác thiếu tính tích cực như vừa nêu trên. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Những năm gần đây, một số công trình dịch thuật, nghiên cứu LLPB ra đời tuy không nhiều, nhưng trong đó có một số công trình gây được sự chú ý đối với bạn đọc.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Năm 2010, công trình LLPB của Đỗ Lai Thúy (ĐLT) mang tên <i>Bút pháp của ham muốn</i> (NXB Tri thức, 2009) đoạt giải của HNV Hà Nội. Trong công trình này, ĐLT đã nhất quán trong một tinh thần tiếp cận phân tâm học đối với văn học. Những bài viết về thơ Hồ Xuân Hương, Nguyễn Gia Thiều, Bà Huyện Thanh Quan,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hoàng Cầm, Chế Lan Viên được soi sáng bởi lý thuyết phân tâm học. Hướng tiếp cận này đã từng có từ trước 1945 với Nguyễn Bách Khoa (về Tú Xương, Nguyễn Du), Nguyễn Văn Hanh (về Hồ Xuân Hương),<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sau đó bị dừng lại. Phía <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> trước 1975, phê bình phân tâm học khá phát triển. Tuy nhiên sau 1975, với nhiều định kiến, ít ai để ý. Việc ĐLT trở lại với phê bình phân tâm học được xem là một thái độ khoa học nghiêm túc và đáng trân trọng. Chất lượng của các bài viết về Hồ Xuân Hương và Hoàng Cầm tỏ ra khá thuyết phục.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Cũng năm vừa qua, cuốn sách của GS Hoàng Ngọc Hiến mang tên <i>Bàn về minh triết và minh triết Việt</i> (NXB Tri thức, 2011) cũng đã đoạt giải thưởng năm của Hội NVVN. Đây là một công trình khi ra đời, cha đẻ của nó không được nhìn thấy mặt (ông mất ngày 24.1.2011). Công trình này dựa trên một tư tưởng: bên cạnh nền triết học đồ sộ, có một nền minh triết hết sức rực rỡ của bất kỳ một dân tộc, một cộng đồng nào, nó nằm ở tất cả các sách vở, văn học truyền miệng, văn bia, kinh sách… Kho tàng minh triết thông tuệ và rực rỡ này hiện nay vẫn chưa được giới nghiên cứu coi trọng, và đặc biệt chưa đưa được nó ứng dụng vào công cuộc phát triển xã hội và con người. GS Hoàng Ngọc Hiến đã luận bàn vấn đề minh triết trong văn hóa, tư tưởng và tôn giáo Việt Nam, đề xuất hướng nghiên cứu và vận dụng minh triết vào sự phát triển đất nước. Ông được xem như là người mở đường cho hoạt động nghiên cứu và ứng dụng minh triết ở Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>. Sinh thời ông đảm đương chức Chủ tịch Hội đồng khoa học Trung tâm minh triết. Tối mùng 4.7.2012 vừa qua, Trung tâm văn hóa Pháp Le’space tại Hà Nội đã tổ chức Tọa đàm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hoàng Ngọc Hiến- bậc trí giả lương thiện</i> nhằm hướng tới tưởng niệm một năm ngày mất của GS Hoàng Ngọc Hiến. Buổi tọa đàm đã thu hút sự có mặt của nhiều các vị Giáo sư, các nhà NCLLPB, các đồng nghiệp và học trò của GS Hoàng Ngọc Hiến. Trong niềm cảm phục và kính trọng dành cho Giáo sư, nhiều ý kiến ôn lại những kỷ niệm vui buồn với GS Hoàng Ngọc Hiến, nhiều ý kiến đồng tình đánh giá và tôn vinh những đóng góp của ông trong các tư cách: nhà giáo lỗi lạc, nhà nghiên cứu uyên bác tài hoa, nhà dịch thuật và truyền bá khoa học tài giỏi.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Ngoài một số sách LLPB nói trên, nên tham khảo thêm một số cuốn sách LLPB khác như: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đánh đường tìm hoa</i> (NXB Văn hóa- Văn nghệ, 2010) của Nguyễn Thị Minh Thái, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tiểu thuyết trên đường đổi mới</i> (NXB Tri thức) của GS Phùng Văn Tửu; <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thơ, thi pháp và chân dung</i> (NXB Phụ nữ, 2009) của Đặng Tiến, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Phê bình văn học, con vật lưỡng thê ấy</i> (NXB HNV, 2010) của Đỗ Lai Thúy, <i>Thơ đến từ đâu </i>(NXB Lao động, 2009) của Nguyễn Đức Tùng, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thực thể Việt nhìn từ góc độ chữ </i>(NXB Tri thức, 2010) của Trần Ngọc Vương, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Phê bình văn học Việt Nam hiện đại </i>(NXB VH, 2011) của Trịnh Bá Đĩnh, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thơ điệu hồn và cấu trúc</i> (NXBGD, 2007) của Chu Văn Sơn, <i>Chủ nghĩa hiện thực trong văn học Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX</i> (Nhà xuất bản KHXH, 2010) của Trần Đăng Xuyền, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Viết cùng bạn viết</i> (NXB HNV, 2009) của Văn Giá…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chúng tôi muốn nói đến một số công trình trực tiếp bàn về chủ nghĩa hậu hiện đại. Trào lưu hậu hiện đại có mặt trên thế giới từ quãng những năm 50 của thế kỷ XX. Nó là một trào lưu có ý nghĩa văn hóa, khởi nguồn từ phương Tây, sau đó lan tỏa, ảnh hưởng tới toàn nhân loại. Ở Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>, nó không tồn tại như một chủ nghĩa, nhưng cho đến nay đã có những dấu hiệu thực sự và hết sức đa dạng trong các diễn ngôn nghiên cứu, phê bình, nhất là các sáng tác văn học, kể cả thơ và văn xuôi. Một người làm công tác nghiên cứu văn học, kể cả một người đọc văn học tử tế không thể làm ngơ trước hiện tượng ngày càng nổi bật này.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Về phương diện lý thuyết, cần chú ý tới các công trình dưới đây:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Văn học hậu hiện đại thế giới- Những vấn đề lý thuyết</i> (Nhiều tác giả), NXB HNV, Trung tâm VHNN Đông Tây, 2003<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nhập môn chủ nghĩa hậu hiện đại</i> (Richard Appignanesi…, Trần Tiễn Cao Đăng dịch), NXB Trẻ, 2006<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hoàn cảnh hậu hiện đại</i> (Jean Francois Lyotard, Phạm Xuân Nguyên dịch), NXB Trí thức, 2007.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lý thuyết văn học hậu hiện đại</i> (Phương Lựu), NXB ĐHSP, 2011<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Văn học hậu hiện đại - lý thuyết và tiếp nhận</i> (Lê Huy Bắc), NXB ĐHSP, 2012.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Ngoài ra cần đọc thêm một số bài viết bàn về hậu hiện đại và văn học hậu hiện đại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của Lã Nguyên, Nguyễn Văn Dân, Trương Đăng Dung, Phùng Gia Thế… (có thể search trên google).<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Về tác phẩm, ngoài một số tác phẩm thế giới được dịch và công bố trong <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Văn học hậu hiện đại thế giới- Những tác phẩm chọn lọc</i> (Nhiều tác giả, NXB HNV, Trung tâm VHNN Đông Tây, 2003), nên tìm đọc một số tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Nguyễn Bình Phương, Tạ Duy Anh, Đặng Thân, Nguyễn Quang Lập, Thuận, nhóm Mở miệng… Gần đây nhất có cuốn thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đa ngữ- Mảnh mảnh mảnh</i> (NXBVH, 2012) của Lê Anh Hoài đang gây được sự chú ý trong dư luận.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Hậu hiện đại là một vấn đề phức tạp, không thể trình bày một cách cặn kẽ được, chúng tôi chỉ phác họa một số nét cơ bản dưới đây:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Chủ nghĩa hậu hiện đại (HHĐ) được hình thành trên thế giới ban đầu mang tinh thần nhận thức lại triết học, về sau nó được ứng dụng vào văn hóa, nghệ thuật, trong đó có văn chương. Các tên tuổi nổi tiếng trên thế giới về HHĐ là Jean Francoir Lyotard, Jacques Derrida, Jean Baudrillard, Michel Foucaut,… Khi đến Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>, ban đầu nó chỉ dừng lại ở cảm quan hậu hiện đại (postmodern sensibility), càng về sau nó càng được ý thức như một hệ hình tư duy với một hệ khái niệm công cụ, và một tinh thần ứng dụng năng động. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">- Chú ý tới mấy khái niệm sau:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đại tự sự</i> (Grand narrative): để chỉ những tham vọng bá chủ, độc tài, tuyên xưng chủ nghĩa, chay theo cái độc tôn, duy nhất. HHĐ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hoài nghi</i>, tiến tới giải thiêng, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">giễu nhại</i> đại tự sự; chấp nhận tiểu tự sự, chấp nhận sự <i style="mso-bidi-font-style: normal;">hỗn độn</i>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">phi trung tâm, thế giới phân mảnh</i>. Nó hướng tới tinh thần dân chủ, giá trị tự do của các các nhân.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hiện thực thậm phồn</i> (hyperreality): <i style="mso-bidi-font-style: normal;">vật thế vì,</i> vật thay thế giả tạo (simulacra): thế giới ảo, không thật, ngôn ngữ thay thế (hiện thực ngôn ngữ). Không nên tin vào thứ hiện thực hiểu theo nghĩa của chủ nghĩa hiện thực, mà nó là một thứ hiện thực của ngôn ngữ, ngôn ngữ trị vì. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Trò chơi</i> (playfulness): Xác lập quyền uy tối cao của ngôn ngữ. Chống lại tinh thần của F.de Saussure (1857-1913) về cái biểu đạt (CBĐ) và cái được biểu đat (CĐBĐ): CBĐ chính là CĐBĐ, đằng sau CBĐ là những CBĐ tiếp. Cho nên văn học là <i style="mso-bidi-font-style: normal;">trò chơi ngôn từ</i>: phá vỡ biểu nghĩa, phá vỡ tuyến tính, phá vỡ đẳng cấp từ vựng, văn học chính là ngày hội carnaval của ngôn từ…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">+ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tính liên văn bản</i> (Intertextuality): Trong mối quan hệ giữa tác gỉa và người đọc (trục ngang), giữa văn bản này với văn bản khác (trục dọc), mỗi văn bản được viết ra là giao điểm của vô vàn văn bản và chịu sự chi phối của các quy ước viết và đọc có sẵn từ trước. Jacques Derrida nói: “Không có gì là ngoài văn bản”. Từ đây, sinh ra<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những thủ pháp chắp nối, phỏng nhại, đan xen và phối kết nhiều thể loại… trong sáng tác; hoặc lý thuyết tiếp nhận trong việc đọc tác phẩm.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Theo tôi nghĩ, cái được lớn nhất của HHĐ là nó thiết lập một tinh thần dân chủ trong sáng tạo và tiếp nhận, giải phóng năng lực sáng tạo cho con người, tôn trọng những sự khác biệt. Tuy nhiên, nó cũng có nguy cơ, nếu không được bảo hiểm bằng tư thế văn hóa cao và trách nhiệm cộng đồng, sẽ dẫn đến ứng xử và tìm kiếm cực đoan, hỗn loạn, đánh tráo giá trị. Thực tiễn văn học đương đại, bên cạnh một số thể nghiệm nghiêm túc, có giá trị, một số tác phẩm nhân danh HHĐ đã rơi vào sự tầm thường, dễ dãi. Nghệ thuật không có chỗ cho cái tầm thường. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">5. Văn học dịch</span></b><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đây là bộ phận văn học có tính chất giao lưu quốc tế, và nếu chọn được những trường hợp tốt, nó có giá trị tham khảo, kích thích nền văn học trong nước phát triển. Một số nước trên thế giới, họ coi dịch thuật là chiến lược văn hóa hết sức bài bản được tiến hành hai chiều: dịch các tác phẩm nước ngoài và chuyển ngữ tác tác phẩm trong nước ra các ngôn ngữ phổ biến. Ở nước ta, tuy có Hội đồng văn học dịch của HNVVN, có NXB Thế giới, nhưng chưa có một chiến lược bài bản như vậy. Hiện nay toàn bộ hoạt động dịch thuật vẫn dựa vào ý chí của mỗi cá nhân.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tuy nhiên, số lượng sách dịch vẫn chiếm một số lượng khá lớn, và chất lượng không đồng đều. Gần đây, có một số tác phẩm đã được trao giải, ghi nhận thành tựu và chất lượng dịch thuật của các dịch giả: Nguyên Ngọc với tác phẩm văn học dịch <i>Nhẫn thạch</i> (Atiq Rahimi, NXB HNV, 2009)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được Hội NV Hà Nội trao giải năm 2009;<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nguyễn Bích Lan với bản dịch tiếng Việt tác phẩm <i>Triệu phú khu ổ chuột</i> (NXBVH, 2009) của Vikas Swarup được nhận giả thưởng Hội NVVN 2010; <i>Tuyển thơ Olga Berggolts </i>(thơ dịch của Thụy Anh từ nguyên bản tiếng Nga, NXB Trẻ, 2010) cũng được Hội NVVN trao giải năm 2011.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nói về chất lượng dịch thuật, gần đây dư luận xôn xao về hai bản dịch: <i>Bản đồ vùng đất, Vô tri </i>do dịch giả trẻ Cao Việt Dũng chuyển ngữ từ tiếng Pháp. Cuốn <i>Bản đồ và vùng đất</i>, tác phẩm đoạt giải Goncourt năm 2010 của Michel Houellebecq, mới được Nhã <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> phát hành hồi giữa tháng 1-2012. Chỉ hơn một tháng sau đó, từ cuối tháng 2, trang Tiền Vệ (tienve.org) liên tiếp cho đăng loạt bài của tác giả Hà Thúc Lang chỉ ra những sai sót trong bản dịch tiếng Việt do Cao Việt Dũng chuyển ngữ. Theo tác giả này, Cao Việt Dũng đã dịch sai hàng ngàn lỗi trong cuốn sách. Trước việc này, Ban Giám đốc Nhã Nam quyết định dừng việc phát hành cuốn sách kể từ ngày 15-3 để tiến hành kiểm định chất lượng bản dịch một cách toàn bộ.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Ngày 14.6.2012, Công ty Văn hóa và truyền thông Nhã Nam cũng vừa phát hành thông cáo trên trang web của đơn vị này, thừa nhận các lỗi dịch trong quyển <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vô tri</i> (nguyên tác L’Ignorance của Milan Kundera). Sách được Cao Việt Dũng dịch, Nhã <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> và NXB Hội Nhà Văn ấn hành năm 2010.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Sự cố bản dịch quyển <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vô tri</i> được khởi lên từ loạt bài viết ký tên Hà Thúc Lang trên một trang web về nghệ thuật hồi tháng 4-2012, đã “kê cứu” các lỗi sai có thể tìm thấy trong bản dịch <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vô tri</i> đang lưu hành.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Trước những phản hồi đó, Nhã Nam cho biết đã thẩm định lại chất lượng bản dịch <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vô tri</i> và trong thông cáo mới nhất Nhã Nam nhìn nhận: “Bản dịch <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vô tri</i> có tương đối nhiều lỗi, cụ thể 264 điểm có thể xác định được là lỗi và đều thuộc loại lỗi cần sửa, nên sửa, trong đó bao gồm: 87 lỗi sai nghĩa (cụ thể hơn: có năm từ dùng sai nghĩa lặp đi lặp lại trong bản dịch do đó bị tính gộp lại thành 32 lỗi), 67 lỗi chệch nghĩa, 77 lỗi diễn đạt, 33 lỗi sót từ/câu so với nguyên bản”.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Ðồng thời Nhã Nam thông báo hướng khắc phục: “Chúng tôi quyết định tiến hành hiệu đính bản dịch cho lần tái bản ngay sau đây, đồng thời thực hiện mọi biện pháp cần thiết để chấn chỉnh khâu biên tập, hầu bảo đảm tình trạng sai sót như đối với bản dịch này kịp thời được hạn chế với mọi ấn phẩm của Nhã Nam về sau”.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Từ sau “thảm họa dịch thuật” (chữ dùng của dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng): <i>Mật mã Da Vinci </i>(NXB Văn hóa Thông tin 2005) của tác giả Dan Brown, dịch giả Đỗ Thu Hà, cho đến nay mới bùng phát trở lại hiện tượng đáng báo động về dịch thuật đối với trường hợp hai tác phẩm kể trên. Âu cũng là bài học cho nhưng người làm công tác dịch thuật, biên tập và xuất bản các tác phẩm dịch hiện nay.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Gần đây, cuốn tiểu thuyết <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lolita</i> (NXB HNV và Công ty Nhã <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country>, 2012) của Vladimir Nabokob do dịch giả Dương Tường chuyển ngữ đã gây được tiếng vang trong công chúng yêu văn học. Tuy có một vài trao đổi nhỏ, bản thân Dương Tường cũng thừa nhận là không tránh khỏi sai sót, tác phẩm dịch đã trở thành một hiện tượng đáng lưu ý trong đời sống văn học hiện nay. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tác giả của "<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lolita</i>" - nhà văn Vladimir Nabokov là người Mỹ gốc Nga, từng bị giới văn chương coi như quái vật, nhưng cũng được xưng tụng như một trí tuệ trác tuyệt, một nghệ sĩ ngôn từ với phong cách độc đáo có một không hai, một nhà văn có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong nền văn học thế giới thời hiện đại. "Lolita" (1955) chính là tác phẩm đã xác lập vị trí của Nabokov như một trong những tiểu thuyết gia lớn nhất thế kỷ XX. Cuốn tiểu thuyết là câu chuyện về mối tình si của Humbert Humbert, một nhà nghiên cứu văn học tuổi trung niên, vốn bị ám ảnh bởi những cô gái nhỏ mà ông trìu mến gọi là “tiểu nữ thần”. Lolita - đối tượng mối tình si của ông - là một cô bé 12 tuổi, con gái bà chủ nơi ông thuê trọ. Cô bé là ngọn lửa đã chiếu rọi và đồng thời thiêu rụi cuộc đời Humbert Humbert.<br />
Khởi đầu của Lolita không hề suôn sẻ. Bốn nhà xuất bản đầu tiên mà Nabokov đem bản thảo tới đều bị sốc và thẳng thừng cự tuyệt. Đến khi được in, tác phẩm lập tức gây sóng gió. Cho đến những năm gần đây, một số người, kể cả trong giới phê bình - học thuật, vẫn xem <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lolita</i> là một cuốn “dâm thư”. Tuy nhiên, nhiều văn hào và nhà phê bình lớn đã khẳng định về <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lolita</i> như một viên ngọc quý của văn học thế kỷ. Độc giả thu nhận ở đây không ít khoái cảm thẩm mỹ về văn chương và ngôn ngữ. Tính đến nay, "Lolita" đã được dịch và xuất bản tại gần 40 quốc gia, đứng trong "Top 100 tác phẩm xuất sắc nhất mọi thời đại", "Top 10 tác phẩm gây nhiều tranh cãi nhất" và thậm chí từng được tái bản 2 lần trong vòng 4 ngày khi xuất bản tại Mỹ - một kỷ lục đáng kinh ngạc với ngành xuất bản ở bất kỳ thời nào.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tuy nhiên, không trở thành “cơn cuồng phong” trong đời sống văn học như ai đó mong muốn, có người bi quan cho rằng nó chỉ như “cơn bão trong đáy cốc”. Điều này có nhiều nguyên nhân không dễ cắt nghĩa. Dù sao thì những người làm nghề văn chương ít nhất cũng đã không quay lưng với tác phẩm này, và xem nó như một tham khảo tốt về nghệ thuật tiểu thuyết của một nhà văn lớn.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Khi bàn về văn học dịch cũng không nên quên một số công trình dịch thuật lý thuyết văn học như đã kê cứu ở phần LLPBVH trên kia. Những công trình dịch thuật này có ý nghĩa truyền bá các tri thức lý thuyết hiện đại của thế giới vào Việt Nam, có ý nghĩa thúc đẩy tiến trình văn học Việt Nam trong công cuộc hội nhập và phát triển.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Tuy nhiên, vẫn phải thừa nhận rằng, trong sân chơi dịch thuật, tuy tất cả vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu cần thiết, song phần dịch các tác phẩm nước ngoài sang tiếng Việt vẫn trội hơn phần dịch các tác phẩm Việt Nam ra nước ngoài. Để hoạt động dịch thuật phát triển như mong muốn phải có một chiến lược cấp quốc gia mới có thể thực hiện được. Điều này đang còn ở phía trước. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><b><span style="color: #665940;">6. Kết luận:</span></b><span style="color: #665940;"> <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chúng tôi không dám chắc đã bao quát được diện mạo trung thực nhất của nền văn học Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> trong những ngày này. Sự bao quát của một người bao giờ cũng có hạn, và không tránh khỏi những hạn chế trong việc chỉ chỗ, phân tích và đánh giá tổng quát. Tuy nhiên, ít nhất, chúng tôi cũng đã cố gắng ở mức cao nhất có thể.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Một bức tranh văn học dù kỹ hay chưa ở mức nào trong phần trình bày này cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu không được cộng hưởng từ phía người đọc, trong trường hợp này là các thầy/ cô khối chuyên bậc PTTH. Hy vọng, hiểu được bức tranh thời sự văn học sẽ là nguồn tiếp sức cho tình yêu văn chương, tình yêu nghề nghiệp của các thầy/cô.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div align="right" class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: right;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Hà Nội, tháng 6/7.2012</span></i><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: #665940;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">________________</span></i><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">[1] Xem bài “</span></i><span style="color: #665940; mso-bidi-font-style: italic;">Dạy văn nhưng không bao giờ …đọc sách<i>” qua đương link:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><a href="http://yume.vn/viethuvn/article/day-van-nhung-khong-bao-gio-doc-sach.35D88604.html"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">http://yume.vn/viethuvn/article/day-van-nhung-khong-bao-gio-doc-sach.35D88604.html</span></a></i></span></span></span><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=7803245272933525510#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""></a><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">[2] Xem bài viêt về các tác phẩm </span></i><span style="color: #665940; mso-bidi-font-style: italic;">Chiếc thuyền ngoài xa, Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Đàn ghi-ta của Lorca<i> trong cuốn </i>Văn học hậu hiện đại- Lý thuyết và tiếp nhận<i> (NXB ĐH SP, 2012) của PGS.TS Lê Huy Bắc.</i></span></span></span><a href="http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=7803245272933525510#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""></a><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: #665940;"><a href="http://nhavantphcm.com.vn/doc-duong-van-hoc/phac-thao-buc-tranh-thoi-su-van-hoc.html#_ftnref3" title=""><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="mso-bookmark: _ftn3;"><span style="color: #113a4f; mso-bidi-font-style: italic; text-decoration: none; text-underline: none;">[3]</span></span><span style="mso-bookmark: _ftn3;"></span></span></span></a><a href="http://www.blogger.com/null" name="_ftn3"></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> “</span><a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%A1m_tri%E1%BB%81u_vua_L%C3%BD&action=edit&redlink=1" title="Tám triều vua Lý (trang chưa được viết)"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tám triều vua Lý</span></span></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">” gồm 4 tập: Thiền sư dựng nước, Con ngựa nhà Phật, Bình Bắc dẹp Nam, Con đường định mệnh - viết về </span><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_L%C3%BD" title="Nhà Lý"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">nhà Lý</span></span></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> từ khi khởi nghiệp đến khi kết thúc (</span><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/1009" title="1009"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">1009</span></span></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">–</span><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/1225" title="1225"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">1225</span></span></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">) trải dài 216 năm trong tiến trình </span><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Lịch sử Việt Nam"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">lịch sử Việt Nam</span></span></a><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">.<o:p></o:p></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">Bộ “</span></i><span style="color: #665940; mso-bidi-font-style: italic;"><a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%A3o_t%C3%A1p_tri%E1%BB%81u_Tr%E1%BA%A7n" title="Bão táp triều Trần"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Bão táp triều Trần</span></a><i>” gồm 4 tập: </i><a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%A3o_t%C3%A1p_cung_%C4%91%C3%ACnh&action=edit&redlink=1" title="Bão táp cung đình (trang chưa được viết)"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Bão táp cung đình</span></a>,<a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C4%83ng_Long_n%E1%BB%95i_gi%E1%BA%ADn" title="Thăng Long nổi giận"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Thăng Long nổi giận</span></a>, <a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Huy%E1%BB%81n_Tr%C3%A2n_c%C3%B4ng_ch%C3%BAa_%28ti%E1%BB%83u_thuy%E1%BA%BFt_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD%29&action=edit&redlink=1" title="Huyền Trân công chúa (tiểu thuyết lịch sử) (trang chưa được viết)"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Huyền Trân Công chúa</span></a>, <a href="http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_s%E1%BB%A5p_%C4%91%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" title="Vương triều sụp đổ (trang chưa được viết)"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">Vương triều sụp đổ</span></a><i> - được xuất bản lần đầu cả bộ năm 2003 và đã được tái bản nhiều lần. Lần tái bản mới đây, bộ tiểu thuyết được bổ sung thêm hai tập mới là Đuổi quân Mông - Thát và Huyết chiến Bạch Đằng - Với việc thêm 2 tập mới, bộ sách trở nên liền mạch từ khi <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_Tr%E1%BA%A7n" title="Nhà Trần"><span style="color: windowtext; text-decoration: none; text-underline: none;">nhà Trần</span></a> ra đời cho đến khi kết thúc sứ mệnh lịch sử 175 năm tồn tại.</i></span><span style="color: #665940;"><o:p></o:p></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><i><span style="color: #665940;">[4] Thực ra, hai tác phẩm </span></i><span style="color: #665940; mso-bidi-font-style: italic;">Mẫu thượng ngàn<i> và</i> Đội gạo lên chùa<i> cũng không hẳn là tiểu thuyết lịch sử, mà có lẽ nên gọi là tiểu thuyết lịch sử - văn hóa. Nhà văn đặt ra vấn đề tôn giáo trong tiến trình lịch sử và văn hóa dân tộc.</i></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: #f3ebda; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="color: #665940; mso-bidi-font-style: italic;"><em> Nguồn: Nhà văn TP Hồ Chí Minh</em></span><o:p> </o:p></span></span></div><div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" /> <div id="ftn2" style="mso-element: footnote;"><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></div><div id="ftn3" style="mso-element: footnote;"><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></div></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-52781411234401981702012-08-21T11:32:00.000+07:002012-08-21T11:32:19.754+07:00TIẾNG TA LANG THANG<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TRẦN CHIẾN</span><br />
<em><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">(Bản của tác giả gửi TĐT)</span></em><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ngôn ngữ chứng tỏ gốc văn hóa của một dân tộc, xem nó dày mỏng đến đâu, “ăn cóp” cái gì của nước người. Căn cứ vào câu này mà nhìn tiếng Việt ta thì phải rất tự ty. Nam Giao Học Tổ là một ông Trung Hoa, có dễ trước khi Sĩ Nhiếp đem chữ Hán sang thì sử chỉ là huyền thoại, truyền thuyết truyền mồm nhau, ông kể khác cụ, truyền từ bố sang con đã thất bản lắm rồi. Có chữ, tức chữ Hán, sau lại có đạo, tức đạo Khổng đạo Phật đạo Lão, mọi thứ được “chỉnh đốn”. Sự học mới cho phép mở ra khoa thi, chọn người tài nói năng, nghĩ ngợi lắm lúc hệt những khuôn mẫu trong sách vở Bắc quốc.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dường như phải ở cạnh một Trung Hoa lắm tham vọng mà nảy nở ra những phản ứng (?) tự tôn, hoặc một nhu cầu tự vệ văn hóa. Chữ Nôm được hình thành, rồi chính thức <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khai sinh, có thể trở thành một “biểu tượng dân tộc” nhưng dường như <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chưa đủ tầm để thế chữ Hán. “Dòng” Hán Nôm vì thế ra đời chăng?<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Kể ngần nấy ra thì thấy tự ty, không mạnh miệng dân mình có gốc rễ ngôn ngữ sâu xa. Nhất là khi xem phim Tây du Trung Quốc làm, thấy Tôn Ngộ Không cứ “sư phò” mà réo Đường Tăng; từ đấy mà sang “sư phụ” có một téo.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhưng rồi ta lại có chữ “tiếp biến văn hóa” nó hỗ trợ, chống lưng cho. Lấy này kia trong văn hóa của người thành của mình thì có gì phải xí hổ, nhất là khi “phát huy” chúng lên thành những điểm mạnh còn hơn cả ở đất gốc. Sự nhào trộn cả tam giáo được gọi rất khéo là “đồng nguyên”, “phối kết hợp” với đạo Mẫu thuần bản địa vẫn cho ra tâm hồn dân tộc đấy thôi. Kíp khi ông nhà văn Mác – két “tung” ra khái niệm “văn hóa lai” thì mọi thứ ổn cả. Cả châu Mỹ hợp phối văn hóa da đỏ với những “thức”của châu Âu, do các chị trốn tù anh đào vàng lão quý tộc thất sủng đem sang, chả sống khỏe đây thây, việc gì mà ta xét nét mình quá nó mất cả hồn nhiên đi.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trên đây là chút chút mào đầu “ný nuận” cho sự kể tiếng ta trôi thế nào. Và cũng chỉ kể những gì được những cái người chứng kiến kể lại thôi, xa xưa nữa đâu có tường…<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 70pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="mso-tab-count: 5;"> </span>*</span><b><span><o:p></o:p></span></b></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Khoảng năm 1915 – 1917, những hoạt động khoa cử theo Nho giáo cuối cùng diễn ra. Giai đoạn phổ biến tiếng Pháp cho tầng lớp trên, sau đó là Quốc ngữ cho đại chúng bắt đầu. Quốc ngữ, trên một chừng mực, mang theo tinh thần dân tộc, được cách mạng tận dụng triệt để trong công cuộc chống ngoại xâm, đã có sức sống mạnh mẽ. Vả chăng nó có những lợi thế rõ ràng để phổ cập: đánh vần được, âm thanh thì vẫn ta mà con chữ lại “gần gần” của người Tây phương. Tức là học nó rất dễ, nâng cao dân trí, tuyên truyền cách mạng nhanh chóng. Trong thôn hương, bên cạnh những ông đồ lại có trí thức bình dân, trình độ cao hơn cộng đồng nhưng “ăn nói dễ hiểu, ít tầm chương trích cú”. Giáo sư Đặng Văn Ngữ kể chuyện khi trở về nước, thấy dân làng nọ phải đánh vần “a bờ cờ” được mới có thể đi qua trạm kiểm soát để vào chợ, ông đã run lên vì cảm động. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tuy chả phải độc tôn, chủ yếu ở tầng lớp trên, tiếng Pháp vẫn là tấm “thông hành” để trở thành trí thức thượng lưu hay chiếm vị trí quyền lực thực sự trong bộ máy cai trị (chỉ chữ Nho không thì nhiều khi chỉ có hư quyền). Chả thế mà có một tầng lớp làu thông cả Nho lẫn Pháp, như “Tứ hổ Tràng An” Quỳnh - Vĩnh - Tố – Tốn, không chỉ có thể phiên dịch mà còn tư duy được bằng hai ngữ ấy. Nhưng chữ Nho “đứt” dần. Văn hoá Pháp, lợi quyền làm quan quyến rũ lớp người trẻ. Người Việt, hình như không có âm “pờ”, bắt đầu làm quen với “pin”, “pích”, “poóc – ba – ga”, “ping – pông”, “pê – nan – ty”... Người “có chữ” là phải biết đến chấm, phảy, xuống dòng, mệnh đề, khác hẳn mấy sinh đồ trẻ đố nhau đánh dấu một văn bản. Giới bình dân biết đến những “xà phòng”, “phi dê” đã Việt hóa, hát “Học sinh cao bồi mặc áo sơ mi ca rô” rất thuần thục.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Giống như mọi xứ, sự tiếp biến ngôn ngữ ở ta cũng có sắc thái hài hước, tức là pha trộn theo nguyên tắc phải gây cười. Các cụ Nho – Tây làm thơ tứ tuyệt bằng âm “tây” rất đúng âm luật:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><i><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đờ puy cờ giơ tơ cổn nét<o:p></o:p></span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><i><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Giuýt ki xì xít xết an nê<o:p></o:p></span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><i><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ẳng tăng đồng xíp lê xà lúp<o:p></o:p></span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><i><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tú xơ là xà cúp mông cơ<o:p></o:p></span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><i><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">(Từ khi em biết anh đến nay đã sáu bẩy năm rồi, (giờ) nghe tiếng còi tầu thuỷ thét vang như xé tim em)<o:p></o:p></span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đây chắc là “cõi lòng” của một “me” khi gã “quỷ hồng mao” “ngược” về trời tây. Có những câu khác, mang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sắc thái chế giễu nhiều hơn, nhắc lời bồi ta tả con cua cho chủ tây: “Luý to cẩm manh, luý a uýt cẳng đơ càng, luý cắp đau chết cha, rô ti luý thơm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cẩm nước hoa, măng giê luý bố cu bồng quên chết”, tức là “nó to bằng bàn tay, tám cẳng hai càng cắp đau chết cha, rán lên thơm như nước hoa, ăn ngon quên chết”. Lại có những “từ” được phiên sang âm Hán, chả biết nghiêm túc đến đâu, như gọi máy chữ là “cơ khí tự”, đánh máy chữ là “đả cơ khí tự”, người đánh máy là “đả cơ khí tự viên”.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Rồi đánh Pháp, tinh thần dân tộc, tinh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thần giai cấp trên hết, tiếng Tây lắm lúc như hủi. Những đốc tờ thầy cãi theo kháng chiến gặp nhau nói tiếng Tây như ăn cắp, chỉ sợ bị đánh giá. Chiến dịch Biên giới nổ ra, cùng với những ảnh hưởng của Trung Quốc, âm Hán (bạch thoại?) hoặc trở lại hoặc tràn vào, như “phương vị” của pháo binh, “thổ cải” thời cải cách ruộng đất. Những “hoả xa”, “lý trình” của ngành giao thông còn mãi đến ngày nay.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tiếng Nga có vị thế từ những năm sáu mươi, lưu học sinh mang về, nhà trường cũng dậy. Văn hoá Nga làm thổn thức bao thế hệ, lính đánh Mỹ ra trận nhiều người trong ba lô có thơ tình Ôn – ga Béc – gôn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhưng quá khó, và việc dậy dỗ cũng tam khoanh tứ đốm, nó chưa kịp mọc rễ đã bị tranh chỗ khi thời thế thay đổi. Phải nói là trong khoảng ba chục năm của thế kỷ trước, từ ’60 đến ’90, việc dậy ngoại ngữ trong trường phổ thông, đại học ở Hà Nội tạo ra một lớp trí thức “kinh qua” cả Trung Nga Anh Pháp văn nhưng ngữ nào cũng ngọng. Chữ Hán thì hoàn toàn mù tịt rồi, thành thử vươn ra thế giới hiện đại thì khó quá, mà quay về với quá khứ lại tắc tị. Nghĩa là nẻo vào các nền tri thức khác bít kín. “Tắm ao ta” nghìn phần trăm, tù đọng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tiếng Nga nay còn lại trong người vui tính, có lẽ là những “Tình hình <i style="mso-bidi-font-style: normal;">xây chác</i> (bây giờ) có gì <i style="mso-bidi-font-style: normal;">nố vưi</i> (mới)?”, hay “<i>I a</i> tôi cũng <i>tố gie”</i>.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 4;"> </span>*<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Vụt cái đã sang thời của tiếng Anh. Nói thế vì bao người “sôi Nga nấu Pháp”, thoắt cái thấy mình lạc hậu. Tài liệu, thông tin, môi trường làm ăn, giao tiếp..., đâu đâu cũng là “thằng” Ăng lê. Cách chuyển ngữ tạo ra những thắc mắc kiểu sao cái nhà cao lại gọi “tháp”, cái nhà thật to gọi “thành phố”… Thế kỉ XXI sập đến với những “com piu tơ”, “lép tóp”, mạng “gút gồ”, chả biết tiếng Anh thì “thôi rồi nghỉ cho khoẻ”. Những chuyên gia lành nghề phải nhả suất du học cho đứa trẻ ranh. Những bộ trưởng về hưu cố một học bổng Anh quốc. Những giáo viên tiếng Nga đang nuôi con nhỏ giằn lòng chuyển sang tiếng Anh. Không chỉ là chìa khoá mở vào tri thức, văn hoá, nó còn là phương tiện sinh nhai hay tiến thủ đến quyền lực.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lại giống cách nay dăm bẩy chục năm, con đường phổ biến tiếng Anh cũng có sắc thái hài hước. Học sinh, thanh niên, do nhu cầu học mà chơi, chơi mà học, “sáng tạo” ra những “giải pháp thông dịch” đánh đố nhau. <i>Sugar you you go, sugar me me go</i> tức là “đường anh anh đi, đường tôi tôi đi”. “Rùng rợn” hơn, <i>I love toilet you go go</i> là “tôi yêu cầu anh đi đi”. Nhả nhớt, nghịch ngợm, dường như là một phẩm chất không thể thiếu của sự tiếp biến văn hoá nghiêm túc.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 4;"> </span>*<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trôi giữa các dòng chẩy không thể nói là hiền hoà, tiếng Việt ta đã tiếp nhận, biến đổi thật nhanh. Sinh ngữ như một cơ thể hồn nhiên, chịu ảnh hưởng của thời thế - cái liên tục thay đổi. Và càng là đô thị thì thay đổi càng chóng mặt. Có cái cảm giác người Việt tiếp nhận những ảnh hưởng ngôn ngữ rất hồn nhiên, và bộc lộ luôn sự tự ty về văn hoá. Thứ tiếng cổ, thuần khiết chỉ còn nơi những bà còng tỉ mẩn gà qué ở quê, cụ mà lên tỉnh khéo lắm khi thành ra đi nước ngoài. Lắm nhà văn, lắm ông nghiên cứu ngôn ngữ thích đôi hồi với các cụ là vì sợ tuột mất những nôm na, phương ngữ...<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">“Trôi” về đâu, như thế nào, thì rất bộn bề, và nó dành cho nhà nghiên cứu. Trên phương diện một nhà báo, người viết cứ “dựng” tạm lên mấy xu hướng sau:<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i><span>- Bình dân hoá. </span></i><span>Cách nói, viết không cần chuẩn, cốt hiểu được. Từ mới phát sinh theo những “quy luật” thật vui: “vấn nạn”, “cảnh báo”, “hơi bị hay”... Do tiếng Việt dậy trong trường phổ thông, thậm chí trường báo chí khá nham nhở, nhiều tòa soạn dùng bài sử dụng từ sai, câu không đủ thành phần. Quy tắc viết hoa, phiên âm dường như không có. Nhiều hàng ăn, có lẽ nghĩ đến câu “ăn cơm Tàu”, dựng biển có chữ “quán” sau cùng, thậm chí cả “Dân tộc quán” dù cách ghép từ này chả hề dân tộc. Văn viết là vậy, văn nói – chủ yếu trên truyền hình – lại càng lơ lớ. Lơ lớ nhưng lại là thời thượng.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i><span>-</span></i><span> <i>Quốc tế hoá.</i> Thời tiếng Tây, người đô thị học nói “phi dê”, “gác đờ bu”, “sếp”. Sang thời nay, câu bị động sử dùng nhiều: “Nàng bị quấy rối tình dục bởi giám đốc”, “hội ăn thịt chó dẫn đầu bởi kẻ vừa trúng mánh...”. Chả biết đến một lúc người ta có nói “mắm tôm dậy mùi bởi chanh” không? “Đến từ” là một cách nói sành điệu thì vừa rối rắm lại rất đáng ngờ về sự chính xác. “A. xếp sau B. trong danh sách phá lưới với 3 bàn ít hơn” thật lơ lớ nhưng rất được ưa dùng. Sắc thái, tiếng vang trong âm nước ngoài thấy rõ trong những “xâu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(show) diễn”, “đi toa lét”, “nâu (no) vấn đề”... Lối thoại cộc, ít từ phái sinh kiểu “à ư nhỉ nhé”, có lẽ ảnh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hưởng từ văn hoá bình dân Mỹ được dùng nhiều. Và một điều không thể không lan đến tiếng ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là cách xưng hô dân chủ, ít tôn ty, chỉ dùng có vài đại từ nhân xưng của người Âu Mỹ. Có thể vì điều này mà những người của công chúng, khi xuất hiện trước đám đông thường xưng tên, vừa giản tiện vừa không mất khiêm nhường. Cái cách xưng tên này cũng được đã vài lão sáu mươi sử dụng, đã sinh ra hiệu quả hài hước. <o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- <i>Cá thể hoá. </i>Những tập người khác nhau về tuổi tác, văn hoá, tầm mức kinh tế... có cách “lập ngôn” khác nhau rõ ràng. Rõ nhất là trong câu thoại, diễn ra trong cộng đồng của họ. Văng tục đa phần bị cho là thiếu văn hoá,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhưng nhiều người bảo không thể trộn nó với cách nói tục;<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“nói” khác với “văng”, có chọn lựa, để thể hiện một nội dung không có cách thể hiện khác. Báo “Người cao tuổi” không<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“híc híc” như “Hoa học trò”, báo Đảng nghiêm trang, giọng giầu chính luận hơn báo đoàn thể. Cùng một báo, chuyên mục này luôn phải giữ tính định hướng, giáo huấn, trong khi chuyên mục khác cứ phải bông phèng mới xong. Lứa 8X nói khác lứa 9X. Lại có loại “văn” chít chát, nhắn tin, tất nhiên lấy ngắn gọn làm đầu, tỉ như “j” là “gì”, “ko” là “không”, “k” là “nghìn (đồng)”. Có người đặt vấn đề về vai trò “văn mạng”, nhưng cho đến lúc này, những “tác phẩm” đa lên mạng mà đứng lại được đều phải chỉn chu cả về nội dung lẫn nghệ thuật. Còn đâu, do chả ai biên tập, chả phải chịu trách nhiệm nhiều lắm, đa phần mỏng manh trước thử thách trường tồn; nghĩa là giá trị chính của mạng vẫn là ở chỗ “ai đến ai đi cũng được”, nghĩa là còn lâu nó mới trèo được đến vị trí của “văn học giấy”.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 5;"> </span>*<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tiếng Việt dễ tiếp nhận các ảnh hưởng, và người Việt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cũng hồn nhiên giữa các tiếp biến. Vì thế, rất khó đoán các xu hướng trên phát triển đến đâu. Nhưng chúng ở ngoài ta, ghét hay thích chúng cứ độc lập vận động. Sinh ngữ là vậy, luôn luôn mở, ngọ nguậy đón chào không nghỉ, cái vừa là mới đã có thể thay bằng cái khác. Có lẽ vì thế mà sách, tạp chí, nhất là báo (báo mạng thì “thôi rồi”) không ai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể chuẩn hoá được việc viết hoa, để nguyên hay phiên âm tiếng nước ngoài... Không ổn định tức là không định hình, thì chuẩn hóa thế nào, dù ai ai cứ gào lên mãi.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 1in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: small;">T.C<o:p></o:p></span></span></span></span></span></span></div><br />
<br />
Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-9347498898250541622012-08-18T11:05:00.000+07:002012-08-18T11:05:16.631+07:00GS.TS HOÀNG QUANG THUẬN ĐƯỢC ĐỀ CỬ GIẢI NOBEL VĂN HỌC?<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NGUYỄN QUANG A</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Có người quen hỏi tôi có biết GS.TS. Hoàng Quang Thuận, Viện trưởng Viện Công nghệ Viễn thông ở thành phố Hồ Chí Minh? Tôi bảo, không quen và cũng chẳng hề nghe về ông ấy hay các công trình khoa học của ông ấy, dẫu viễn thông-công nghệ thông tin là lĩnh vực mà tôi rất quan tâm và để ý theo dõi.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Họ bảo ông ấy được đề cử giải Nobel Văn học đấy! Văn học thì tôi mù tịt, nhưng sao nhà khoa học này lại được đề cử giải Nobel Văn học, tôi hỏi lại. Ông đúng là mù tịt về văn học thật, người kia đáp. Ông ấy là nhà thơ nổi tiếng đấy.</span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Sau lần bay về Hà Nội cùng nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo và được rủ đến nghe thơ của một “nữ sĩ” có thể làm lu mờ Đoàn Thị Điểm và Hồ Xuân Hương, ít ra là về tốc độ làm đến mấy chục bài thơ trong một đêm, tôi đã phát hoảng rồi với các “thi sĩ” như vậy. Cho nên cũng chẳng quan tâm đến GS.TS. Hoàng Quang Thuận và thơ của ông ta. Người quen bảo, thì cứ vào mạng mà xem.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Vào Google gõ “Hoàng Quang Thuận” ra ngay khoảng 140 ngàn đề mục. Lướt qua chẳng thấy nói gì về công trình khoa học của ông ta nhưng đầy rẫy các đề mục về thơ, về hội thảo thơ ông trên Sài gòn Giải Phóng, tạp chí Nhà văn, báo điện tử ĐCSVN, Công an Nhân dân với những lời ca ngợi lên tận mây xanh. An ninh Thủ Đô có bài “Hoàng Quang Thuận: Thơ Thiền dự giải Nobel”. Mít đặc về thơ nên tôi không dám lạm bàn về thơ ông, nhưng tò mò muốn biết ông làm thơ ra sao và ông được đề cử giải Nobel Văn học thế nào.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">An ninh Thủ đô viết: “Hoàng Quang Thuận, một đêm làm 121 bài thơ đã được nhà thơ Dương Kỳ Anh kể lại rất ly kỳ”. Năng suất viết 121 bài một đêm, gấp hơn ba lần “nữ sĩ” nọ, thật đáng bái phục! Đó là chưa kể đến chuyện “rắn mào”, “nhập đồng”, “tiên giáng”.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Theo An ninh Thủ đô, “cả hai tập thơ của Hoàng Quang Thuận đều đã được gửi đi Thụy Điển tham dự giải Nobel Văn học. Nhưng đơn vị đề cử là… chứ không phải là tác giả. Ông bảo, … nếu được giải Nobel thì cũng thuộc về Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử”. Như thế ông không những biết việc đề cử mà cũng hy vọng được giải Nobel dù cho có “khiêm tốn” coi nó thuộc về Thiền viện!</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Hãy xem quy chế đề cử và chọn người được giải Nobel Văn học thế nào? </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Không bàn đến quy trình chọn ở đây mà chỉ xét việc đề cử. Theo quy chế này, Ủy ban Nobel gửi thư mời đến các cá nhân có đủ tư cách và mời họ đề cử; những người đủ tư cách nhưng không được mời cũng có thể đề cử. Như thế chỉ các cá nhân mới đủ tư cách đề cử, các tổ chức thì không.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ai là những người đủ tư cách? Theo quy chế này có bốn loại cá nhân đủ tư cách: (1) viện sĩ của Viện Hàn lâm Thụy Điển và các tổ chức quốc gia tương tự; (2) giáo sư văn chương và ngôn ngữ tại các đại học; (3) những người đã đoạt giải Nobel Văn học; và (4) chủ tịch các hội của các tác giả sáng tác văn học của một quốc gia. </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Thông tin về người đề cử và người được đề cử được giữ kín trong 50 năm.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nếu An ninh Thủ đô đưa tin đúng rằng “đơn vị đề cử là…” nếu có, cũng vi phạm quy chế. Không đơn vị nào có quyền đề cử cả. Các cá nhân đại diện cho hai đơn vị này không đủ tư cách theo quy chế của Ủy ban Nobel. Một sự thiếu hiểu biết vô tình hay cố ý?</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ở Việt <st1:place w:st="on"><st1:country -region="-region" w:st="on">Nam</st1:country></st1:place> chỉ có các giáo sư văn chương và ngôn ngữ (loại thứ 2) và ông Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn VN (loại thứ 4) là những người có đủ tư cách mà thôi. Không rõ có ai nhận được giấy mời của Ủy ban Nobel không? Tôi tin là không. Có ai tuy không được mời nhưng vẫn gửi đề cử đến Ủy ban Nobel không? Chỉ họ mới biết và con cháu chúng ta sau 50 năm nữa. </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Như thế có thể thấy chuyện ì xèo về việc “cả hai tập thơ… đều đã được gửi đi Thụy Điển tham dự giải Nobel Văn học” là hết sức không bình thường. </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">GS.TS. Hoàng Quang Thuận không dại để tự đề cử, vì nếu làm thế thì tự động bị coi là không đủ tư cách, cho nên viết “nhưng đơn vị đề cử là… chứ không phải là tác giả” thì cái dốt lộ nguyên hình.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Bài báo còn cho biết, “dù đã là hội viên Hội Nhà văn Việt <st1:country -region="-region" w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country> nhưng GS.TS Hoàng Quang Thuận chưa bao giờ nhận mình là nhà thơ. “Tôi là một nhà khoa học”, đó là câu cửa miệng của ông với bạn bè thi hữu”. </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Một người thật khiêm tốn! </span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Tôi phì cười nhớ lại một nhân vật trong bản thảo của tiểu thuyết “Dòng đời” mà tác giả Nguyễn Trung đã cho tôi đọc. Anh hỏi tôi có nhận ra ai không. Tôi quá biết nguyên mẫu của nhân vật đó: một nhà khoa học, giáo sư viện sĩ hẳn hoi, trở thành nhà chính trị. Tác giả mô tả đặc trưng nhân vật ấy thật khéo. Ông ấy cực giỏi: trước các vị lãnh đạo chính trị ông luôn nhận mình là nhà khoa học, dùng công thức toán và sơ đồ chứng minh sự ưu việt của chủ nghĩa xã hội; trước các đồng nghiệp khoa học ông coi mình là nhà chính trị.</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ngẫm về các “nhân tài” như vậy mà não ruột!</span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Times; font-size: large;"> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">N.Q.A</span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span> </span><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 16.8pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nguồn: <span style="color: #660000;">Lao động cuối tuần (laodong.com.vn)</span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-53058810356056833102012-08-13T09:56:00.000+07:002012-08-13T09:56:05.974+07:00LỠ MÀ ĐOẠT GIẢI NOBEL?<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TRẦN NHÃ THỤY</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Nhân vật “hot” nhất trong làng văn tuần này, có lẽ là ông Hoàng Quang Thuận (sinh năm 1953, Hội viên Hội Nhà văn VN năm 2011, hiện là Viện trưởng Viện Công nghệ viễn thông) với hội thảo </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">“Hoàng Quang Thuận với Non thiêng Yên Tử”</span></i></b><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;"> do Tạp chí Nhà văn (Hội Nhà văn Việt Nam) tổ chức (ngày 8/8 tại Hà Nội)<span style="color: black;">.</span></span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="EN" style="mso-ansi-language: EN;">Trong mấy năm gần đây, Hoàng Quang Thuận nổi danh như một người làm thơ Thiền<i style="mso-bidi-font-style: normal;">. </i>Sự việc được nhắc lại (trong hội thảo) một cách lạ lùng là cách đây 15 năm (1997), Hoàng Quang Thuận đến Yên Tử, chỉ trong vòng ba đêm ông đã viết được 63 bài thơ, sau đó in thành tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thi vân Yên Tử. </i>Năm 2000, Hoàng Quang Thuận cho ra mắt tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngọa vân Yên Tử </i>với 80 bài. Nhưng việc làm thơ của Viện trưởng càng lạ lùng hơn khi:<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“</i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI">Ngày 4.4.2010, ông </span></i><span style="mso-ansi-language: EN-US;">(Hoàng Quang Thuận) </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI">dâng hương tại một “Đàn cầu thơ” ở vùng cố đô Hoa Lư (Ninh Bình). Trong vòng 4 giờ tới mờ sáng, ông Hoàng Quang Thuận sau một làn gió lạnh đã “nhập đồng thơ” viết như người mộng du liên tục 121 bài thơ trên những trang giấy trắng”</span></i><span lang="VI"> (như một số tờ báo đã đưa tin) </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI">Sau khi viết được 121 bài thơ trong vài giờ, Hoàng Quang Thuận gộp lại hai tập thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thi vân Yên Tử và Ngoại vân Yên Tử, </i>thành tập <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thi vân Yên Tử </i>in tam ngữ Anh-Pháp-Việt (NXB Giáo Dục 2010; Thái Bá Tân chuyển ngữ tiếng Anh, Hoàng Hữu Đản chuyển ngữ tiếng Pháp) Hoàng Quang Thuận cũng đã gửi tập thơ này cho nhiều nguyên thủ quốc gia và Viện Hàn lâm Thụy Điển để xét giải Nobel văn chương. </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span lang="VI"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trên rất nhiều tờ báo đã viết về người và thơ Hoàng Quang Thuận. Nhưng hội thảo mới đây lại làm nóng lên một lần nữa khi nhắc đến việc trong vòng vài giờ đồng hồ (từ 4 giờ tới mờ sáng) Hoàng Quang Thuận đã “phóng bút” viết thành 121 bài thơ là một kỷ lục hiếm có. Phát biểu tại hội thảo, ông Hoàng Quang Thuận khiêm tốn “không dám nhận mình là tác giả của tập thơ, mà có lẽ tiền nhân được mượn bút tôi để viết”. Nghĩa là đã có hiện tượng “nhập đồng thơ”? Và ít nhất có một người làm chứng, đó là nhà thơ Dương Kỳ Anh (nguyên Tổng biên tập báo Tiền Phong) hôm ấy có đi cùng Hoàng Quang Thuận. Trong tập “Những câu thơ hay đến lạnh người”, mà ông Dương Kỳ Anh đang tuyển chọn, đương nhiên sẽ có thơ Hoàng Quang Thuận. Để bạn đọc thử thưởng thức xem có… lạnh người hay không, xin chép dẫn ra đây bài thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Am xưa </i>mà Dương Kỳ Anh bảo là… hay lạnh người: <em>Sớm cưỡi mây chơi cùng non biếc/ Đêm về bến nghỉ lót trăng nằm/ Tiếng sáo thiền ca vui bất tận/ Ngập tràn Yên Tử trăng trong trăng...</em><em><span style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Và cũng xin ngẫu nhiên dẫn ra đây một bài trong tập đã gửi xét giải Nobel: </span></em><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đạt Ma sư tổ nhắm mắt thiền / Thiện nam tín nữ có kiếp duyên/ Phổ độ chúng sinh từ bao kiếp/ Đền thiêng ngài ngự ở bên thềm </i><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">(Đạt Ma 1)<o:p></o:p></b></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span lang="VI"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hay-dở, nóng - lạnh… là chuyện còn phải bàn dông dài. Nhưng sự việc một người tự cho là không chuyên nghiệp về thơ, trong vài giờ viết đến hơn trăm câu thơ, khiến nhiều người (trong đó có các nhà thơ chuyên nghiệp) bán tín bán nghi, mắt tròn mắt dẹt. “Nếu như có người đọc cho, chỉ chép thôi thì cũng không chắc kịp”- một nhà thơ lắc đầu. Và, có người lại thắc mắc: “Nếu như tiền nhân mượn bút thì cùng lắm chỉ viết vài câu, vài bài đắc địa, đằng này viết hơn cả trăm, hóa ra tiền nhân này cũng… chạy đua về số lượng?”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trên một số diễn đàn mạng, những ý kiến xung quanh vụ “nhập đồng thơ” này xem ra còn rôm rả hơn nhiều.<o:p></o:p></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI">Còn người viết bài này chỉ dám trình ra một băn khoăn nho nhỏ: “Viện trưởng Hoàng Quang Thuận bảo tiền nhân đã mượn bút mình mà làm thơ, nghĩa là đã có một đồng tác giả dù là… hư ảo. Vậy lỡ mà tập thơ này được trao giải Nobel thì việc “chia chác” sẽ tính thế nào? Nghe đâu tiền từ giải Nobel to lắm lắm?”</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI"> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">T.N.T</span></span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-46900982169115691262012-07-26T08:40:00.000+07:002012-07-26T08:40:26.106+07:00TRÚC ĐÃ VIẾT TÊN MÌNH TRÊN CÁT ƯỚT...<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NHƯ DÃ QUỲ</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hôm nay Trúc bay về Mỹ. Đầu tháng 8. Trời Đà Nẵng nhiều mây. Nghe bảo đang có áp thấp đâu đó trên biển Đông. Thời tiết kiểu này bay xa chắc mệt. Cầu mong Trúc và hai đứa nhỏ bình an.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi không tiễn Trúc ra sân bay. Tôi luôn sợ không khí biệt ly, dù biệt ly với những người không hẳn là thân thiết, hay biệt ly để đi đâu đó ít hôm rồi về. Huống chi đây là biệt ly với Trúc. Huống chi những chuyến đi của Trúc luôn xa xôi không biết bao giờ trở lại.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi đã đọc hay nghe ai đó nói: Chia tay, không phải chia tay với một người, mà là chia tay với một thời. Vậy cũng có thể nói rằng: Gặp lại, không chỉ gặp lại chỉ một người, mà là gặp lại cả một thời. Tôi đã gặp lại Trúc ở thành phố tuổi thơ tôi, và chưa bao giờ sống lại trong tôi rõ rệt thế, những kỷ niệm của ngày xưa.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc theo chồng sang Mỹ theo diện HO từ năm 1992. Hồi đó tôi đã ra trường về Tây Nguyên dạy học được 4 năm rồi. Hồi đó khoảng cách địa lý là một cách ngăn khủng khiếp. Mà mọi chuyện của Trúc diễn ra lại rất vội vàng. Tôi đã chẳng thể hiểu rõ ràng tình cảm của Trúc và ngọn ngành của mọi lựa chọn trong việc Trúc ra đi. Tôi không muốn nghĩ về sự đơn côi của Trúc ở một nơi không là quê hương, bên cạnh một người chồng lớn hơn mình 22 tuổi. Tôi muốn hình dung một câu chuyện đẹp: Một tình yêu choáng ngợp say đắm, giữa một người con gái giàu mơ mộng lãng mạn, thích đọc thơ Nguyên Sa, thích hát Ngô Thụy Miên, với một người đàn ông là sĩ quan trong chế độ cũ vừa trải qua 12 năm học tập cải tạo. Một đám cưới với đầy đủ lễ nghi gia đình và thủ tục hành chính. Những đợt phỏng vấn. Chuyến tàu vào thành phố Hồ Chí Minh. Chuyến bay không định ngày về…</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đã không còn Trúc ngày xưa ngồi trước hiên nhà đếm sao, chờ tôi đến chở đi loanh quanh phố. Không còn Trúc những buổi trưa mùa hạ, đạp xe vào nhà tôi ngồi trên cát mịn dưới bóng mát của những cây dương liễu, nghe gió vi vu mà hát rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Trời còn vương nắng để gió đi tìm, vết bước chân em qua bao nhiêu lần, lời ru đan ngón tay mềm, ngàn năm cho giá băng hồn, tuổi gầy nồng lên màu mắt…</i></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Sự ra đi của Trúc để lại một khoảng rỗng đầy hụt hẫng trong tâm hồn tôi. Chúng tôi đã thân thiết với nhau từ những năm cùng học tiểu học. Ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời của con người, nhất là trong lứa tuổi học trò, bạn bè là quan trọng và cần thiết khủng khiếp, đôi khi còn quan trọng và cần thiết hơn cả những người thân trong gia đình. Tôi nhớ Trúc hồi đó đã là tất cả với tôi. Mọi ngóc ngách suy nghĩ của tôi đều có Trúc dự phần. Và cũng như vậy mọi chuyện xảy ra với Trúc, Trúc đều cùng tôi chia sẻ. Không tốt nghiệp trung học, Trúc ở nhà học lại, còn tôi lên Đà Lạt. Một học kỳ đi qua thật lâu trong trường đại học, khi bên cạnh tôi không có người thân mà Trúc cũng biền biệt xa. Tôi đã nhận từ Trúc không biết bao nhiêu thư, với những câu chữ đôi khi ngô nghê kinh khủng nhưng lại có sức lay động thẳm sâu: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Xíu ơi, cây ngát trời của tụi mình lại nở hoa rồi, không có Xíu chẳng có ai để vừa đạp xe lang thang vừa hát Dấu tình sầu với Trúc; Xíu ơi, Nguyên Sa đã nói là Xíu không được bịnh, Xíu phải mau khỏe để còn về đi dạo sông Hàn với Trúc.</i> </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hồi đó Trúc thật ngông cuồng và buồn cười, cứ điều gì làm Trúc thú vị, điều gì Trúc thấy mong muốn, điều gì Trúc không muốn người người khác cãi lại là Trúc lại bảo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nguyên Sa đã nói…</i> Nhà thơ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Áo lụa Hà Đông</i> này quả có sức mê hoặc vô cùng với Trúc.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hồi đó ở Đà Lạt, tôi ghi nhật ký hằng ngày và mỗi khi về nghỉ tết, nghỉ hè tôi lại đến nhà chở Trúc đi. Chúng tôi ghé vào Bưu điện Thành phố. Trúc ngồi trên bậc tam cấp dẫn xuống bãi cỏ rộng trong khuôn viên bưu điện đọc nhật ký của tôi. Tôi loanh quanh chờ Trúc. Tôi muốn Trúc đọc, muốn Trúc hình dung ra những tháng ngày tôi đã sống, để hai đứa dễ dàng tiếp tục những câu chuyện, tiếp tục những chia sẻ, bàn luận về tất cả như chưa từng có thời gian xa nhau.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Vậy mà Trúc một ngày bỗng thực sự biền biệt xa.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi cũng dạy học xa nhà. Không có điều kiện để hè nào cũng về Đà Nẵng thăm gia đình, nhưng mỗi dịp thu xếp về được, tôi đều đến thăm me Trúc. Để nghe me kể về Trúc và tin rằng cuộc sống Trúc ổn định. Công việc thuận lợi. Trúc có con trai. Trúc có con gái. Trúc gửi tiền về xây nhà cho ba me. Trúc đưa chị gái và em gái Trúc sang định cư bên Mỹ. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cứ có tiền thì đi du học tự túc, rồi tìm một người có quốc tịch bên đó làm đám cưới giả, rồi ở lại luôn, dễ lắm mà</i>. Giọng của me Trúc vút cao, trong vắt cứ như là giọng nói của một thiếu nữ tuổi mười tám đôi mươi. Me Trúc có vẻ rất vui, rất kiêu hãnh về những đứa con của mình. Nhưng sao tôi vẫn thấy có gì đó thật gượng gạo. Tôi đã không biết mình buồn vui ra sao. Chỉ an ủi rằng số phận dường như đã sắp xếp tất cả.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đúng vậy không? Số phận đã sắp xếp tất cả? Kể cả việc cho tôi gặp lại Trúc? Mùa hè năm nay. Tôi về thăm nhà. Trúc bằng xương thịt rõ ràng. Trúc của 17 năm sau ngày ra đi.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Như ngày xưa tôi lại đến chở Trúc loanh quanh phố.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thật bất ngờ với tôi. Trúc thú nhận lâu rồi không hát Ngô Thụy Miên. Trúc thú nhận không biết gì về internet. Trúc không muốn nói với tôi về công việc của Trúc. Cũng không nhắc nhở gì đến người đàn ông Trúc đang chung sống. Trúc chỉ miên man những chuyện ngày xưa.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những con đường ngày xưa. Bờ sông Hàn ngày xưa. Những gốc cây ngày xưa. Những ngôi trường ngày xưa. Mỗi gặp lại đều làm Trúc òa vỡ bao đau đớn vì tất cả dường như đều đã đổi thay. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dốc Cầu Vồng không còn. Hàng kiền kiền trên đường Thống Nhất không còn. Bến phà không còn. Bưu điện thành phố nơi Trúc ngồi đọc nhật ký của tôi cũng không còn. Ngay cả những ngôi trường từng lưu giữ bao kỷ niệm học trò của tôi và Trúc cũng không còn vẹn nguyên như xưa. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trường Tiểu học Bình Hiên ở góc đường <place w:st="on">Chu</place> Văn An, Huỳnh Thúc Kháng nay đã là Bệnh viện Phụ nữ. Trường Trung học Phan Châu Trinh đã dột nát hoang tàn từ mấy năm nay. Trường Sao Mai (ngôi trường nổi tiếng trước 1975) nằm đối diện xeo xéo Cổ Viện Chàm (thời chúng tôi học có tên Trường Nguyễn Văn Trỗi, giờ là Trường Bán Công Trần Phú) cũng đang buồn bã vắng lặng với màu vôi loang lổ cũ mèm. Bởi chỉ một thời gian không lâu nữa thôi, ngôi trường này cũng sẽ hoàn toàn biến mất. Lễ khởi công xây dựng cây cầu mới mang tên cầu Rồng bắt ngang sông Hàn đã diễn ra. Ngôi trường sẽ được đập bỏ. Thay vào vị trí đó sẽ là đầu cầu phía bờ Tây của cây cầu Rồng. Cây cầu 1.500 tỷ, có kiến trúc mô phỏng hình ảnh một con rồng duyên dáng và hùng vĩ đang uốn lượn trên sông. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cảm giác mất mát thảng thốt tràn ngập Trúc,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trúc cứ luôn miệng hỏi: Tại sao lại như vậy? Tại sao?</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mấy ngày bên nhau tôi và Trúc đã khi vui sướng khi ngậm ngùi, tíu tít nhắc nhở thăm viếng những bạn bè thầy cô xưa. Kỷ niệm của một thời học trò ùa về rộn ràng sống động. Tôi ngạc nhiên và thú vị thấy Trúc có vẻ như đã không quên điều gì. Có vẻ như Trúc vẫn thường một mình nhớ lại những tháng ngày đẹp đẽ xa xăm đã sống ở thành phố quê hương này.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong câu chuyện, nhiều lần tôi muốn hỏi Trúc về những điều lâu nay tôi vẫn hoài nghi. Về sự lựa chọn có vẻ như vô lý của Trúc? Về 17 năm Trúc đã đi qua? Về tình yêu? Về niềm tin? Về những khao khát mơ mộng? Nhưng tôi đã không đủ can đảm để hỏi. Tôi biết Trúc muốn tránh né. Tôi không sợ nghe những lời nói dối. Nhưng tôi sợ những câu hỏi của tôi sẽ khiến Trúc đau lòng. Tôi đã thấy Trúc co người lại buồn bã khi nhắc đến ngày đi. Có gì đó chua chát nặng nề u uẩn bủa vây Trúc. Nhưng có vẻ như Trúc đã quyết giữ những chua chát nặng nề u uẩn đó cho riêng mình.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cuộc đời luôn có những ngả rẽ kỳ lạ. Có rất nhiều khi ta phải lựa chọn mà không có sự lựa chọn nào lại không khổ đau. Ngày đó Trúc đã lựa chọn và tôi tin sự lựa chọn của Trúc có những lý lẽ riêng. Trúc đã quả quyết đi trên một con đường với những bước chân lạnh lùng và một trái tim rớm máu vì đau đáu những ước mơ xưa. Ước mơ có thể không còn, nhưng những hồi ức về quê hương bè bạn, những kỷ niệm nhỏ nhặt dịu dàng đã luôn sống động trong tâm hồn Trúc. Để giờ đây sau bao cay đắng, tôi nhìn Trúc vẫn thấy là Trúc của ngày xưa. Trúc của năm 1981 hát Ngô Thụy Miên trên biển Mỹ Khê giữa bạn bè, trong một buổi chiều sóng ầm ào vỗ. Có lẽ Trúc đã phải hy sinh, đã phải trả giá, nhưng trong trường hợp Trúc làm sao xác tín được cái gì là nên là đừng. Tôi nhìn hai đứa con của Trúc, vẻ bụ bẫm khôi ngô của chúng làm tôi thấy vui. Rồi lại bật cười mà nghẹn đắng nước mắt khi Trúc đùa đùa thật thật kể rằng. Từ nhỏ Trúc đã muốn dạy con trai mình học rành rẽ tiếng Việt. Khi đứa trẻ thắc mắc: Con học tiếng Việt để làm gì? Trúc đã nói: Để khi con hư, mẹ giận con, mẹ chửi con, con có thể nghe và hiểu được mẹ.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi không đưa Trúc ra sân bay. Tôi sợ không khí biệt ly và những giọt nước mắt. Tôi xiết chặt tay Trúc rồi trở về. Tôi muốn một mình trong im lặng, nhìn lên bầu trời với lời cầu chúc Trúc bình an.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc không biết tôi đã từng mơ về Trúc. Một năm trước. Tôi mơ thấy Trúc trên một con thuyền đầy ắp người, chòng chành lọt thỏm giữa đại dương đêm. Những bàn tay chới với. Những tiếng la khóc. Mái tóc Trúc xổ bung rũ rượi. Đôi mắt Trúc thất thần hoảng loạn. Đó là một giấc mơ nhầm lẫn. Tôi biết rõ như vậy. Bởi ngày đó Trúc không ra đi đơn độc trên một con thuyền di tản bất trắc trong đêm. Trúc ra đi bên cạnh người chồng Trúc đã chọn vào một ngày sân bay Tân Sơn Nhất tràn ngập nắng.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhưng không hiểu sao khi thức dậy tôi vẫn viết những câu thơ này cho Trúc. Những câu thơ Trúc chưa bao giờ đọc:</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">..…</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc đã viết tên mình trên cát ướt</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc đã chờ sóng xoá đi những con chữ run run</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc đã luôn nghe tiếng gọi đôi chân</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">(Chỉ đôi chân bần bật run nghe tiếng gọi)</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Về đâu </span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Sắc lẻm xoáy sâu</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Biển rối tung ngàn bọt trắng</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những dâng lên của sóng một ngày xa</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những gào lên biết chỉ là vô ích</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những dằm sâu trong trái tim</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Biển mặn </span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Không tẩy rửa được vết hằn sứa lửa</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc xác xơ mái tóc xác xơ bàn tay</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đôi gò má xác xơ xanh mét</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mỗi hơi thở là một lời thì thầm mệt</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Giấc mơ không đủ ấm để tìm về</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ngôi nhà bé thơ không đủ ấm để tìm về</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thấy đu đưa tâm hồn mình như mảnh buồm rách</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Không sắc màu</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Một vòm cây xác xơ không gió</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Là tất cả những gì còn lại</span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trúc </span></span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span>Sau ngày biển động...</span></i></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span><em> </em><span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">N.D.Q</span></span></span></span></span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-81951714937301126172012-07-25T20:44:00.000+07:002012-07-25T20:44:45.297+07:00GHI CHÉP MIỀN NAM<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TRẦN CHIẾN</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt 150.75pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span><span style="color: #274e13;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi đi miền <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> từ 4-14/7/2012. 11 ngày phẳng phiu, chả có chuyện gì lớn, nhưng nghĩ ngợi, so sánh có khác những lần trước…</span></span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt 150.75pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Năm ‘86, lần đầu tiên nhìn SG từ máy bay, tôi nghĩ đến hai chữ “vĩ đại”. Kích thước “cái” gì cũng lớn, bể dầu, nhà cửa, đường xá… Bước ra đường Nguyễn Huệ là cảm giác chim chích lạc rừng. Sao có những tấm kính to đến vậy, trong suốt, hẳn phải được vệ sinh kỹ lắm. Nhưng tiếng ồn lập tức đè nén, làm mất mọi cảm giác khác. Sống thế nào được khi ầm ầm đến nửa đêm, được vài tiếng đã lại gầm rú. Và nóng ngột ngạt. Đi ngoài đường chỉ mong mau về nhà chui vào buồng tắm. Nhà cửa khác ngoài Bắc, tiện nghi khu phụ đắt, sang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hơn hẳn. Buồng khách sạn tôi ở bước vào thấy ngay cái toa lét. Quan trọng đến thế ư, cái sự bài tiết, tắm táp?</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"></div><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;">Dần dần lập trường về khu phụ thay đổi theo lối <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place>. Dân Bắc làm nhà với tắm xí to đoạch. Bếp - thường làm phòng ăn luôn - sáng sủa, có tủ giả đường bệ, những cái móc giản đơn mà tiện dụng, tha hồ cho bà nội trợ tung hoành. Tủ lạnh càng to thì dường như gia đình càng ít thì giờ nấu nướng, bởi tuần đi chợ mỗi lần. Ăn uống giản tiện thì tiền bạc, thời giờ để đi chơi tăng lên, nhất là những gia đình trẻ. Và gọi đó là văn hóa tiêu dùng mới.</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span>*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Nhà con gái ở quận Hai, cách quận Nhất “có” con sông Sài Gòn, vốn có cái cầu, nay thêm hầm Thủ Thiêm. Tháng trước cô Oanh từ HN vào, ở quận 1 gọi sang bảo hai quận gần nhau cô sẽ đi bộ sang. Biết đâu rằng vài chục cây số.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Từ sân bay về mất 280k tắc xi, vừa rối mắt ù tai vì nhà cửa đã veo veo giữa dừa nước, bần, cầu Cá trê lớn Cá trê nhỏ. Xa thật, nhưng hợp với mình. Thoáng đãng, gió chạy ù ù, tầm nhìn từ lầu 7 mở thật xa, thấy cả cần trục cảng Cát Lái. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Nhà SG đương hạ, thấy bảo nhiều anh đầu cơ không bán được, chết đứng. Chung cư Thủ Thiêm Star rao đã lâu, mới lác đác căn sáng đèn. Căn hộ con gái đầu hồi, nghĩa là đắt nhất tầng, 80 mét – 1,4 tỷ, cái giá ngoài HN chả ai tưởng tượng được. Ngoài cửa vào, có ban công, cửa sổ phòng ngủ hướng chính Đông, một cửa sổ phòng làm việc chỉ <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place>, và lại ban công nhỏ nữa mé Tây. Vợ chồng nó nhường phòng ngủ có giường, nhưng bố mẹ quyết định “tiếp đất”, nửa đêm kéo chăn đắp. Sáng ra bảo “nhà con mở tất cả cửa rồi đi làm, lúc về có thể làm bối cảnh bộ phim “Khi cơn bão đi qua”. Chúng nó chọn hướng nhà thế là tuyệt vời rồi, nhưng không nghe mình làm cái bàn thờ, dù chỉ để nhắc nhớ đến ông bà chứ không phải cầu xin gì.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Cứ nghe tiếng xào xạc như có một trại chim đâu đấy. Hóa ra ngôi biệt thự đằng Đông yến về làm tổ. Lộc giời đấy. Chợ Quảng Ngãi giữa ồn ỹ khói xăng, yến đậu xuống, đem về cho nhà ấy trăm triệu mỗi năm, nhưng nhà bên thì chả héo lánh. Đêm có tiếng lanh canh như chiêng, không ngân nga, chả biết có phải chuông tịnh xá Ngọc Thanh gần đấy vẳng ra. Ngôi chùa đang xây này đắp tượng to tướng, đằng sau vuông vức chỗ ở; chả có chỗ nào cho khuôn viên, cảm giác rất bí.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Chính Đông, cái “viu” đẹp nhất của căn hộ, sẽ không bị chắn nhiều, vì các biệt thự bị hạn chế chiều cao cả. Đêm xuống máy bay nhấp nháy liên tục nhưng không nghe thấy tiếng ồn. Mưa tạnh, một anh chàng nói tiếng Nghệ đi bắt chẫu chuộc “làm chả thì nhất”. Nửa cây số ra đường Nguyễn Duy Trinh có xe bus lên Bến Thành. Và chợ Tân Lập lao xao tiếng Bắc, nguyên một giáo xứ Thái Bình vào ’54. Chỗ mình ăn trưa lại có nhà thờ Cao Đài, “sát cánh” với ngôi Quan Âm bên cạnh.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Nghe bảo quận Hai đông người Bắc, và nhiều nhà đại gia. Nhưng uống cà phê gần nhà con lại rất nhếch nhác. Chung cư chắn chuồng cọp, phơi phóng bừa bãi. Chủ quán bảo là chỗ tái định cư khi làm hầm Thủ Thiêm. “Rất khổ, tiền đền bù ít mà mua chỗ này đắt. Trả góp đấy nhưng lắm anh phải gán cả dàn máy, tivi, sau người ta thương, xóa cho. Còn chuồng cọp cấm làm, sau con nít té nên phải cho”. Kể thì trong <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> hay ngoài Bắc đều có “quy luật”, những chung cư tái định cư đều bẩn thỉu, chóng tàn phai, vì người xây ẩu, và người ở chả thương xót gì những cống rãnh, khu vực chung, bạ gì cũng tống xuống. Ngược lại, kẻ có tiền mua nhà thì sử dụng thang máy, hầm rác… cũng có ý thức hơn. Đẳng cấp thị dân gắn với túi tiền, nếu thế đáng buồn lắm.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 5;"> </span>*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Đèo vợ đi Phú Mỹ Hưng cho biết mặt mũi cái khu dân cư sang trọng. Đường xá rộng rãi, cây cối được chăm sóc, chốc chốc chốt bảo vệ. Những cặp tân hôn chụp ảnh (mình thấy chú rể luôn luôn đáng thương). Bức tường quây kín một khu, chắc những biệt thự bên trong đẳng cấp còn hơn bên ngoài. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Nhiều khái niệm đang bị đám nhà báo trẻ lười biếng dùng sai. Cái nhà “công ten nơ”, “hộp diêm chồng lên nhau” họ gọi là “biệt thự”, dù chả có chỗ đất nào cho cây lên. Tệ hơn, những ngôi nhà ba gian, năm gian ở nông thôn bị gọi là “nhà cấp bốn”. Chuẩn tiếng Việt xuống cấp kinh khủng, nhất là những nhà báo ấy lại bập bõng tiếng Anh “Cái này thì mi không sua đâu”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Không có khu dân cư nào ở Hà Nội so được! Chỉ nên nói thế về Phú Mỹ Hưng.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span>*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Bản đồ SG hình như đều có ba ngữ Việt Anh Hoa. Quận 5, thật ngạc nhiên là cái chợ (Bình Tây?) mình vào ít mùi chợ. Hóa ra trong ruột nó là cái sân trồng cây, hoa, monument thờ người sửa sang cách nay hơn 80 năm. Gió chạy ào ạt. Không hàng quán nào được phép dọn trong sân, điều không thể có ở chợ HN. Ăn một bát chè gì giống tào phở, rất mát. Khu Chợ Lớn nghe nói của Trần Thượng Xuyên, chủ bang Thiên Địa Hội phản Thanh phục Minh lập ra. Trần sang Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> từ tk 18 (?), lập ra khu thương nghiệp Cù lao Phố ở Đồng Nai, sau chúa Nguyễn thấy thế lực lớn quá dời về Chợ Lớn cho dễ quản. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Cái năm ra Hà Tiên, đến thăm lăng Mạc Cửu, thấy ông này cũng trong Thiên Địa hội, mình hỏi đến những Trần Thượng Xuyên, Dương Ngạn Địch, làm ông từ thốt lên “Sao anh biết nhiều zdậy?”. Mình chỉ hì hì, chả nhẽ phô rằng đấy là công phu luyện chưởng Lộc Đỉnh ký của Kim Dung. Dù sao người Hoa nắm hết yết hầu kinh tế những nơi có họ.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span>*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Không thể ngờ là Côn Đảo ngày có năm chuyến bay từ SG, trung bình quãng 350 khách ra và ngần ấy về, đa phần là “du lịch tâm linh”. Ngoài ra hai tầu biển chạy tới Vũng Tàu, cho loại ít tiền hơn. “Cô Sáu đang nuôi cả Côn Đảo”. Đêm xuống nghĩa trang Hàng Dương sáng trưng đèn cảm ứng cắm trên mộ, lấy năng lượng từ ánh mặt trời ban ngày. Chợ đêm tấp nập từ 22 giờ, đồ lễ không thiếu thứ gì. Taxi đưa đón nhộn nhịp. Mộ Cô Sáu, đa phần phụ nữ lầm rầm, có hai ông ra chiều công chức, khấn vái nghiêm trọng lắm. Cầu cho con nhiệm kỳ tới lại trúng cấp ủy, ngồi ghế cũ, bổng lộc thu được con sẽ lại quả cho cô, có khi thế chăng…</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Côn Đảo vẻ ngoài dành cho du lịch. Khách sạn xịn, nhà nghỉ bình dân, quán ăn, tạp hóa, hiệu thuốc đủ cả. Nhưng thực chất là một vị trí bố phòng. Trong 7000 dân có 4000 bộ đội, ngoài ra là biên phòng, kiểm lâm, công chức. Nghĩa trang cả vạn ngôi mộ, hệ thống nhà tù nhiều thời tạo cho nó vị trí một trong 10 hòn đảo bí ẩn nhất thế giới. Nhưng lại ở xa nhau. Sợ rằng mươi năm nữa, xây cất nhiều quá, đi từ lao nọ sang banh kia đụng phải những kiến trúc mới cảm giác đảo tù sẽ vợi. Sợ thế vì Huế, lượng di tích ít hơn HN, nhưng rất tập trung, vòng vèo cả ngày không xuể, đâm sức hút du khách lại lớn hơn. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Thành phần dân cư ngoài chợ khá tứ chiếng. Bà bán rau vốn có sạp chợ Vũng Tàu, chuyển ra vì làm ăn được hơn. Bà hàng khô từ An Giang, giáp biên giới Campuchia, “chồng đánh quá trời phải chạy”. Giá cả cũng không đến nỗi chênh quá với đất liền. Dưới cái nắng khô không khốc, bánh mỳ để trong tủ kính lại vẫn mềm, mới lạ. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Trên bản đồ có đường tên ông già mình. Định ra chụp cái ảnh cho oách, nhưng chưa có biển tên đường. Hòn Cau, nơi ông nhắc nhiều, thấy bảo chả còn vết tích nhà tù gì, biên phòng và kiểm lâm xóa hết rồi. Một chuyến ca nô sang là 2,7 triệu.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Xem lại ghi chép của bố: Hòn Cau có hàng nghìn cây dừa, na, chuối, không có tàu mà chở về đảo lớn. Lợn, vịt, rượu… “trồng” lấy được. Một ông uống nước dừa vứt quả, bị bạn tù phê bình lãng phí. Ú nàng, cái con chỉ có một vỏ giống trai, có thịt ở giữa, bám vào vách đá, giờ trên menu của nhà hàng thành “ốc vú nàng”, đắt mà chả ngon lành gì. Ông già mình hết 5 năm cấm cố, về quê ai cũng thương, nhưng chả nhẽ lại kể ngoài đảo ăn uống sướng hơn nhiều. Ai tin cho!</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Mình mang bệnh cúm dở dang từ HN vào. Ra Côn Đảo vừa khỏi thì mẩn ngứa, đêm gãi điên cuồng. Vì bị con muỗi “mù mắt” đốt, bôi thuốc ghẻ DEP có đỡ. Nhưng vì thế mà mất cái thú hỏi han của thằng làm báo, mất cả tắm.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 5;"> </span>*</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">SG kỳ này trưng ra cho mình cái khí hậu hiền hòa, khác hẳn cảm giác trước đây, có lẽ vì không ở trong phố mà dạt ra quận Hai. Nhiệt độ vẫn cao nhưng gió nhiều, độ ẩm thấp nên không thấy dâm dấp ở lưng. Vợ ra chợ Tân Lập về suýt soa hàng nhiều và rẻ, cân cua bể có 220k mà không bị “trói” dã man quá. Giao thông tốt hơn hẳn. Đi xa không thành vấn đề, vì đường tốt, và người lưu thông trật tự, nó cho thấy chất lượng thị dân cao hơn HN. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Mình vốn ghét những anh Bắc vào ít năm cứ mở miệng là kể xấu miền Bắc. Nhưng lần này, khốn nỗi, cái ấn tượng người Nam thiệt thà, chân thành hơn lại lộ ra mồn một. Hỏi đường chỉ vẽ tận tình, ra chợ ít nói thách. Dịch vụ đắt, nhưng đâu ra đấy. Người Nam dường như an phận với công việc lắm, ra giá rồi thì làm cho khách vui lòng; chả bù với anh Bắc thỏa thuận xong hay thêm câu “Thôi thì tôi làm giúp”, để rồi phát sinh bao khoản. Thanh niên hết nghĩa vụ quân sự về sửa xe máy, đánh cá, đến bữa nhậu vui như tết, trong khi lính Bắc rất thích được học sĩ quan tiếp, phải “ba linh thôn” là thấy đời hỏng bét. Cái ý thích được buộc chặt vào hệ thống quan liêu, làm “người nhà nước”, cùng thói “nói zdậy mà không phải zdậy” ám vào người Bắc khá rõ.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Thử tìm nguyên nhân, thì thấy ngay điều kiện sống nó ảnh hưởng nhiều, ngoài này khắc nghiệt cả khí hậu lẫn kiếm ăn, trỏng dễ hơn, nên con người phóng khoáng. Về lịch sử, nhiều đời chúa Nguyễn cho khai khẩn, tồn tại ruộng tư, đến Minh Mạng mới cải cách, lập ruộng công để quản lý. Gần trăm năm thuộc địa Pháp, Mỹ cho ra những quan hệ thị dân, nghĩa là con người khá độc lập, nghĩ gì nói gần gần như thế. Ngoài Bắc đặc sệt quan hệ làng xóm, một con người sinh ra đến khi chết trước hết là con ông ấy bà ấy, thuộc họ ấy làng tổng ấy, học thầy ấy… Cứ thế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tầng tầng lớp lớp tôn ty nó đè, làm một cá thể sao nổi. Và lại gần Tầu, nói năng nghĩ ngợi phải cẩn trọng, đừng huỵch toẹt ra mới được. Nhưng dường như ta học Tầu cách giấu ý nghĩ đi, chứ không có tính kỷ luật, đoàn kết như họ, thành ra vẫn chỉ là anh khôn mống, ham cái lợi vặt vãnh.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;">Chao ôi là nỗi. Đến nỗi phải dở dang với ý nghĩ nếu còn trẻ có khi mình vào trỏng, kiếm cái nhà vườn đi ra đi vào… </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 56.95pt;"><span><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-tab-count: 7;"> </span></span><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">T.C</span></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></span></span></span></span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-33668889881763162432012-06-23T12:31:00.001+07:002012-06-23T12:37:30.492+07:00LỜI CẢM ƠN<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Truyện ngắn của</span> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TRẦN NHÃ THỤY</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lời đầu tiên, tôi xin cảm ơn chị Cả. Đúng theo tinh thần của cái tên, chị luôn là người đọc bản thảo của tôi đầu tiên, phản hồi mau lẹ nhất. Chị Cả với bản tính thẳng thắn của mình đã không nhân nhượng nã cho tôi những phát đau điếng/và tôi hình dung, khi đọc bản thảo của tôi, chị luôn dứ dứ cây kéo trong tay, vừa thấy một chữ thừa thò ra là chị cắt phăng. Nhờ cây kéo sắc của chị mà chữ nghĩa tôi trở nên chỉnh tề, tươm tất hơn. Với năng lượng chữ dồi dào, khả năng diễn đạt tinh tế hiếm có, tôi không hiểu sao chị Cả lại không làm nhà văn, cũng không đầu quân làm biên tập cho một nhà xuất bản nào. Tài năng ấy mà không cống hiến cho văn chương, thật quá lãng phí.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi xin cảm ơn giáo sư Nguyễn, người hiệu đính giúp tôi những diễn giải triết học cả Đông lẫn Tây, mà trong cuốn sách này tôi nhiều lần đề cập đến dưới hình thức đối thoại giữa hai nhân vật chàng và nàng. Óc hài hước của giáo sư Nguyễn đã làm cho những mẩu đối thoại trở nên nhẹ nhõm và duyên dáng hơn so với bản nháp ban đầu rất nhiều. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi xin cảm ơn nhà phê bình Hà Mã. Nếu trong một quán bia, bạn thấy ai hay đi vào toilet nhiều lần, mà lần nào trở ra đầu tóc cũng sũng nước thì rất có thể đó là Hà Mã, ông vào đó nhưng không phải để xả, mà nhúng đầu vào xô nước rồi cứ thế đi ra. Hà Mã có những cơn nóng trong đầu quái lạ, và giải nhiệt bằng cách nhúng ngập đầu vào nước. Mặc dù không đọc trực tiếp từ bản thảo của tôi, nhưng nhà phê bình Hà Mã luôn dành cho tôi những cuộc trò chuyện thú vị, từ những cuộc trò chuyện này, những ý tưởng mới nhú lẹt đẹt của tôi chợt vụt lớn lên như được tưới tắm bởi một thứ dung dịch lạ. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong những khi bế tắc, mất phương hướng, tôi thường trò chuyện với Kun - một độc giả dễ mến nhất của tôi. Nhưng xin nói ngay, Kun không phải là người đề cao tôi bậc nhất. Thần tượng văn chương của Kun là Milan Kundera (cái tên Kun là từ Kundera đấy). Tôi cũng là người thích Kundera, nhưng say thì không bằng một góc Kun. Vả lại, ở Kun có những đặc tính rất quái, khiến tôi luôn cảm thấy kích thích. Chẳng hạn Kun luôn đọc Kundera khi ở Hà Nội/ chỉ khi nào ở Hà Nội Kun mới đọc Kundera. Những cuốn tiểu thuyết hay nhất Kun cũng đọc ở Hà Nội. Tập bản thảo của tôi Kun cũng đọc ở Hà Nội/ và rất nhẹ nhàng, Kun đã mách nước cho tôi thoát ra những bế tắc một cách ngoạn mục.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tiểu thuyết có một chương viết về các loài cá biển, nếu bạn đọc cảm thấy thích thú, thì thì tôi rất lấy làm cảm kích và tôi xin gởi lời cảm ơn đến tiến sĩ Đào - một nhà hải dương học trẻ tuổi, nhưng kiến thức sâu rộng và trải nghiệm biển đảo tuyệt vời. Chính cuộc gặp gỡ tình cờ với tiến sĩ Đào tại eo biển Rạng đã khiến tôi quyết định nên dành hẳn một chương viết về cá biển. Nhân đây tôi cũng xin cảm ơn bác Dâu - người đã nướng món cá hồng biển ngon tuyệt. Suốt tháng ở biển Rạng, ngày nào tôi cũng ăn vài con cá hồng biển nướng, mà ngày nào cũng thấy thèm thuồng/ tôi biết bác Dậu đã chọn cho chúng tôi những con cá hồng biển tươi ngon nhất, nướng nó có lẽ không chỉ bằng bí quyết, mà còn bằng tình yêu. Nhờ món cá hồng biển nướng của bác Dậu, mà tôi đã bơi qua chương biển một cách đầy hứng khởi. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Xin cảm ơn Mr Jack - người đã hiệu đính phần từ ngữ tiếng Anh/ và giáo sư Hà đã hiệu đính phần từ ngữ tiếng Pháp. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi xin cảm ơn đạo diễn Vũ đã gửi đầy đủ vé mời xem những bộ phim hay nhất trong thời gian qua/ đạo diễn Vũ cũng là người gửi tặng tôi những đĩa phim hay nhất được chuyển thể từ tiểu thuyết lừng danh nhất. Tôi kính phục đạo diễn Fracois Girard đã làm phim từ cuốn tiểu thuyết Silk (Lụa) của nhà văn Alessandro Baricco/ tôi không nghĩ đây là cuốn tiểu thuyết có thể chuyển thể thành phim. Tôi cũng hi vọng một ai đó sẽ làm phim từ cuốn tiểu thuyết của tôi, mặc dù tôi chủ trương viết tiểu thuyết không để phục vụ cho phim. Đạo diễn Vũ hứa sẽ làm phim từ cuốn sách này/ tôi cho đây là một vinh dự.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Xin cảm ơn John - thầy giáo thể dục của tôi. Từ khi được John hướng dẫn, tôi biết mình đã sai nhiều chỗ. Trước đây tôi thường chạy bộ, nhưng bây giờ tôi biết chạy bộ không thôi chưa đủ mà còn cần thêm những động tác nhào lộn/ hoặc trồng cây chuối. Nói chung, khi đã thuần thục một món thì nên triển khai thêm vài món. John đã cho tôi nhận thức một điều quan trọng: tránh lặp đi lặp lại mãi cái gì đã quen. Điều này không chỉ có ý nghĩa trong thể thao mà còn trong văn chương. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Xin cảm ơn EM. Tôi muốn viết hoa chữ EM. EM là người phụ nữ xinh đẹp và dịu dàng mà Thượng đế đã trao tặng cho tôi. “Người đàn ông của em”- EM luôn gọi tôi như thế. Có lẽ cho đến khi chết, tôi cũng không thể lý giải vì sao một người xinh đẹp, thông minh, giàu sang như EM lại tình nguyện yêu tôi - một nhà văn quèn. EM không chỉ là chỗ dựa tinh thần, mà còn là nhà tài trợ của tôi. Chính EM là người thuê John (vốn là thầy dạy thể dục cho em khi em tham gia <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bước nhảy hoàn vũ</i>) dạy thể dục cho tôi/ đưa tôi đến làm quen với đạo diễn Việt kiều Vũ/ mời Jack hiệu đính tiếng Anh/ thuê giáo sư Hà hiệu đính tiếng Pháp. EM thích biển và cá biển/ Kun là người được EM tặng vé máy bay nếu muốn ra Hà Nội đọc tiểu thuyết/ nhà phê bình Hà Mã là nhân viên cũ của bố EM/ giáo sư Nguyễn là người từng theo đuổi EM, bại trận thì theo đuổi triết học/ chỉ có chị Cả là EM không quen, mà tôi cũng chưa một lần gặp mặt. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Chị Cả là một nick name trên mạng/ mà thú thật tôi cũng không biết chị có phải là chị hay không?</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Để cuốn sách này được đến tay bạn đọc, tôi cũng xin cảm ơn…</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> </span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-size: small;">T.N.T</span></span></span></span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-16294048200521794442012-06-23T09:02:00.001+07:002012-06-23T14:37:53.320+07:00HOA THÁNG 11 VÀ GƯƠNG MẶT TRONG BÓNG TỐI<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ĐINH THỊ NHƯ THÚY</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0RohZm4EQJNdDsYjsu23_oGg5Hnbm0ElmLGarr4zUI3iNPP7Xdi1UgPyF8ZkAFXiPmMNayZjzZbIHnEcx5y7LF-hcepA4iCsTY6IMccc1191_1rhoHCTGV7mhXZEbLI-0BALQxWXv_OE/s1600/Hoa+t%E1%BB%ADu+b%C3%ACnh.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" rca="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0RohZm4EQJNdDsYjsu23_oGg5Hnbm0ElmLGarr4zUI3iNPP7Xdi1UgPyF8ZkAFXiPmMNayZjzZbIHnEcx5y7LF-hcepA4iCsTY6IMccc1191_1rhoHCTGV7mhXZEbLI-0BALQxWXv_OE/s400/Hoa+t%E1%BB%ADu+b%C3%ACnh.jpg" width="400" /></a></div><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">1.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI">Sáng nay </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">mình </span><span lang="VI">bỗng</span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"> thích ngồi</span> <span style="mso-ansi-language: EN-US;">nhìn hoài chậu lan tửu bình</span><span lang="VI"> đang nở </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">hoa tươi tắn trong khu vườn ngoài kia.</span> <span style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI">Gọi là tửu bình có lẽ vì hình dáng của củ hoa</span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">. M</span><span lang="VI">ập mạp tròn trĩnh </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">lại </span><span lang="VI">eo thắt nhỏ xíu ở giữa</span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">,</span><span lang="VI"> y hệt quả bầu nậm đựng rượu ngày xưa. Mỗi củ hoa là một quả bầu nậm xinh xinh màu ngọc. Từ miệng quả bầu vươn lên những chiếc lá thuôn thuôn có những đường gân xanh kéo dài như nếp gấp. Lá tửu bình không xanh thẫm mà pha chút sắc vàng thành màu xanh đọt chuối, nên lúc nào trông cũng thật non tơ mịn mướt. Khi chồi hoa nứt ra từ hông của quả bầu nậm, thì những chiếc lá bắt đầu có biểu hiện của sự già nua. Những đốm vàng sậm dè dặt xuất hiện rồi dè dặt lan dài theo gân lá.</span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="VI"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những chồi hoa như không để tâm đến sự cằn cỗi của quả bầu nậm mẹ và những cây lá khác trong vườn, không để tâm đến gió lạnh sương sớm và những con ốc sên. Những chồi hoa cứ mải miết vươn lên để đến một ngày chìa ra những nụ nhỏ. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span lang="VI">Cái cách nở của </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">hoa </span><span lang="VI">tửu bình cũng lạ. Cứ vừa vươn vừa nở vừa rủ xuống những chùm nụ nặng trĩu ở đầu mút chồi. Thật dịu dàng và xinh xắn. Hoa tửu bình có màu trắng trong nhẹ tênh, không nhẹ như cánh bướm mà nhẹ như một đám mây trắng nhẹ. Giữa mỗi bông hoa là một chấm nhỏ màu hồng nhạt. Một cảm giác êm đềm dễ chịu lan tỏa từ màu hoa dáng hoa. Một hiện hữu tươi xinh nhẹ nhàng và quyến rũ. </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;"></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tửu bình rất bền hoa. Hoa nở và tươi trong suốt tháng 11 dương lịch. Khi mùa khô đến. Khi những ngọn gió hoang tháng 12 trở về. Những cánh tửu bình sẽ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỏng dần và trong suốt rồi khô đi rồi rụng xuống thật thảnh thơi. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lúc hoa tàn hết, từ củ tửu bình mẹ sẽ mọc ra một củ tửu bình con với những chiếc lá thuôn thuôn có những đường gân xanh mịn mướt. Củ hoa này dần lớn rồi eo thắt lại ở giữa thành quả bầu nậm xinh xinh thay cho quả bầu nậm cũ đã khô đi vì ra hoa. Để sang năm từ hông quả bầu mới này lại nứt lên chồi hoa mới. Và cứ thế những bông tửu bình như những đám mây trắng cứ thay thế nhau đi tiếp vòng đời có vẻ như rất nhẹ nhõm thảnh thơi của nó. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">2.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mà làm sao mình lại có được tửu bình nhỉ? Nhớ có lần đi với bạn đến nhà một vị quan chức. Mình nhìn thấy tửu bình và lập tức bị nó mê hoặc. Mình đã không thể rời mắt khỏi những cánh mỏng thanh tú kỳ lạ đó. Mình cũng có cảm giác là những đốm hồng tươi tắn ở giữa mỗi bông hoa cũng như đang nhìn mình. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mình hỏi thăm vì muốn biết phải tìm mua tửu bình ở đâu, mình muốn trồng nó để nó nở hoa trong khu vườn nhỏ xíu của mình. Vị quan chức nọ đã khẳng định là mình sẽ không thể có được và cũng không thể trồng được tửu bình, dù có cố công đến đâu đi nữa. Mình thất vọng quá, định hỏi thêm là vì sao lại không thể tìm thấy, vì sao lại không thể trồng? Vì nó quý hiếm hay vì nó là loài đỏng đảnh rất khó chăm sóc? Nhưng cái nhìn trịch thượng hãnh tiến rất khó chịu của ông quan chức nọ đã khiến mình im bặt. Có vẻ như ông ấy muốn nói rằng đấy là một loài hoa có đẳng cấp và chỉ dành cho những người có đẳng cấp thích hợp với nó mà thôi.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Vậy mà chỉ mấy ngày sau mình đã có được tửu bình một cách tình cờ và nhanh chóng như thể mình với nó có duyên với nhau, như thể nó cũng muốn tìm gặp để về sống với mình. Mình đã mua được những củ tửu bình đang mang chồi hoa từ một ông già người Êđê với số tiền rất bình thường, ngang bằng số tiền mua một giò lan hồ điệp trắng. Khi đó mình đang từ Cư M’gar về Krông Pắc ngang qua một khu rừng có rất nhiều cây lớn. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Sau này mình phát hiện ra tửu bình cũng chẳng quý hiếm gì lắm đâu vì năm nào đến mùa cũng có người tìm được hoa từ rừng mang ra phố bán. Cũng có thể đến một ngày nào đó khi rừng bị chặt trụi, lan trong rừng sẽ hết thì tửu bình cũng sẽ không còn. Nhưng ngày ấy chưa đến, và tội nghiệp thay cho ông quan chức nọ vì đã không nhìn tửu bình như nhìn một bông hoa đẹp mà cứ nhìn bằng ý nghĩ đấy là một món quà quý hiếm đắt tiền mà ai đó đã đem đến cho ông ta để đổi lấy từ ông ta một ân huệ nào đó.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">3.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mình thích gọi tửu bình là hoa của tháng 11. Dĩ nhiên đó sẽ chỉ là tên gọi với riêng mình mà thôi. Đặt tên cho cỏ hoa là ý thích của mình mà. Trong khu vườn mình đã có cỏ thi nhân với những chiếc lá màu tím, có hoa khánh ly với màu trắng đẹp và buồn, có hoa bọt biển vì cảm giác chuếch choáng say say như khi đứng trước biển bởi mùi thơm của hoa, có hoa bột màu vì những đốm hoa đỏ, hồng, da cam tươi vui sặc sỡ. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cũng có khi không phải tự mình đặt tên mà mình gọi tên hoa theo cách gọi của một ai đó. Nhớ có lần mình cùng học trò lớp chủ nhiệm đi lao động. Một đứa học trò tên là Tuấn Anh đã hỏi mình về một loại hoa dại mọc lan tràn trong sân trường. Một loại hoa rất dễ thương với dáng vẻ mảnh dẻ, nhụy hoa vàng và những cánh hoa trắng nhỏ. Hoa thường nở thật nhiều vào đầu mùa khô. Người Êđê gọi là hoa jam hắt. Hoa nở thành thảm trắng khắp nơi, trong sân trường, dọc hai bên vệ đường và tràn ngập trong những khoảng rừng thưa vắng. Mùa hoa nở cũng là mùa bướm. Luôn có trong đám hoa hàng vạn con bướm treo mình trốn nắng. Khi có động, bướm vụt bay lên tung tóe như những pháo hoa. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cậu học trò tên Tuấn Anh đã kể rằng: bà nội em nói dân gian gọi hoa này là hoa cỏ đĩ, vì nó nở dễ dãi quá. Rồi nó nói thêm với vẻ buồn buồn: mẹ em thì lại rất thích loài hoa này. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mình nhìn những bông hoa trắng mà sững sờ. Hoa cỏ đĩ! Có khi nào những bông hoa này buồn vì đã bị gọi tên như vậy không? Có khi nào những bông hoa này cảm thấy bị đối xử bất công vì dân gian đã nhìn sự tươi tắn hồn nhiên vô tư của nó bằng cái nhìn lệch lạc như vậy? Có khi nào trong đời sống những chân thành nồng nhiệt không toan tính của người này, lại bị nhìn ngó soi mói đánh giá bằng những định kiến khắt khe của người khác? </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nghĩ là nghĩ vậy, nhưng rồi cái tên hoa cỏ đĩ từ đấy cứ như bám lấy tâm trí mình, mình chẳng thể gọi loài hoa đó bằng cái tên nào khác được nữa. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Mà tại sao mình lại gọi tửu bình là hoa của tháng 11 nhỉ? Có lẽ vì mình không thích cái tên tửu bình. Có lẽ vì nó luôn nở hoa đúng vào tháng 11. Ở </span><span lang="VI">Tây Nguyên </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">tháng 11 </span><span lang="VI">là tháng cuối của mùa mưa. Cũng đã có những ngày nẳng hửng nhưng thường vẫn là những ngày mưa rỉ rả kéo dài. </span><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Ngoài vườn cỏ cây ủ dột xám xịt, trong nhà những bức vách ẩm mốc lạnh lẽo. Vì thế vẻ đẹp tươi tắn bình thản của tửu bình lại càng lạ lẫm kỳ diệu. Cứ như có ánh sáng trong mỗi cánh hoa. Có hôm mình mang hẳn cả chậu tửu bình vào nhà để nhờ vẻ yêu kiều nhẹ nhõm của những bông hoa làm tươi vui cho cả căn phòng. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Và tháng 11 của mình đã luôn đi qua như thế. Đi qua nhẹ nhàng cùng vẻ đẹp bền bỉ của những bông hoa đến từ rừng. Đi qua cùng với lời nhắc</span><span lang="VI"> nhở</span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"> rằng </span><span lang="VI">đời sống này không chỉ </span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">có phiền muộn lo toan mệt </span><span lang="VI">mỏi</span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">, không chỉ có ích kỷ tham lam độc ác,</span><span lang="VI"> mà còn có những niềm vui </span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">những tin yêu hy vọng bởi vẫn còn những bông hoa, </span><span lang="VI">nh</span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">ữ</span><span lang="VI">ng </span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">dâng tặng thương yêu </span><span lang="VI">đâu đó quanh mỗi một con người.</span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">4.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Những tình cờ trong công việc đã đưa mình về lại nhà vị quan chức có cái nhìn trịch thượng hãnh tiến ngày xưa. Đang là tháng 11, mình thấy nhớ những bông tửu bình nên cố ý tìm tòi. Mình chăm chú nhìn ngó đám bonsai cầu kỳ xếp đầy một dãy trên sân nhưng không thấy tửu bình đâu nữa. Mình băn khoăn quá. Không biết những bông tửu bình ngày đó đã đi đâu nhỉ? Nó đang héo hon chìm khuất giữa những cỏ cây hỗn tạp trong khu vườn? Hay nó đã chết vì không được chăm sóc? Hay sau lúc phát hiện ra nó chỉ là một loài địa lan giản dị bình thường, có thể tìm thấy ở một góc phố vắng vẻ nào đó, vào một buổi sáng đầu mùa thu, trong cái gùi cũ kỹ nhẫn nại của những cụ già hay những em nhỏ người Êđê, </span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">vị quan chức nọ đã tức bực mà vứt bỏ nó đi rồi.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-ansi-language: EN-US;">Mình nhớ có lần mẹ mình nói hoa cỏ cũng như con người phải có duyên thì mới có gặp gỡ, phải có tình thì những bông hoa mới nở như một đền đáp cho người chăm nom. Mình nghĩ, ngày đó mẹ mình nói thế, là để chị em mình đừng vì lười biếng mà bỏ bê không chăm sóc cây trái trong vườn. Chứ đã là hoa thì phải nở chứ! Những bông hoa có thể làm khác đi được đâu? Ngoài đồi kia, ngoài rừng kia, bạt ngàn hoa nở chỉ để nở thôi, chỉ để dâng hiến vô tư như một quà tặng kỳ diệu của đất trời dành cho tất cả chứ có dành riêng cho một ai đâu. Thế nhưng mình vẫn rất thích cái ý nghĩ là những bông tửu bình kia đã có tình nên mới nở cho những tháng 11 của riêng mình</span><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;">. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">5.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mưa đã ngưng từ tối qua. Sáng nay trời có nắng, nắng vàng óng chảy tràn lên cây lá. Trên những con đường vào rẫy đất đã bắt đầu ráo mặt, rồi dần khô, trừ những chỗ nước đọng theo vệt xe cày ăn sâu thành những rãnh dài. Không gian thoáng đạt đầy ắp gió và hương thơm của cỏ cây. Những ngày nắng chen giữa mùa mưa như thế này bao giờ cũng thật đẹp. Nhưng cũng thật ngắn ngủi, vì không chừng chỉ đến trưa trời sẽ lại mưa, và mưa sẽ lại dầm dề có khi đến tận tuần sau. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mình ra vườn ngồi ngắm tửu bình. Mình thích ngồi hoài như thế này để nhìn những bông hoa tươi tắn trong gió lạnh. Mình thấy thảnh thơi dễ chịu với màu hoa với làn gió nhẹ và những ý nghĩ nhớ thương mông lung. Cuộc sống đã làm ta yêu vì những điều nho nhỏ như thế này, đúng không? Và hạnh phúc phải chăng cũng thế? Hạnh phúc đôi khi không đến từ những điều gì đó thật lớn lao mà đến từ những điều thật nhỏ bé. Ví như bông hoa này? Hay màu trời xanh kia? Hay một ly cafe cùng bè bạn?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một bàn tay xiết chặt? Một cái ôm ghì thương yêu trong bóng tối?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mình đã nghĩ thế đấy. Rồi bỗng dưng thấy ngượng! Hay là con người mình nhỏ bé quá, đời sống mình quẩn quanh quá, nên không có khả năng sở hữu những hạnh phúc lớn lao khác mà thấy thế chăng?</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thôi kệ, mình không muốn nghĩ ngợi nhiều về điều đó nữa. Mình cũng không muốn nghĩ ngợi nhiều đến công việc và những lo toan chất chồng. Mình biết là mình sẽ thu xếp được. Còn sáng nay, mình muốn cứ ngồi mãi đây mà ngắm tửu bình. Mình sẽ ngồi mãi để ngắm những bông hoa tháng 11 của riêng mình. Sẽ lang thang lười biếng giữa những cỏ hoa khiêm nhường mà nghĩ đến một người ở xa, người mà mình chỉ thấy gương mặt ấy hiện lên rõ nhất trong bóng tối của những đêm nổi gió. Và trong khoảnh khắc này mình thấy mình thật hạnh phúc.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span lang="HU" style="mso-ansi-language: HU;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> </span><span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">Đ.T.N.T</span></span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-40629725845055576282012-06-01T08:02:00.000+07:002012-06-01T08:02:51.100+07:00VĂN HỌC CHO THIẾU NHI - BỨC TRANH CHƯA SÁNG<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">PHAN HUỲNH</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; mso-bidi-font-style: italic; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Thiếu nhi là lực lượng độc giả thường xuyên và ngày càng đông đảo. Trong khi đó những nhà văn Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> chuyên viết cho thiếu nhi hầu hết lại không sống được bằng tác phẩm của mình, thị trường sách thiếu nhi chủ yếu dành cho các tác phẩm dịch từ nước ngoài. Giữa tháng 5-2012, lần đầu tiên một hội thảo quy tụ nhiều nhà văn tâm huyết viết cho thiếu nhi đã diễn ra tại Biên Hòa - Đồng Nai, do Hội Nhà văn Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> tổ chức. Từ ý kiến những người trong cuộc, nhiều vấn đề bức xúc đã được “mở” ra…</span></span> </div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: #990000;"><span><strong>Nhìn nhận đúng vai trò</strong></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Theo nhà thơ Trần Hoàng Vy, sáng tác văn học cho thiếu nhi là điều cực khó. Nó đòi hỏi nhà văn phải có cái tâm trong sáng, phải am hiểu sâu sắc tâm sinh lý của lứa tuổi. Trong khi đó, báo chí dành cho thiếu nhi lại rất hiếm. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhà văn Khôi Vũ cho rằng những trang văn học cho thiếu nhi trên tuần báo Văn Nghệ của Hội Nhà văn Việt Nam không có hoặc có rất ít tác dụng... </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Từ kinh nghiệm của mình, nhà văn Nguyễn Thu Trân cho hay: “Tôi từng “bơi” nhiều năm trong bể văn học thiếu nhi Việt <country-region w:st="on">Nam</country-region>, hiểu nội tình văn học thiếu nhi Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> nên tôi đã không ngần ngại tự phong cho mình và các nhà văn, nhà thơ viết cho thiếu nhi là những người dũng cảm. Hơn 20 năm cầm bút nhưng chưa bao giờ tôi thấy hội trung ương hoặc hội khu vực nào tổ chức một hội nghị hoặc hội thảo về văn học thiếu nhi “cho ra ngô ra khoai”…”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nhà văn Trần Đức Tiến thì bức xúc rằng, Hội Nhà văn Việt Nam - tổ chức mang tính xã hội, nghề nghiệp cao nhất của các nhà văn - chưa từng độc lập đứng ra tổ chức một cuộc thi, một cuộc vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi. Hội cũng chưa có giải thưởng hàng năm dành riêng cho những tác phẩm viết cho thiếu nhi. Các trại sáng tác văn học cho thiếu nhi cũng chỉ được tổ chức năm thì mười họa. Từ đó theo ông, cần phải nhìn nhận, đánh giá đúng đắn về vai trò của văn học thiếu nhi, để từ đó có những quan tâm chăm sóc thích đáng của xã hội, của nhà nước, qua đó tìm lại cho các em thói quen và niềm say mê đọc sách văn học…</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: #990000;"><span><strong>Trách nhiệm của chính các nhà văn</strong></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Từ trước đến nay, những tác giả thành danh sáng tác văn học cho thiếu nhi ở nước ta không nhiều, có thể kể đến Tô Hoài, Phùng Quán, Phạm Hổ, Vũ Tú Nam, Đoàn Giỏi, Định Hải, Trần Hoài Dương, Thùy An, Đặng Hấn… Gần đây nổi bật nhất là Nguyễn Nhật Ánh bên cạnh Nguyễn Thái Hải (Khôi Vũ), Trần Đức Tiến, Nguyễn Thu Trân, Nguyễn Ngọc Thuần... </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Như lời nhà văn Trần Đức Tiến: “Nói gì thì nói, để có tác phẩm hay thì sự nỗ lực tự vượt mình của các nhà văn vẫn là yếu tố quyết định hàng đầu. Hãy thử đọc các tác phẩm viết cho thiếu nhi xuất sắc của các nhà văn nước ngoài được dịch ra tiếng Việt sẽ thấy chúng luôn tạo ra sự kinh ngạc, phấn khích. Các nhà văn Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> có thể viết được như thế không?”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Để có tác phẩm chất lượng, theo nhà thơ Trần Quốc Toàn, các nhà văn không chỉ “sống lại” tuổi thơ của mình mà còn phải biết “sống cùng” với tuổi thơ hôm nay. Thành công của Nguyễn Nhật Ánh là một ví dụ điển hình, khi ông vừa sống lại - để có <i>Cho tôi một vé đi tuổi thơ, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh</i>, rồi <i>Lá nằm trong lá</i> nhưng ông cũng biết sống cùng với tuổi thơ hôm nay để có bộ <i>Kính vạn hoa</i> đạt nhiều kỷ lục. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhìn lại đội ngũ sáng tác cho thiếu nhi, nhà văn Nguyễn Hiệp hết sức thực tế: “Nhà văn cũng là người, cũng lo toan, lo nghĩ trăm mối bòng bong đời sống, không thể yên tâm sáng tác mà sống bằng hương hoa, bằng lời khen mãi được. Một suất nhuận bút năm bảy chục, một trăm ngàn, chưa đủ tiền cà phê; ngoài ra sách được các nhà xuất bản hoặc liên kết xuất bản in cho là mừng rồi. Cả đất nước này chỉ có nhà văn Nguyễn Nhật Ánh là sống được bằng nghề viết cho thiếu nhi nhưng đâu phải ai cũng là một Nguyễn Nhật Ánh ăn khách “sinh phùng thời” như vậy được”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Rõ ràng, bức tranh dành cho văn học thiếu nhi ở nước ta không thể sáng sủa nếu không có sự nỗ lực từ nhiều phía.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"> </span><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">P.H.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 12.0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: sggp.org.vn</strong></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-77480269709621101272012-05-30T09:06:00.000+07:002012-05-30T09:06:34.235+07:00NHÀ THƠ LÊ ĐẠT VÀ TÀI SỬA VĂN<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">THÀNH TIẾN</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Vào quãng năm 2003 - 2004, khi ấy tôi có viết lời bình về bài thơ <i>Lá diêu bông</i> của nhà thơ Hoàng Cầm. Viết xong tôi thấy run run, sợ sợ thế nào ấy. Nhỡ viết mà không đúng, cụ Hoàng Cầm biết được, mắng cho thì chỉ còn cách đào hố chui xuống đất.</span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">May thay, trong một buổi tọa đàm về sức khỏe tình dục do GS. Đặng Phương Kiệt chủ trì, ông có mời nhà thơ Lê Đạt đến. Nhân lúc thấy người <i>“hẳn hoi”</i> (chữ dùng của nhà văn Hoàng Ngọc Hiến), nhà thơ Lê Đạt cười một cách rất thoải mái, tôi ngồi bên cạnh nảy ra ý định nhờ ông cụ xem giúp bài viết của mình. Nhưng trong buổi tọa đàm, mọi người đang đăng đàn thảo luận sôi nổi, nên tôi ngần ngại mãi mới dám đặt vấn đề: “ Anh ạ! Em có tí việc này muốn nhờ anh giúp, không biết anh có nhận lời không?”. Nhà thơ Lê Đạt hỏi lại ngay: “Việc gì cậu phải nói xem có làm được không thì mới giúp chứ?”. “Em có viết lời bình ngắn về bài thơ <i>Lá diêu bông</i> của nhà thơ Hoàng Cầm. Em đã viết xong mà cứ thấy thế nào ấy. Em muốn nhờ anh xem lại và sửa giúp.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ông cụ im lặng một lúc rồi bảo: “Cậu đưa tớ xem”. “Nhưng hôm nay em không mang đây!”. “Thế mai cậu mang đến nhà tớ xem cho nhé”.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ngày mai tôi phi xe đến. Ông cụ vẫn đang trên gác. Cô con gái nghển cổ lên gọi: “Bố ơi xuống có khách”. Ông cụ leo cầu thang xuống và chỉ tôi ngồi tạm vào chiếc ghế gỗ, còn cụ ngồi lên chồng bản thảo. Vì “phòng khách” của cụ chỉ rộng khoảng 2 mét vuông ở phố cổ, mà toàn là sách chất đống xung quanh, nên chỉ đủ chỗ đặt được duy nhất một chiếc ghế để mời khách ngồi.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Sau vài câu xã giao, tôi lấy trong cặp ra bản thảo bài viết đã đánh máy sẵn đưa vào tay ông cụ. Nhà thơ Lê Đạt nheo nheo mắt trong vài giây, rồi đưa lại cho tôi và bảo: “Cậu đọc đi tớ nghe!”. Tôi lấy giọng đọc từ tốn, rõ ràng. Đọc xong lần thứ nhất, ông cụ bảo đọc lại, rồi đọc lại, đọc lại mãi cho đến khi cụ bảo dừng mới thôi. Cụ rót nước uống, trầm ngâm một hồi rồi nói: “Tớ chỉ thay đúng một từ, nếu cậu đồng ý, thế là xong”.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nguyên văn đoạn viết của tôi trong bài là: <i>“Câu chuyện về chiếc Lá diêu bông gắn liền với nỗi đam mê thanh cao và trong sáng của Hoàng Cầm. Chiếc Lá diêu bông không chỉ là biểu tượng chung cho những tình yêu đầy trắc ẩn và trái ngang của bao lứa đôi trên thế gian này, mà còn là cội nguồn trong mọi cảm hứng thi ca của chính nhà thơ”. </i></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nhà thơ Lê Đạt chỉ thay hai chữ “trong sáng” bằng “tục lụy” trong đoạn viết trên. Lúc đầu tôi không hiểu, nên cứ ngồi đực mặt ra. Ông cụ giục: “Cậu thấy thế nào? Nếu không thích thì thôi vậy”. Sợ ông cụ mắng tôi chống chế: “Dạ thưa anh, không phải là em không thích, mà...”.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 16pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đến hôm nay ngẫm lại, tôi phục sát đất hai chữ mà nhà thơ Lê Đạt đã thay cho mình, vì chẳng có từ nào hay hơn từ “tục lụy” đứng ngay sau từ “thanh cao” và được nối với nhau bằng liên từ “mà” khi nói về tình yêu của thi sĩ Hoàng Cầm trong bài thơ <i>Lá diêu bông. </i></span></span></span></div><br />
<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">T.T.</span><br />
<br />
<span style="color: #990000; font-family: Arial;">Nguồn: suckhoedoisong.vn</span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-64098553098389386432012-05-25T06:56:00.000+07:002012-05-25T06:56:31.681+07:00NHÀ VĂN GIÀ VÀ 3 NGƯỜI ĐÀN BÀ ĐỨC HẠNH<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">VŨ TỪ TRANG</span><br />
<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdWR8KmoqcmZSydL5hn1C9wcB1Ff5YlZ6olFUjvcGuAtQK85w-vd_OIH8-PNhwc8sA2mHdyqtL388-uuPb-IQIf07DoTYsjLI2u2XJMaZYNkSd9NRA8ZBe7TJeT0cRw4FsmCSHhd3GuTM/s1600/Le+Bau.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" qba="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdWR8KmoqcmZSydL5hn1C9wcB1Ff5YlZ6olFUjvcGuAtQK85w-vd_OIH8-PNhwc8sA2mHdyqtL388-uuPb-IQIf07DoTYsjLI2u2XJMaZYNkSd9NRA8ZBe7TJeT0cRw4FsmCSHhd3GuTM/s320/Le+Bau.JPG" width="239" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">Nhà văn Lê Bầu</span></td></tr>
</tbody></table><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Bạn bè quý nhà văn Lê Bầu, nói vui, ông như cái đầu tàu già nua cũ kỹ, hồng hộc vận hành để kéo hàng chục toa tàu vợ con ốm yếu qua cơn bĩ cực. Tuy cuộc đời văn nghiệp của ông không được mấy suôn sẻ song trời lại phú cho ông điệu cười thật thoải mái. Hình như lúc nào ông cũng cười thoải mái, cho dù đã từng vướng những điều phiền toái nhất... </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nhà văn Lê Bầu sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Nhưng vợ con của ông lại trú ngụ ở Thùng Đấu, xóm ven đô của thành phố Bắc Giang. Cả một thời trẻ cho đến khi nhắm mắt nằm xuống, ông gắn bó với Hà Nội. Giữa phố phường Thủ đô ồn ã, ông lặng lẽ và lọ mọ sống một mình. </span></div><span style="font-size: large;"><a name='more'></a></span><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ngày ấy, Sở Văn hóa Hà Nội cũng có mấy người viết lách sống lọ mọ như ông. Đấy là một lớp người viết cùng gặp nhiều rắc rối trong nghề viết như ông. Ông không được sống thanh thản, mà lúc nào cũng quần quật viết, dịch, hòng gom góp những đồng nhuận bút ít ỏi về nuôi vợ con. Gia cảnh ông một thời rất túng bấn. Ông là tác giả của trên ba chục cuốn sách, gồm: truyện ngắn, tiểu thuyết, dịch... Ông từng viết hàng nghìn bài báo, từ phóng sự điều tra, truyện ký, khảo cứu, phỏng vấn, đến những mẩu chuyện vui cười, in khắp các báo lớn nhỏ trong Nam ngoài Bắc. Ông sống bằng nghề viết. Viết để nuôi bản thân, nuôi vợ con và nuôi đàn cháu nội ngoại còn lít nhít cho đến độ trưởng thành. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Tạo hóa lại bắt ông chịu đựng thử thách cho đến phút chót. Ông bị ung thư tủy. Khi phát hiện bạo bệnh thì căn bệnh của ông đã vào giai đoạn cuối. Nói theo cách nói văn hoa, là "Dù đã được gia đình và các bác sĩ tận tình cứu chữa, nhưng bệnh trọng, nên ông đã ra đi…".</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ông mất ngày mười ba tháng giêng năm 2009, hưởng thọ bảy mươi tám tuổi. Nguyện vọng của gia đình là được mai táng ông tại quê Bắc Giang, vào ngày rằm tháng giêng. Nhưng ngặt nỗi ngày rằm là Ngày Thơ Việt Nam, nên Hội Nhà văn Việt Nam đành để sáng ngày mười sáu mới tổ chức tang lễ cho ông tại Nhà tang lễ Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), rồi chuyển cữu ông về quê.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, nhà thơ Hoàng Việt Hằng và tôi, theo xe đưa ông về mai táng tại quê ông. Thùng Đấu, xóm nghèo ven thị thuở nào, nay đã thành phường ngoại ô thành phố Bắc Giang. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Chúng tôi gặp bà quả phụ của nhà văn Lê Bầu. Ấy là người đàn bà giản dị, phúc hậu, còn đậm nét người phụ nữ nông thôn. Nghe nói bà hơn ông hai tuổi. Theo tập tục lấy vợ gả chồng ở nông thôn ngày trước, là chọn tuổi "gái hơn hai, trai hơn một". Bà vận áo cánh gụ, quần đen, khoác ngoài áo xô trắng, chít khăn trắng để tang chồng. Căn nhà cấp bốn thuở nào, mới được xây lại tươm tất. Bà dọn gian nhà chính giữa, đàng hoàng nhất, trang trọng nhất, để rước ông về thờ cúng. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Theo tập tục vùng quê Bắc Giang, cũng như nhiều quê khác, người chết ngoài nhà thì không đưa xác vào trong nhà thờ cúng, vì sợ trùng tang và gây vận đen cho con cháu sau này. Vậy mà bà đã quyết sửa sang gian nhà trang trọng nhất để đưa linh cữu ông về thờ cúng, lo tang. Bà khóc giàn giụa, nom miệng như cười mếu. Có lẽ bà mãn nguyện vì được lo tang cho ông. "Ông nhà tôi vất vả cả đời. Thôi thì thế nào cũng xin các ông các bà cho mẹ con tôi được rước ông nhà tôi vào nhà. Xin để ông nhà tôi được ngủ thêm một đêm trong căn nhà này, rồi hôm sau hãy đưa ông ra đồng!". </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Sinh thời, ông đã lao động hết mình với con chữ, để nuôi vợ nuôi con. Có lẽ chưa bao giờ ông ngồi đọc cho bà nghe một trang văn mình viết. Vả lại, tâm trí bà cũng chả hiểu ông viết về cái gì, viết để làm gì; ngoài ý nghĩ giản dị là ông viết văn lấy tiền nuôi vợ con. Vì thế, bà cũng chỉ có niềm hạnh phúc giản dị của người phụ nữ nông thôn, là đi làm vợ, để đẻ một đàn con cho chồng và sống được lo tang cho chồng. Tập tục quê bà, người chết được ở nhà thêm một đêm cuối, được làm lễ quay cữu vào lúc nửa đêm, thì linh hồn mới thanh thản siêu thoát về cõi trời. Mọi người khuyên gàn bà không nên để linh cữu chồng bà thêm đêm nữa. Làm như thế trái quy định của phường xóm về vệ sinh ma chay. Bà chấp tay cúi lạy mọi người, nếu không được để ông qua đêm, thì xin để qua giờ ngọ, để làm lễ quay cữu cho ông, coi như ông đã được ngủ ở nhà thêm một đêm nữa rồi. Tấm lòng mộc mạc và giản dị của người vợ dành cho người chồng, làm chúng tôi cảm động ứa nước mắt. Mọi người trong đám tang đã đồng nhất chấp thuận nghĩa cử của bà - người vợ già với phút cuối cùng của một nhà văn già.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Cũng trong đám tang, chúng tôi được thấy một người phụ nữ tóc bạc, nhỏ thó, tuổi ngoại bảy mươi, xăm xắn chạy chỗ này chỗ kia lo công việc. Xem ra, mỗi việc làm của bà đều được những người con gái của nhà văn Lê Bầu răm rắp làm theo. Sau phút làm lễ quay cữu vào lúc giữa ngọ, bà lại xăm xắn cùng người con gái của nhà văn Lê Bầu mang hương và đồ lễ lên chùa gần đó, làm lễ cầu siêu cho nhà văn.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Những ngày ông nằm trong bệnh viện, bà xăm xắn chạy đi chạy lại lo cho ông. Lúc lấy kết quả xét nghiệm, lúc đẩy xe đưa ông đi tiêm, đi chụp chiếu. Khi ông nằm ngủ mê man, bà lặng lẽ giở chiếc giường gập nhỏ bé nằm khiêm nhường bên cạnh. Bà chăm cho ông một phút cựa mình, một tiếng ho, hoặc đổ bô, hoặc thay đồ cho ông. Có bà, các con ông như cũng được yên tâm bao phần. Hỏi chuyện mới vỡ lẽ, nhà bà tận dưới thành phố Hải Phòng. Cứ cách ngày, bà lại lặng lẽ xách làn đồ ăn thức đựng đi ôtô khách lên Hà Nội chăm ông. Gia đình bà dưới đó cũng khá giả, con cháu thành đạt và đã yên bề gia thất. Biết nhà văn Lê Bầu trọng bệnh không qua khỏi, những ngày cuối của ông, bà càng muốn dành hết cả tâm sức để chăm nom ông. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Mãi rồi tôi mới biết, bà biết ông và quý trọng ông cũng vì đọc văn của ông. Có thể với người đọc khác, văn chương của ông chưa phải đỉnh cao chói lọi gì, nhưng với bà, qua các trang văn của ông, đã khơi gợi bao cảm xúc thiêng liêng lạ kỳ cho bà. Chính vậy, những ngày ông ốm nặng, ông đã được hưởng niềm thương cảm và sự chăm sóc chân tình của người đàn bà vốn là người bạn đọc của chính mình.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Còn một người đàn bà khác cũng có liên quan đặc biệt tới cuộc đời của nhà văn Lê Bầu, ấy là một nữ họa sĩ. Mấy chục năm về trước, khi tôi còn làm biên tập ở một tờ báo, tôi đã từng được tiếp xúc với người nữ họa sĩ này tại nhà ông. Dĩ nhiên, khi ấy nhà văn Lê Bầu còn trẻ, nữ họa sĩ còn trẻ. Tôi đã đôi lần loáng thoáng được ngồi nghe họ bàn về vẻ đẹp của bức tranh này hoặc sự sâu sắc trong cuốn sách nọ. Có lần, tôi thấy bà ngồi tẩn mẩn khâu lại gấu quần đã rách của ông, hoặc đơm lại chiếc cúc vừa đứt ở tấm áo ông vừa mặc. Có buổi bà đi chợ mua cho ông mớ rau, con cá, mấy quả trứng. Ông thì ngồi chăm chú mổ cò máy chữ, dịch sách. Bà cặm cụi bắc bếp vo gạo, nấu canh. Cơm sắp chín, bà lại vội vã đạp xe về lo cơm nước gia đình mình.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Tình cảm bình dị ấy đã kéo dài suốt mấy chục năm, từ khi họ còn trẻ cho mãi tới khi lên ông lên bà. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Có lẽ người nữ họa sĩ kia, cuộc sống riêng tư có nhiều uẩn khúc nên đã dành sự quan tâm cho nhà văn như vậy. Quan hệ của họ, hình như cũng chỉ dừng ở chừng mực như vậy thôi. Không có gì quá đà, quá giới hạn. Ấy vậy mà rất bền bỉ và sâu lắng. Đã đôi lần, ông đưa những sáng tác mới của mình cho người nữ họa sĩ kia đọc. Rồi nghe người nữ họa sĩ nêu những nhận xét, góp ý… Ông nghe và lặng lẽ ngồi sửa lại theo lời góp ý chân tình ấy.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Những ngày nhà văn nằm điều trị ở bệnh viện, người nữ họa sĩ kia cũng phải đi điều trị chứng suy tim nặng. Vì không muốn để bà phân tâm, nên người thân của ông đã giấu chưa muốn cho nữ họa sĩ biết ông đang trọng bệnh. Cho tới một bữa, bà biết tin ông nằm cấp cứu ở bệnh viện. Ngay lập tức, bà thuê xe ào tới thăm ông. Bà yếu, mà chạy băng băng cầu thang bộ, không kịp đợi chờ cầu thang máy. Bà đẩy cửa phòng, lao vào ôm chầm lấy ông, trong khi ông đang nằm mê man bất tỉnh. Các dây gen truyền máu, truyền đạm vẫn đang chằng chịt quanh người ông. Sự xuất hiện đột ngột của bà làm người nhà và bác sĩ đang túc trực bên ông hoảng hốt không kịp trở tay. Một bác sĩ trẻ bữa đó phải đứng dậy, gạt phắt bà ra như gạt một người thần kinh. Nếu không nhanh tay, sợ bà ôm xốc ông, làm đứt dây gen đang truyền máu kia, thì tính mạng ông không lường nổi. Khi bị gạt ra, bà càng khóc lóc thảm thiết: "Anh Lê Bầu ơi, sao bệnh tình anh đến mức này? Sao anh giấu em mãi đến giờ? Anh Bầu ơi, có phải em thương anh hơn bất cứ ai trên đời này không?..". Một nhà văn bạn thân của ông đã phải dìu bà ra phòng ngoài, sợ ở đó, cơn đau tim của bà lại đột phát, nguy hiểm đến tính mạng của bà. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Mấy bác sĩ trực trong khoa, khi được nghe kể đầu đuôi ngọn ngành về cuộc đời và các mối quan hệ của nhà văn Lê Bầu, họ nể trọng ông vô cùng. Họ không bình luận, mà chỉ nói rằng, ông là người thật hạnh phúc. Rõ ràng ông đã sống tốt thế nào với mọi người thì mới được hưởng những tình cảm cao đẹp như thế. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Trong chuyến xe về Hà Nội bữa đó, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, người bạn chí cốt của nhà văn Lê Bầu, cùng mấy anh em chúng tôi chỉ nhắc chuyện về ông. Một nhà thơ nữ, tuổi trung niên, phải kêu lên: "Em chịu không hiểu nổi chuyện của các cụ!". </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Vâng, nhà văn Lê Bầu sinh thời đã sống như thế nào thì khi ốm đau và phút lâm chung mới được hưởng tình cảm nồng đượm như thế. Tôi muốn nói rằng, nhà văn Lê Bầu đã sống, đã xứng đáng được hưởng những tình cảm chân thành và cao đẹp mà những người thân đã dành cho ông như thế. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Chuyện ba người đàn bà từng gắn bó và ảnh hưởng tới đời sống sáng tạo của nhà văn Lê Bầu, nó như một vĩ thanh đẹp về ông, dành cho ông. Chỉ e, cuộc sống thực dụng bây giờ lấn lướt, biết mấy ai hiểu đúng giá trị câu chuyện này? Phải, có thể nhà thơ nữ kia nói đúng, chịu chuyện của các cụ! Liệu thế hệ trẻ có cho là chuyện vớ vẩn, xa lạ không? </span></div><br />
<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">V.T.T</span><br />
<br />
<span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nguồn: cand.com</span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-39767756529682623932012-05-19T19:21:00.000+07:002012-05-19T19:21:36.343+07:00DẤU VẾT CHIẾN TRANH TRONG TIẾNG VIỆT<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">GS.TS NGUYỄN ĐỨC DÂN</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ngôn ngữ nào cũng có những từ ngữ quân sự dùng trong đời thường liên quan đến những ẩn dụ chiến tranh. Nhưng tiếng Việt đặc biệt nhiều từ ngữ chiến tranh.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="line-height: 150%;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thích chơi kiểu “đánh”, “đá”</span></span></span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Từ khi dựng nước, dân tộc Việt phải liên miên đối phó với giặc ngoại xâm phương Bắc và giặc giã quấy nhiễu ở phương <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place>. Kết quả là những từ ngữ quân sự từ xa xưa đã đi vào lời nói đời thường, lúc nhiều lúc ít.<br />
Nhà báo viết: “Thế trận của <city w:st="on"><place w:st="on">Chelsea</place></city> rất chặt chẽ, hàng phòng ngự luôn vô hiệu hoá được các mũi nhọn tấn công của đối phương. Các pháo thủ Arsenal tổ chức tấn công, ra sức bắn phá khung thành <city w:st="on"><place w:st="on">Chelsea</place></city>, nhưng người chiến thắng lại là đội quân của ông Ancelotti…” Đó là cách viết theo một ẩn dụ đời thường “trận đấu bóng đá là chiến tranh”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Khái quát hơn, có ẩn dụ thi đấu thể thao là chiến tranh. Chính vì vậy, chúng ta mới dùng từ “trận” cho những cuộc đấu thể thao: trận bóng đá, trận bóng bàn, trận bóng chuyền, trận vật, trận cầu lông…</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cờ tướng không là ngoại lệ. Trong bài thơ Học đánh cờ của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng có những câu thơ phản ánh ẩn dụ cuộc cờ là chiến tranh: “Tấn công, phòng thủ nhanh như chớp/Kiên quyết không ngừng thế tiến công”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đành rằng có ẩn dụ thi đấu thể thao là chiến tranh, nhưng thể thao trước hết là trò chơi. Môn thể thao nào cũng được người Việt, người Anh, người Pháp hay người Nga gọi là “chơi “ (to play; jouer; igrat’): chơi bài, chơi bóng bàn, chơi cờ, chơi quần vợt… Ấy thế nhưng với người Việt, thể thao còn là đánh và đá. Chơi gọi là “đánh” (nếu dùng tay) và “đá” (nếu dùng chân). Nếu dịch “đánh bạc”, “đánh bi”, “đánh bốc”, “đánh đáo”, “đánh khăng”, “đánh vật”… sang những thứ tiếng khác, vẫn chỉ dùng từ “chơi”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black; line-height: 150%;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Chiến tranh cả trong chuyện chăn gối</span></span></span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“Trận”, “đánh” và “quân” là những từ chiến tranh điển hình trong tiếng Việt.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những sự kiện xảy ra kéo dài và gây hại liền được gọi là “trận”: trận bão, trận lụt, trận cuồng phong, trận gió, trận ốm, trận ho, trận đòn, trận roi, trận mưa… Thậm chí “Thúc Sinh quen thói bốc trời/Trăm nghìn đổ một trận cười như không” (Truyện Kiều).</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">So sánh với tiếng Anh, tiếng Pháp hay tiếng Nga, từ “đánh” của tiếng Việt là một đặc thù. Trong các từ điển tiếng Việt, có khoảng 130 cụm từ “đánh + X”. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Dấu vết chiến tranh cũng đọng lại trong từ “quân”. Những cách dùng sau cũng không thấy ở nhiều tiếng khác: một tập hợp người cùng hành động, cùng một thuộc tính liền được gọi là “quân”. Những người không có việc làm sẽ sung vào “đội quân” thất nghiệp. Chúng ta gặp khái niệm “quân xanh” trong đấu thầu dự án, trong việc tìm vận động viên cầu lông, cờ vua có trình độ luyện tập với Nguyễn Tiến Minh, Lê Quang Liêm… Quản lý người dưới quyền thì gọi là “quản quân”: “Tuy nhiên với lực lượng hùng hậu, phong độ ổn định của các cầu thủ và tài quản quân của huấn luyện viên, B.B.D., đã thắng chính họ” (Người Lao Động, 1.8.2007). Số lượng các thành viên của một đơn vị hành chính, văn hoá nghệ thuật được gọi là “quân số”. Đi làm nhiệm vụ được gọi là “xuất kích”, “ra quân”: “Hà Nội ra quân chống ùn tắc giao thông”; “Hà Nội ra quân kiểm tra hoạt động taxi” (VTV1, 10.4.2012). Thực hiện những nhiệm vụ khó khăn được gọi là “đột phá”, “xung kích”. Một chương trình hành động có nhiều người tham gia, dù không hề đánh nhau, vẫn được gọi là “chiến dịch”: chiến dịch mùa hè xanh, chiến dịch thanh niên tình nguyện. “Chính quyền, các cơ quan chủ quản đã cử người đóng chốt, trực chiến tại những điểm nhiều nguy cơ lũ tràn về” (VTV1, 18.10.2011).</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dấu vết chiến tranh hiện hữu trên khắp đất nước. Từ “lô cốt” từng đi vào thơ ca: “Chiều xuân nắng mịn lá khoai lang/ Hoa bí bò leo nở cánh vàng/ Lô cốt bên đường rêu phủ khắp/ Bầy em thi chạy tiếng cười vang” (Huy Cận, Chiều xuân bên đường). Nay lại thấy “lô cốt” giao thông. Người bảo thủ, khó từ bỏ nếp suy nghĩ cũ liền được phong danh ông “lô cốt”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Người Việt dùng nhiều từ ngữ chiến tranh để tạo ẩn dụ và tiếng lóng. “Vũ khí”, “súng đạn”, “buông súng”, “cướp cò”… là những từ ngữ bác sĩ thường dùng trên báo chí để giải thích những điều liên quan tới quan hệ chăn gối. Họ hàng xa được gọi là có quan hệ “đại bác tầm xa”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 12.75pt; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><b><span style="font-size: 12pt;"><span style="color: #0b5394;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Bức tranh xã hội qua ngôn từ</span></span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 150%;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Từ ngữ phản ánh xã hội và dấu vết xã hội đọng lại trong từ ngữ. Có những từ ngữ lâu đời, đã một thời ít dùng, có những kiểu quan hệ xã hội tưởng đã lùi vào dĩ vãng, nay xuất hiện trở lại và bùng nổ khiến lớp từ này có số lượng từ ngữ mới và số lượt từ ngữ dùng nhiều tới mức đáng kinh ngạc. Có thể kiểm nghiệm qua ba từ "cò", "tặc" và "chạy". Nếu như trước đây trong tiếng Việt chỉ có đạo tặc, gian tặc, nghịch tặc, phản tặc thì nay có thêm hải tặc, lâm tặc, đinh tặc, cáp tặc, đất tặc, nghêu tặc, tin tặc, vàng tặc... Khi những hiện tượng xã hội đặc biệt xuất hiện thì lại xuất hiện những từ ngữ đặc biệt. Liên quan đến câu chuyện giao thông, từ đinh tặc kể ra đã là mới thì nay trong dân gian lại xuất hiện thêm từ Đinh tặc!</span></span></span></i></div><br />
<span style="color: #990000; font-family: Arial;"><strong>Nguồn: SGTT (sgtt.vn)</strong></span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-82822775518234405722012-04-30T08:14:00.003+07:002012-04-30T08:20:33.935+07:00SÀI GÒN BÂY GIỜ<strong><em><span style="color: black;">Bs</span></em></strong> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ĐỖ HỒNG NGỌC</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ không thấy có người đẹp nữa! Xưa ra đường cứ thấy người ta vừa chạy xe vừa… ngoái đầu lại nhìn. Bây giờ ra đường người con gái nào cũng trùm kín mặt, mang vớ dài tay, găng tay kín mít, áo khoác sùm sụp, đầu đội mũ bảo hiểm, chỉ chừa hai con mắt lom lom qua kính bảo hộ… ! Ở trên cao nhìn xuống người người dày đặc, từng luồng từng luồng cuồn cuộn trôi đi, lâu lâu cụng mũ bảo hiểm một cái rồi mạnh ai nấy đi, cứ như đàn kiến. Đi bộ trên đường nhiều khi gặp người chào hỏi thân thiện mà chẳng biết ai là ai, đến lúc như chợt nhớ ra họ mới gỡ khẩu trang cười lỏn lẻn.</span></span></span> </div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">May thay, con gái <place w:st="on">Saigon</place> bây giờ tuy che mặt mà lại hở đùi! Họ mặc quần short thật ngắn ra đường bất kể sáng trưa chiều tối. Nhờ đó mà cũng có thể nhìn ra người đẹp! Có điều hơi nguy hiểm cho giao thông công cộng vì đường sá không thông thoáng như xưa. Áo dài thì khó mà tìm thấy nữa rồi- trừ trên sân khấu và sàn diễn thời trang. Con gái vì thế mà không còn yểu điệu, dịu dàng, tha thướt nữa. Ngay cả những ngày lễ tết, ở đường hoa Nguyễn Huệ rực rỡ vậy mà cũng khó tìm thấy một tà áo dài. Mọi người trở nên hấp tấp, vụt chạc, căng thằng hơn bao giờ hết. Cái lý do vì sao mất áo dài rồi phải trùm kín mít cả người như vậy thì ai cũng biết. Bụi khói mù trời. Không khí hừng hực. Môi trường đô thị ngày càng xấu đi. Cây xanh tàn rụi. Cao ốc vùn vụt bốc lên! </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ béo phì ngày càng tăng! Một sự phồn vinh thực chớ không phải giả tạo. Béo phì nhanh nhất ở phụ nữ và trẻ con. Các chuyên gia dinh dưỡng la ơi ới, báo động hoài mà chẳng ai thèm nghe. Nghe chi cho mệt. Các cửa hàng fastfood cứ mọc ra như nấm. Ai cũng biết fastfood tới đâu, béo phì, tim mạch, tiểu đường, huyết áp… theo tới đó. Mà bệnh tật càng tăng thì… càng tốt chớ sao. Thuốc men, thực phẩm chức năng, quảng cáo…ồn ào thì kinh tế càng phát triển. Thức ăn thức uống toàn hương liệu, hoá chất, bột nêm các thứ làm cho chuyện bếp núc trở nên đơn giản. Cứ xem TV thì biết. Người nào người nấy già trẻ lớn bé mặt mũi bóng lưỡng, hí hửng chụp giựt nước uống thức ăn, nhảy nhót mừng vui tưng bừng mọi nơi mọi lúc! </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ cận thị quá trời! Trẻ con nứt mắt đã cận thị. Mẫu giáo tiểu học cận thị tùm lum. Tiệm kiếng mở ra tràn ngập, góc nào cũng có. “Chỗ nào rẻ hơn trả lại tiền!”. Ấy cũng nhờ vi tính, game online, TV… các thứ ngày càng hấp dẫn. Thế giới nhỏ trong lòng bàn tay. Trẻ con sướng như tiên. Đồ chơi trên trời dưới biển khắp hang cùng ngõ hẹp. Lâu lâu kêu có hóa chất độc hại. Khi biết thì mọi thứ đã muộn rồi. Kể cả thuốc “cam” nổi tiếng một thời nay gây ngộ độc <i>chì</i> không thuốc chữa. Lạ là người ta vẫn cứ tin và vẫn cứ nhắm mắt uống càng! Các loại sữa “thông minh” dành cho trẻ con ngày càng nhiều, khiến các bà mẹ không muốn cho con bú sữa mình nữa. Rõ ràng các thế hệ trước đây không được uống sữa thông minh nên có vẻ kém… thông minh! </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ loãng xương hơi nhiều. Đi ngoài đường thấy người ta lố nhố, tụ tập, tưởng gì, hóa ra đang túm tụm đo xương! Có người tử tế, vì sức khỏe cộng đồng, đem máy đo mật độ xương ra ngoài đường đo cho ông đi qua bà đi lại. Ai cũng loãng xương kẻ ít người nhiều! Sau đó ai cũng mua một vài hộp sữa, một vài loại thuốc chống loãng xương là xong. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ đua nhau sửa sắc đẹp. Ai cũng sửa được, không cần phải học. Ai cũng nên sửa, từ cô hoa hậu đến ca sĩ, người mẫu, cô hàng xén, anh doanh nhân. Bơm vú bơm mông, cắt mắt, xẻ mũi, chẽ cằm rào rào. Ai cũng thành người mẫu ca sĩ Hàn quốc. Nhan sắc rộ lên khiến các nhà thơ… bí không còn làm thơ được nữa! </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><place w:st="on">Saigon</place> bây giờ trẻ con bỗng dậy thì sớm. Không dậy thì sớm cũng uổng! Mọi thứ kích thích cứ rần rật chung quanh. Phim ảnh, internet, sách báo… các thứ. Thức ăn thức uống béo bổ các thứ. Khí hậu nóng lên. Tỷ lệ phá thai vị thành niên tăng một cách đáng ngại. Tình trạng vô sinh cũng nhiều. Ly dị cũng mau. Người ta đua nhau mổ đẻ cho đúng giờ hoàng đạo. Trẻ sanh non, suy hô hấp, thiếu dưỡng khí não, lớn lên tâm thần cũng bộn!</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Tóm lại, sức khỏe cộng đồng ở <place w:st="on">Saigon</place> bây giờ có nhiều điều đáng suy gẫm.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="font-size: 13.5pt;"> <em><span style="color: black; font-size: small;">29-4-2012</span></em></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><span style="font-size: 13.5pt;"> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">Đ.H.N</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-align: justify; text-indent: 37.5pt;"><br />
</div><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: black;">Nguồn</span>: viet-studies.info (văn hóa&giáo dục)</span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-85103745964060657682012-04-29T08:50:00.000+07:002012-04-29T08:50:13.985+07:00NGÀY 30-4-1975 Ở LÀNG MÌNH<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TRẦN ĐỨC TIẾN</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"> <span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Mình thi tốt nghiệp đại học vào cuối tháng 3 năm 1975. Thi xong chuồn về quê nằm nghỉ chờ kết quả. Ngày ấy thông tin không như bây giờ. Làng mình cách Hà Nội trăm cây số là đã như ở hai đầu thế giới rồi. Chỉ có vài ba người có cái đài bán dẫn tự lắp. Báo chí hầu như vắng bóng. Cả tháng trời mình nằm nhà, ngủ chán thì vác cành câu loanh quanh mấy cái ao gần nhà. Đàn ông làng mình quanh năm đi làm ăn xa. Còn đàn bà thì suốt ngày ngoài đồng. Mẹ mình cũng ra đồng. Ban ngày làng xóm vắng tanh vắng ngắt.</span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Quá trưa ngày 30-4, mình đang nằm ở giường thì chợt nghe tiếng chị Vỹ bên hàng xóm kêu lên từ đầu ngõ:</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>- Giải phóng miền <country-region w:st="on"><place w:st="on">Nam</place></country-region> rồi các bà ơi!</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Giọng chị đầy vẻ thảng thốt. Mình chạy ra sau nhà. Chị Vỹ vừa đi làm đồng về, quần xắn móng lợn, cái khăn vuông che gần kín mặt. Chị chưa kịp xuống ao rửa chân. Chả biết chị nghe tin từ đâu. Nhưng cái thông báo của chị chẳng thấy ai hưởng ứng, rơi tõm vào khoảng không. Chỉ có mấy con gà giật mình gáy eo óc.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>*</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>*<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>*</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Sau đợt nghỉ mình lên Hà Nội, nhận bằng tốt nghiệp, lăng xăng đi chạy việc. Tháng 7 về làm ở Tổng cục T. Ba năm sau, 1978, lần đầu tiên mình vào Sài Gòn, đi các tỉnh miền Tây, về Vũng Tàu… Rồi nhiều năm sau nữa, qua nhiều lần 30-4. Quen dần với cờ hoa, rừng người, không khí sôi sục của ngày giải phóng ở khắp nơi. Nhưng mỗi lần đến ngày này, mình lại nhớ về cái buổi trưa năm xưa tiếng chị Vỹ vang lên thảng thốt rồi chìm nghỉm vào cái ắng lặng mênh mông của làng.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Làng mình, cái làng nhỏ bé heo hút, với những người đàn bà lam lũ như chị Vỹ, cho đến tận hôm nay, vẫn như đứng ngoài mọi cuộc biến động.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: small;">29-4-2012</span></i></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">T.Đ.T</span> </span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-67664165231776479182012-04-26T16:26:00.000+07:002012-04-26T16:26:41.098+07:00SỨC DÂN CÓ HẠN THÔI, THƯA BỘ TRƯỞNG<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NGUYỄN VỸ DU</span><br />
<br />
<div class="phead" style="background: white; margin: 3.75pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ông bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải vừa nhậm chức được một thời gian ngắn đã nhìn thấy ngay số tiền hàng ngàn tỉ đồng mà người dân có thể đóng góp vào quỹ bảo trì đường bộ. </span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Sau đó ông còn nhìn thấy một số tiền lớn khác có thể thu được qua phí hạn chế xe cá nhân, phí hạn chế xe vào khu trung tâm các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tại buổi giải trình trước Ủy ban Pháp luật của Quốc hội ngày 24-4, ông bộ trưởng còn cho biết mình thấy thêm một khoản tiền kha khá nữa: ông đề nghị tăng mức phạt vi phạm giao thông lên gấp nhiều lần để hạn chế việc vi phạm giao thông - lý do mà ông cho rằng đã làm 99% người dân chết vì tai nạn giao thông hằng năm. </span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cụ thể, ông đề nghị tăng mức phạt tối đa lên gấp 4 lần (200 triệu đồng thay vì 50 triệu đồng trước đó) và nâng thẩm quyền phạt của thanh tra giao thông và cảnh sát giao thông cũng gấp hơn 4 lần (từ 200.000-500.000 đồng lên 2 triệu đồng).</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Theo diễn tiến của sự việc xảy ra thời gian qua thì lý lẽ của bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải được dân hiểu như sau: nếu như muốn đi đường tốt cũng như không muốn kẹt xe thì dân phải đóng tiền, không kể những khoản tiền thuế các loại mà dân đã đóng góp để xây dựng quốc gia. Cũng như vậy là tai nạn giao thông làm chết 10.000-12.000 người dân mỗi năm cũng bị ông bộ trưởng quy cho lỗi của dân và bắt dân đóng thêm tiền phạt. </span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cách nhìn của ông bộ trưởng khiến người ta thấy Bộ Giao thông vận tải, cơ quan quản lý việc đi lại của cả quốc gia, không chịu một chút trách nhiệm nào trong việc để đường sá thiếu thốn và xuống cấp; trong việc quản lý, phân luồng giao thông và phòng chống yếu kém tai nạn giao thông đường bộ...</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong khi người dân ngày càng “viêm màng túi” của mình vì những vấn đề về giao thông thì hệ thống cán bộ làm việc liên quan đến giao thông lại được hưởng lợi. </span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Chính bà Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Minh - người công khai ủng hộ việc lạm thu trong lĩnh vực giao thông với câu nói ấn tượng: ”Nếu không lạm thu, không giải được bài toán vi phạm giao thông” (VNExpress 24-4-2012) - đã cho biết tổng số tiền phạt vi phạm giao thông khá lớn trong năm 2011 (2.540 tỉ đồng) đã được kho bạc phân phối lại cho “các bộ phận liên quan” là cảnh sát giao thông (70%), thanh tra giao thông (10%), ban an toàn giao thông các cấp (10%)... </span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Như vậy, nếu số tiền phạt càng lớn thì số tiền chảy vào “các bộ phận liên quan” càng lớn, thay vì chúng được sử dụng để bảo trì hay nâng cấp hệ thống đường bộ của quốc gia cho người dân được nhờ. Ngoài tiền lương, tiền dưỡng liêm, nay người dân lại biết thêm có thứ tiền bồi dưỡng cho công vụ từ lỗi vi phạm của người dân. Như vậy, các công bộc phụ trách giao thông của chúng ta quả là sung sướng trong hoàn cảnh đất nước đang khó khăn, người dân còn nghèo nhưng phải bóp bụng đóng phí.</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Rõ ràng, trăm dâu đổ đầu tằm. Người dân chịu nhiều thiệt thòi quá. Thế cho nên, dễ hiểu là tại sao ngay trong buổi họp giải trình của Bộ Giao thông vận tải, thay vì yêu cầu ông bộ trưởng điều trần đến nơi đến chốn, các đại biểu Quốc hội của chúng ta chỉ biết gợi lòng thương xót từ ông bộ trưởng, hi vọng ông “làm sao để đỡ thu tiền dân”. Đau nhất là lời than của người chủ trì cuộc họp giải trình - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý: ”Sao cứ nhằm vào thu phí của dân. Dân khổ lắm rồi”.</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Vâng, dân khổ thiệt mà, thưa bộ trưởng!</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><br />
</div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> </span><span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">N.V.D</span></span></span></span></div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><br />
</div><div class="pbody" style="background: white; margin: 6pt 0in; text-align: justify;"><span style="color: windowtext;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: Tuổi Trẻ online</strong></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-53898108764679053362012-04-25T16:14:00.000+07:002012-04-25T16:14:39.657+07:00TẢN MẠN CHUYỆN CHIẾC Ô TÔ<span style="color: #38761d; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><em><strong>(thay thư ngỏ gửi Bộ trưởng họ Đinh)</strong></em></span><br />
<br />
<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">HÀ PHẠM PHÚ</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black; font-family: Arial;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Một người bạn bảo tôi, nhà văn Chu Lai bức xúc trên báo rằng, có lẽ phải bán ô tô nếu cứ phí nọ chồng lên phí kia, mỗi năm phải chi cả trăm triệu đồng để nuôi nó. Chu Lai là nhà văn “cày sâu cuốc bẫm” vào hàng đầu các nhà văn Việt Nam mà không đủ tiền nuôi ô tô, thì loại tôi làm sao nuôi nổi. Vâng, tôi cũng dành dụm cộng với sự ủng hộ của con cái, mua một chiếc ô tô, dùng được ít năm, chủ yếu để về quê thăm cha mẹ, khi cha mẹ mất thì thăm nom họ hàng, đi lại giỗ tết. Thi thoảng đi công chuyện, du lịch cùng con cháu, bạn bè.</span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black; font-family: Arial;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chiếc ô tô là mơ ước của tôi. Ngày giải phóng Sài Gòn, ngồi chiếc xe tải chở quân vào thành phố, nhìn dòng xe máy của người dân, tôi mơ thống nhất rồi mình nhất định phải có xe máy. Đất nước chuyển mình, bước vào thời kì cải cách mở cửa, vợ con đi làm ăn ở nước ngoài, có được chút tiền, bèn mơ đổi đời, hạ quyết tâm phải mua ô tô. Đi ô tô thật tiện, an toàn, mưa nắng không sợ, đặc biệt là giảm được việc phải hít vào ngực đến hơn 80% khí ô nhiễm. Nổi trội nhất khi có xe riêng, là mình chủ động kế hoạch, tiết kiệm được thời gian, tính tôi thích tự do tự tại. Bất tiện là đi lại trong thành phố, không có chỗ đỗ xe, đi vào giờ cao điểm thì tắc đường, chi phí nuôi dưỡng tốn kém. Bây giờ người ta sáng kiến ra đủ các loại phí, nghỉ hưu rồi, khả năng lao động kiếm tiền kém rồi, cướp đâu ra tiền, dù mình thích cái ô tô đến mấy chắc cũng phải bán? Thật thương cho cái thân mình quá. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: black; font-family: Arial;">Nhưng nghĩ lại mình còn thương cho các nhà hoạch định, vẽ ra chiếc bánh vẽ hơn. Cách đây đã lâu lâu, vào cuối thế kỉ trước, đọc qui hoạch phát triển ngành ô tô Việt Nam thành một ngành công nghiệp mũi nhọn</span><em><span style="color: red; font-family: Arial;"> “… Xây dựng và phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam để đến năm 2020 trở thành một ngành công nghiệp quan trọng của đất nước, có khả năng đáp ứng ở mức cao nhất nhu cầu thị trường trong nước và tham gia vào thị trường khu vực và thế giới.”</span></em><span style="color: black; font-family: Arial;"> thấy sướng râm ran. Ôi, ước mơ của mình được nằm trong ước mơ chung của cả nước, còn gì bằng. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: black; font-family: Arial;">Sao không thể ước mơ? Ở nhiều nước, công nghiệp ô tô là một ngành mũi nhọn, cái ô tô là biểu hiện của sự tiến bộ, hiện đại và phồn vinh. Hẳn những kĩ sư quân giới Việt Nam khi còn lội bộ ở rừng Việt Bắc thời kì chống Pháp, đã mơ đến ngày giải phóng sẽ được tự tay làm ra chiếc ô tô của mình. Năm 1954, sau khi tiếp quản thủ đô, ngành xe quân đội đã tự làm ra chiếc ô tô mang nhãn hiệu Việt Nam đầu tiên, chạy sáng choang đường phố Hà Nội. Đối với thế giới, sản xuất ô tô là một lĩnh vực cạnh tranh khốc liệt, chạy ma-ra-tông để giành được ngôi đầu. </span><span style="font-family: Arial;">Lật lại một số bản tin thì thấy, năm 1988, Mỹ sản xuất được 8 triệu chiếc, châu Âu được khoảng 6 đến 7 triệu, Nhật Bản khoảng 600 ngàn. Năm 2003 Nhật sản xuất khoảng 10 triệu, châu Âu 12,5 triệu, Mỹ dậm chân tại chỗ, sản xuất 8 triệu, Trung Quốc mới nổi lên cũng sản xuất được hơn một triệu chiếc. Mỹ, châu Âu, Trung Quốc coi ô tô là ngành công nghiệp mũi nhọn, vì giải quyết được công ăn việc làm cho dân, doanh thu lớn, lợi nhuận cao. (Năm 1996, tập đoàn công nghiệp General Motors của Mỹ, riêng về sản xuất ôtô doanh thu được trên 168 tỷ USD, trong đó lợi nhuận thu về là 5 tỷ USD/năm v.v... Năm 2007, hãng Toyota đạt doanh thu 230,201 tỉ USD, lợi nhuận là 15,043 tỉ. Tập đoàn sản xuất ô tô FAW của Trung Quốc đạt doanh thu 26,391 tỉ USD, lợi nhuận 660 triệu.) </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="font-family: Arial;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Theo cái qui hoạch mơ ước nói trên, đứa con công nghiệp ô tô sinh ra nhưng lại như đứa trẻ sinh thiếu tháng còi cọc, (tất cả các mục tiêu qui hoạch đề ra đều không thực hiện) <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">vì chính sách thuế</b>. Thị trường ô tô manh nha, do đó không thể phát triển. Nay với chủ trương hạn chế phương tiện cá nhân, thu phí lưu hành thật cao mà ngài bộ trưởng họ Đinh cùng bộ sậu ra sức cổ vũ, chắc chắn sẽ giáng đòn quyết định cho đứa trẻ sinh thiếu tháng kia chết hẳn. Có lẽ cảm nhận được điều đó, ông tổng giám đốc công ty ô tô Toyota Việt Nam dự đoán đến năm 2020, số xí nghiệp ô tô Việt Nam từ 17 có thể chỉ còn 3 có thể trụ lại.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="font-family: Arial;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Không biết chiếc ô tô có tội tình gì mà người ta nghĩ ra lắm thứ thuế, lắm thứ phí đeo vào cổ nó vậy (thực ra là đeo vào cổ người tiêu dùng)? Này nhé, muốn có một con xe bốn bánh để chạy, ngoài tiền mua xe, anh phải chuẩn bị tiền đóng các loại thuế và phí: Thuế nhập khẩu <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">80%</b>, thuế tiêu thụ đặc biệt <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">50%</b>, thuế giá trị gia tăng <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">10%</b>, lệ phí trước bạ <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">20%</b>, phí biển số 20 triệu, thuế bảo trì đường bộ, phí xăng dầu, phí bình ổn xăng dầu, phí đăng kiểm, phí bảo hiểm. Người ta tính rằng, một chiếc Toyota Camry 2.5 nhập từ Mỹ về, giá gốc là 25. 000 USD, để có thể chạy được người mua Việt Nam phải tiêu tốn cỡ 100. 000 USD. Trong khi cũng chiếc xe đó ở Mỹ, để lăn bánh trên đường người dân chỉ phải chi 37. 000 USD. Nếu như đề nghị của ông Đinh La Thăng được chấp nhận thì người dân còn phải đóng thêm phí hay thuế lưu hành từ 20 đến 50 triệu đồng/ năm/xe. Mới đây ông Thăng lại đề nghị thuế đó mỗi năm tăng thêm 5%, và gọi là thuế hạn chế phương tiện cá nhân. </span></span></span></div><h3 style="margin: auto 0in; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Có hạn chế được phương tiện cá nhân không? Chiếc ô tô bây giờ, không chỉ là một chiếc ô tô thông thường. Ô tô bây giờ tích hợp trong nó tất cả các thành tựu công nghệ mới nhất, kể cả dẫn đường vệ tinh, là biểu hiện của sự văn minh tiến bộ, là bộ mặt của một xã hội hiện đại. Người dân có quyền mua và hưởng thụ nó, quyết không phải chỉ giành riêng cho các quan chức và đại gia. Lấy lí do vì ô tô mà ùn tắc giao thông để dựng những hàng rào cao ngất ngưởng đối với đa số dân trung lưu, những cán bộ công chức có thu nhập khá muốn mua ô tô, là không thuyết phục, nếu không muốn nói là không trên một sơ sở pháp lí nào, nghĩ sâu xa còn là phản tiến bộ. (Lỗi chính là các nhà qui hoạch, các nhà quản lí đã làm không tốt, thậm chí làm hỏng qui hoạch đô thị, qui hoạch giao thông, bởi thiếu tầm nhìn xa, nhìn tổng thể, bởi chỉ nhìn thấy cái lợi cục bộ, không nắm được khoa học điều hành một xã hội hiện đại. Việc hạn chế ô tô cá nhân, cũng có nghĩa là hạn chế thị trường, cũng có nghĩa là bóp chết luôn ngành công nghiệp ô tô, thực chất là sự bất lực trước phát triển.) </span></span></span></span></h3><h3 style="margin: auto 0in; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Nhưng tôi tin, không ai cản được xu thế phát triển và tiến bộ. Nhìn sang các nước tiên tiến, hiện đại, dù phương tiện giao thông công cộng gồm hệ thống tầu điện ngầm, hệ thống tầu điện có đường ray, hệ thống đường sắt, hệ thống taxi, hệ thống xe búyt… có hoàn thiện đến đâu thì ô tô cá nhân vẫn phát triển. Người ta muốn giành nhiều thời gian để cống hiến, để nghỉ ngơi thì nhu cầu di chuyển với tốc độ cao là tất yếu. Vì nhu cầu sống và làm việc của mình, người ta không chỉ mua ô tô mà còn sắm cả máy bay. Hiện nay<span style="color: black;"> bình quân số xe trên 1.000 người của Việt Nam còn rất thấp, chỉ khoảng 17.</span></span><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"> Trong khi đó ở Séc con số ấy 450, Bồ </span><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "MS Mincho";">Đ</span><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">ào Nha: 773, Mỹ là 755, Lucxembourg- 727, Aixolen- 719, Italia- 666, Slovennia- 598, Pháp- 595…</span></span></span></span></h3><h3 style="margin: auto 0in; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ở trên tôi mới nói về các sắc thuế và phí. Vấn đề thiết thân với người dân là phải móc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>túi mình ra trả cho các loại phí loại thuế ấy là bao nhiêu, dựa trên cơ sở nào? Có hợp lí không, có công bằng không, người dân có chấp nhận không? Điều đó đã có rất nhiều người lên tiếng, tôi không nói thêm sợ làm mất thì giờ của bạn đọc. Theo các số liệu công bố, hiện nay cả nước có khoảng 1.500.000 chiếc ô tô cá nhân (tờ trình của ông Đinh La Thăng lên Thủ tướng bảo chỉ có đâu gần 700.000 chiếc) nhưng số người bị ảnh hưởng đến do thu thuế thu phí quá cao ít nhất là 4, 5 lần con số đó, vì những người có ô tô còn có gia đình. Và chắc cũng còn hàng triệu người nữa cũng có mơ ước giống tôi ngày nào, đang ấp ú kế hoạch mua một cái xe. Thuế phí không hợp lí là động đến lòng dân đấy.</span></span></span></span></h3><h3 style="margin: auto 0in; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Một nhà văn dịch giả có tiếng, nhà văn Trần Đình Hiến bảo tôi, quản lí và tổ chức một xã hội công nghiệp khó lắm, không dành cho những người chỉ nói suông. Đánh vào quyền dùng xe cá nhân để rộng đường cho các quan đi là ích kỉ và thiển cận. Hóa ra câu chuyện chiếc ô tô không đơn giản chỉ là chiếc ô tô, nó còn là tấm gương phản ánh trình độ tiến bộ của một xã hội, là thước đo năng lực quản lí, năng lực qui hoạch, năng lực điều hành, năng lực tổ chức, tính vì dân, phục vụ lợi ích của nhân dân đến đâu./.</span></span></span></span></h3><h3 style="margin: auto 0in; text-align: justify; text-indent: 28.35pt;"><span style="color: black; font-family: Arial; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="color: black;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> <span style="color: #cc0000;">H.P.P</span></span></span></span></span></h3>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-71253715113231797482012-04-24T08:03:00.000+07:002012-04-24T08:03:47.241+07:00CHIẾC LÁ NHÚT NHÁT<span style="color: #38761d; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><em><strong>Truyện thiếu nhi</strong></em></span><br />
<br />
<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NGUYỄN HIỆP</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">MỘT</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trước lễ hội hóa trang, tôi phải thức trắng ba đêm liền, hết đi ra đi vào, hết vỗ trán lại nhíu mày, hàng trăm ý tưởng được đưa ra, cuối cùng tôi mới nghĩ tới hình ảnh “mặt nạ” khổng lồ của mình: Chiếc lá xanh. Tôi nghiền ngẫm cả chồng sách về thuật hóa trang: nào là “Nghệ thuật hóa trang nhập môn”, nào “Nghệ thuật hóa trang phương Tây”, “Nghệ thuật hóa trang phương Đông”, nào “Hóa trang hiện đại”, nào “Những thành tựu hoà lẫn hoàn mỹ”, “Thuật bắt chước”, “Thuật im lặng”... Tôi đã pha hàng trăm lọ màu: xanh, đỏ, tím, vàng, lục, lam, da cam, hồng, nâu, xám, tía… cuối cùng chọn lấy màu xanh lục hay còn gọi là chất diệp lục, cái màu vô cùng quan trọng đối với muôn loài cây cỏ vì sắc màu thân thương ấy thu hút năng lượng ánh sáng mặt trời tạo điều kiện cho cây cỏ phát triển.</span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"> </div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tôi vẽ hàng chục bảng mẫu: lá nâu khô, lá vàng rụng, lá xanh non, lá quăn queo tơi tả, lá vẹn nguyên mượt mà… cuối cùng chọn ra một chiếc lá cứng cáp sống động nhất, sống động đến từng đoạn gân lá vững chắc trưởng thành, từng phần mép lá tinh tế lượn viền mà không sa vào màu mè thô vụng. Tôi nhoài người ra để vẽ, vừa ăn vừa ngắm nghía tác phẩm, đêm, ngã lưng xuống nghỉ ngơi cũng thao thao thức thức, nhìn, sửa, bỏ đi vẽ lại, có lần khi vẽ xong phần mép lá bị sâu ăn một chút ở lưng trên cùng tôi vắt áo may ô mồ hôi chảy ròng ròng như vừa mắc mưa vậy. Tôi dốc hết sức lực, nhập trọn vẹn tâm hồn mình vào tác phẩm “Chiếc lá xanh”, tôi không hiểu người ta đánh giá ra sao, còn bản thân tôi vậy là có bao nhiêu “lửa” nhiệt huyết, bao nhiêu “máu” nghệ sĩ tôi đã dồn hết cho cuộc chơi này. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">HAI</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thật tình tôi đổ công đổ sức ra như vậy vì tôi không muốn bị mọi người đánh giá quá thấp kém, nếu bị như thế chắc chỉ còn một nước độn thổ, người tôi sẽ giật lên từng cơn và gào khóc đến vỡ trời vỡ đất mới thôi. Tôi hình dung đến lúc chú bướm nhỏ bé tôi - Chiếc lá xanh xuất hiện trước cổng lễ hội, thiên hạ sẽ lóa mắt hết, tiếng suýt xoa ngưỡng mộ sẽ vang lên như tiếng mưa rơi, lúc ấy tôi sẽ ngất ngây hạnh phúc, không thể nào tả siết dòng suối hạnh phúc trong veo ngọt lịm sẽ chảy tràn trong tâm hồn tôi.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Tôi đâu biết rằng kể từ hôm lễ hội chết tiệt ấy, tôi mãi mãi mắc vào trong chính trò chơi của mình. Tôi cứ tưởng đó là chiếc lá đẹp đẽ nhất, an toàn nhất giúp tôi được nể trọng, giúp tôi trốn chạy những lão chim ăn thịt sâu bọ dữ dằn, giúp tôi trốn chạy trong ảo tưởng của chính mình. Có ai ngờ… Quả thật hai tiếng “không ngờ” như một con ma mỉa mai, không, đúng hơn nó là con quỷ quái nhạo báng tinh ranh, cay độc và tàn nhẫn quá sức tưởng tượng đối với một loài bướm tự ti nhút nhát như tôi.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Mùa xuân. Cái ngày trọng đại ấy đã đến. lễ hội hóa trang được tổ chức trong một khu rừng hoa cỏ phong phú nhất. Đã bao giờ bạn đặt câu hỏi: Vì sao hoa đua nhau khoe sắc, toả hương chưa? Thưa ngay với bạn: Đó là cuộc đua tài thầm lặng để đến một ngày được chọn tham dự lễ hội trọng đại này. Mùi hương hoa khuếch tán vào không khí là phát ra một thứ tín hiệu riêng mình, đêm có loại của đêm, ngày có loại của ngày, ngào ngạt, sực nức nồng nàn có, thoang thoảng, nhẹ lướt, kín đáo có… Thế giới sắc hoa ở đây là một sân khấu hội tụ hết thảy các ngôi sao, có sắc màu trụ lại vững vàng qua ba ngày lễ hội, cũng có sắc vội vàng trườn đến chỉ kịp xuất đầu lộ diện trên sân khấu này một chốc là ngay lập tức phai tàn héo úa (Cuộc đời một bông hoa nghĩ đến là rưng rưng nước mắt)… Không khí lễ hội náo nức là vậy. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Còn tôi, ở nhà đã ngắm nghía kỹ càng mọi thứ, mọi thứ tưởng chừng đã hoàn hảo, nhưng bước chân tôi càng đến gần khu vực lễ hội, thì tâm hồn càng thất thần bay đi xa lắc xa lơ, có lúc, tôi thấy mình như đang bơi trong mây, trong những đám mây lơ lửng, nhẹ bổng, có lúc, lại thấy mình như đang mang cả khối chì nặng trịch. Tim tôi bắt đầu loạn nhịp, phổi tôi bắt đầu teo cứng lại, mắt tôi bắt đầu nháy lia nháy lịa… Khởi đầu là cha nội Bọ gậy đứng ở cổng thay lời chào tôi bằng một câu bình phẩm mỉa mai hết chỗ nói: - Ô! Chắc kẻ này sẽ lượm giải nhất đây. Ngoài cái kiểu cà thụt cà giật vụng về và sự mắc cỡ xanh mặt, ai mà nhận ra được anh ta chứ. Thật là một lão già lắm chuyện, lão soi mói cứ như xuyên thấu mọi người. Mới bắt đầu mà tôi đã phải kìm nén quá sức, tôi cảm thấy bất lực với lão Bọ gậy mặc đồng phục, rõ ràng lão ta là một thứ rào cản đáng ghét. Tôi trân người lại và lạ lùng từ đó nỗi lo sợ bị chế giễu dâng lên, tràn ngập trong tôi: “Chắc mình đang là trò cười trong mắt mọi người đây”, có một tiếng nói như thế luôn thầm thì bên tai tôi. Sao ai cũng nhìn tôi thế kia? Tôi muốn quay đầu bỏ chạy về nhà, cởi bỏ chiếc “mặt nạ”, đốt xé tất cả đi. Tôi muốn lăn đùng ra giường mà gào thét cho hả cơn xấu hổ. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">BA</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhịp tim tôi tăng nhanh rồi hổn hà hổn hển trong lồng ngực, tôi đưa tay ôm ngực trái, nó đột ngột co thắt như có vòng dây vô hình xiết mạnh, mồ hôi rịn ra, tuôn ra nhớp nháp trong người, tôi muốn bỏ chạy quá đi mất… Nhưng không kịp nữa rồi, tôi đã lọt vào khu trung tâm lễ hội. Luật của lễ hội nghiêm cấm việc bỏ về của bất cứ thành viên nào đã bước chân vào khu trung tâm. Lễ hội hóa trang dành cho những kẻ nhút nhát mở màn bằng một điệu múa quy mô chưa từng thấy: Hàng ngàn, không, phải nói là hàng vạn cánh bướm màu sắc sặc sỡ như từ trên thiên đình có một cánh cửa khổng lồ vừa mở toang và họ, hàng vạn cánh bướm ấy lả tả bay vào trần gian. Thế giới tràn ngập sắc bướm, cánh bướm. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thế giới được trị vì bởi sắc bướm, cánh bướm. Họ lượn vào khu vực lễ hội làm cho mọi người có cảm giác như chính mình vừa rơi vào một thế giới ão mộng nào đó chứ không phải họ vừa có mặt. Để có được tiết mục độc đáo này, ban tổ chức đã quyết định hy sinh cả khu rừng rậm rạp cây lá ở phía Tây cho bữa ăn trưa của “vũ đoàn đặc biệt”. Cô “em- xi” duyên dáng của lễ hội là một loài bướm phượng hổ nổi tiếng “đi khẽ, nói nhẹ”. Hôm nay, cô chọn tà áo màu xanh rất mộc mạc nhưng tinh tế sang trọng, gì chứ sự khôn ngoan, vừa phải, chừng mực trở thành kỹ năng kỹ xảo thì cô ta có thừa, bướm của những vùng cát nóng không tinh khôn giữ sức như thế có mà “đi đứt”. Tiếng của cô “em-xi” bướm phượng hổ nhỏ nhẹ âm âm vọng vọng trong mic-rô, cảm giác như người chỉnh âm thanh đã để mức ê - cô hơi quá: “Trăm năm…ăăăă…ăm…ăm…. mới có một lần lễ hội… Mục đích… là chọn tác phẩm hóa trang xuất sắc… </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Phần thưởng vô cùng cao quý và giá trị… trị... trị…: Những người nhận giải sẽ được mang tác phẩm mãi mãi… mãi mãi trên người… Đó là biểu hiện đẳng cấp cao nhất… Thưa với muôn loài hiện hữu… trên trần gian này! Tôi muốn nhấn mạnh: Mọi thứ sẽ qua đi chỉ có đẳng cấp là mãi mãi… mãi mãi… Tiếng vỗ tay vang động cả núi rừng, những đám mây tản ra vì âm thanh rền động đó. Cơ mặt tôi co mạnh một cái, tôi muốn khóc, mắt nháy liên hồi, mặt tôi lạnh ngắt (chắc là đang tái xanh). Tôi hoàn toàn không muốn bước vào hàng thí sinh, tôi co ro định ngồi thụp xuống né tránh ánh mắt mọi người, nhưng có một động cơ nào đó bên trong cứ thúc giục hai đôi chân tôi bước tới, tôi cứ bước hai bước lại giật lùi một bước. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Các khớp chân tôi run bắn lên khi vị giám khảo hỏi: -Tên tác phẩm là gì? -Cái mà… cái… cái mà… chi… chi… chiếc… lá… á xaaa… anh! Tôi cà lặp cà lăm mở miệng khó khăn. Khi nói xong tên tác phẩm của mình, tôi muốn ngã quỵ xuống, nền đất dưới chân tôi bắt đầu chao nghiêng. Vị giám khảo bướm công bay lượn một vòng quanh tôi. Đôi cánh màu cam của bà ta xòe căng ra để lộ hai đốm mắt giả như đốm ở đuôi công, đôi mắt giả mà như thật ấy trừng trừng dọa nạt hung dữ quá chừng. Tôi co rúm người lại. Bà ta cọ cọ râu vào chiếc lá của tôi rồi buông giọng: -Đẹp lắm! Tôi giật thót người, nói lặp nói liệu theo bà ta: -Đẹp… đẹp… cái mà… lắm… lắm… Bà giám khảo này thật đáng ghét! Sao bà ta nở nhẫn tâm mỉa mai một con bướm yếu đuối như mình chứ? </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">BỐN</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ban giám khảo đang hội ý trong lùm cây lá hai màu xanh nâu sum suê kín đáo. Mọi giác quan của tôi dường như căng lên cảnh giác. Tôi lén đưa mắt nhìn những tuyệt tác dự thi trong lễ hội: Một nùi gai nhọn hoắc đang bồn chồn đi đi vòng quanh. Một bó củi cao khều đang cố biểu diễn những động tác nghiêng ngửa. Một anh bọ cánh cứng đã vẽ thêm đôi mắt nâu trong cực kỳ sống động trên lưng mình. Một chị bọ que mang chiếc lá khô quăn queo, tả tơi đạt tới sự hoà lẫn hoàn hảo. Nhóm sâu gai hút nhựa như những cái gai hoa hồng đang đứng đều đặn, bất động trên một khúc cành mang theo. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Độc đáo nhất là khúc cây gẫy, những vết mực màu nâu nhạt vẽ ở mút cánh khi xếp lại y chang như khúc đầu cành gẫy, đó là tác phẩm của con Ngài học cùng lớp với tôi… Tôi thán phục họ bao nhiêu tôi càng thấy tác phẩm của mình tệ lậu bấy nhiêu. Mọi người bắt đầu xì xào. Sao nhiều cặp mắt nhìn vào tôi thế? Thôi rồi! Mình đã đích thị thành trò hề của thiên hạ rồi. Tôi thật sự run sợ như thấy một con chim ăn sâu bướm đang xà xuống sát bên mình. Tôi co mình lại chút nữa, hai đôi chân đơ ra bất động. Tôi biết mình rồi cả đời chẳng làm được trò trống gì, tôi biết chứ, nhưng họ nhẫn tâm nhạo báng tôi như vậy thật là quá đáng, lòng tự ái của tôi như đang sôi lên trong bụng.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NĂM</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Ngay lúc đó, giọng cô “em- xi” phượng hổ lại rền rền, không chói siết nhưng cứ bám riết lấy óc não người ta: - Giải nhất, giải thưởng cao nhất, vinh dự nhất, giải thưởng ai cũng mơ ước đã thuộc về tác phẩm Chiếc… lá… xanh! </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Thật chẳng hay ho gì khi cả lễ hội lại hùa nhau nhạo báng chú bướm bé nhỏ vụng về cà giật cà thụt tội nghiệp này. Cô ta, cái cô phượng hổ - sa mạc ấy, lại còn cố giả giọng ra vẻ trịnh trọng nữa chứ. Mọi người lại còn giả vờ ào tới tặng hoa chúc tụng tôi nữa chứ. Thật là một màn kịch đáng ghét, không thể chịu nổi nữa. Hai đôi chân của tôi tự động quay ngoắt ù té chạy, bên tai tôi còn văng vẳng giọng rền rền nhạo báng của cô “em-xi” phượng hổ đáng trách: - Giải nhất, đó chính là đẳng cấp cao nhất… Đẳng cấp… Ôi! Tôi ghét cái từ “đẳng cấp” ấy quá đi mất, chắc là tôi phải tuyên chiến với nó thôi, ước gì tôi thụi được một cái thật mạnh vào giữa ngực hai cái tiếng nghe mà muốn nổi khùng lên ấy. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Tôi về đến nhà, các giỏ hoa có đính lời chúc mừng chất ngập trước sân, tôi quá sợ hãi leo lên một cành cây và đứng im, không dám thở mạnh, sợ họ phát hiện ra, tôi đứng im trên cành như những chiếc lá thật sự của bà mẹ thiên nhiên đẻ ra. Cho tới khi kể lại câu chuyện này tôi cũng không biết mình có phải là người đạt đẳng cấp cao nhất không, chỉ biết chắc chắn rằng nỗi sợ lớn nhất đời tôi là sợ bị làm trò cười cho thiên hạ, tôi sợ sự mỉa mai, tôi sợ lắm lắm. Lạ thay, tôi càng nín thở, không dám nhúc nhích sợ bị họ phát hiện, họ lại càng hoan hô, chúc tụng quá chừng, họ cứ tung hô: bướm chiếc lá xanh, kẻ hóa trang giỏi nhất, đẹp nhất, nhất nhất… Thật không thể chịu nổi nữa.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"> </span><span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">N.H</span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-15959481828459358602012-04-15T19:02:00.000+07:002012-04-15T19:02:13.751+07:00GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">MAI THÚC LÂN</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Arial;">Vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đã được báo chí nhiều lần lên tiếng và có cả những cuộc hội thảo về vấn đề này. </span><span style="font-family: Tahoma;">Nhiều ý kiến rất tâm huyết nêu lên tình trạng xô bồ, lộn xộn trong việc nói, viết tiếng Việt hiện nay đồng thời đề cập những giải pháp cụ thể nhằm bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt, một vấn đề không mới nhưng rất quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Nhưng cho đến nay tình hình hầu như vẫn chưa có chuyển biến, thậm chí ngay càng trầm trọng hơn.</span></span></span> </div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red; font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">1. </span></b><span style="font-family: Tahoma;">Thời Pháp thuộc, tiếng Pháp được dạy từ lớp Đồng ấu (cour Enfantin) trở lên. Đến lớp nhì (cour Moyen) thì các bài học (trừ giờ Việt văn) toàn bằng tiếng Pháp nên giới học sinh, sinh viên, công chức sử dụng tiếng Pháp là chuyện thường tình. Nhưng sách, báo tiếng Việt thời đó vẫn rất nghiêm túc, không lai căng tiếng Pháp một cách hổ lốn.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Từ sau Cách mạng tháng Tám cho đến ngày thống nhất đất nước, Bác Hồ, cựu Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến các nhà lãnh đạo giáo dục, văn hóa, văn nghệ, báo chí… đều rất quan tâm đến việc bảo vệ, giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Và vì thế, tiếng Việt được coi trọng, không pha tạp, ngay các giáo trình chuyên khoa ở các trường đại học cũng chỉ sử dụng tiếng Việt.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhưng từ khi bắt đầu công cuộc đổi mới, việc giao lưu quốc tế đòi hỏi phải sử dụng tiếng Anh thì đã xuất hiện việc sử dụng tiếng Anh một cách tràn lan trên không ít một số bài báo, trên truyền hình, trên quảng cáo, trên biển hiệu đường phố, trong giao tiếp, ở một số khách sạn, các bảng hướng dẫn cho khách cũng chỉ dùng toàn tiếng Anh chứ không dùng tiếng Việt, mặc dù khách Việt Nam đông hơn khách ngoại quốc đến hai, ba lần.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thật là khó coi khi đến Nhà khách của một tỉnh miền núi, chả có khách quốc tế nào đến thăm mà cửa ra vào lại đề chữ EXIT to tướng, chứ không đề LỐI RA. Đọc một bài báo, đôi chỗ lại chen vào những từ tiếng Anh mà những từ ấy không phải là không có từ Việt để sử dụng. Hình như đang có một tâm lý, một hội chứng là phải dùng tiếng Anh thì mới oai, mới sang, mới hiện đại!?</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red; font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">2.</span></b><span style="font-family: Tahoma;"> Nước ta đã hoàn toàn thống nhất gần 40 năm, nhưng việc nói, viết tên các nước, các thủ đô, các thành phố trên thế giới vẫn không thống nhất. Mỗi báo, mỗi đài nói một cách, viết một cách.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tỷ như: Thủ đô của nước Nga thì có báo viết là Matxcơva, Mạc Tư Khoa, có báo viết là Moscou (tiếng Pháp), có báo viết là Moskva, <place w:st="on"><city w:st="on">Moscow</city></place> (tiếng Anh)… Nước Libăng là từ đã quen dùng thì có báo lại viết là <country-region w:st="on">Lebanon</country-region>, Marốc thì viết là <place w:st="on"><country-region w:st="on">Morocco</country-region></place>…</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Tahoma;">Rồi việc phiên âm từ tiếng nước ngoài ra âm Việt cũng không thống nhất. Cho đến nay chỉ có báo </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">Nhân Dân</span></i><span style="font-family: Tahoma;"> phiên âm các từ nước ngoài, nhưng tờ </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">Thời Nay </span></i><span style="font-family: Tahoma;">(phụ bản của báo </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">Nhân Dân</span></i><span style="font-family: Tahoma;">) thì vẫn để nguyên như các báo khác.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trên mạng Internet, ở một số trang web và blog thì việc viết tiếng Việt pha tiếng Anh quá lộn xộn, không còn chú ý đến câu kéo và người đọc. Có ý kiến cho đây là một cách hiện đại hóa tiếng Việt! Nhưng hiện đại kiểu ấy thì chỉ làm hỏng tiếng Việt, làm mất bản sắc tiếng Việt chứ còn đâu sự trong sáng của tiếng Việt. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red; font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">3.</span></b><span style="color: red; font-family: Tahoma;"> </span><span style="font-family: Tahoma;">Vấn đề văn phạm và chính tả trong việc viết tiếng Việt cũng có quá nhiều sai phạm. Trên sách báo, một số phóng viên, biên tập viên hầu như không chú ý đến văn phạm, chính tả nên có nhiều sai sót gây phản cảm cho người đọc.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Tahoma;">Trường hợp những người dẫn chương trình truyền hình trong các buổi truyền hình trực tiếp bóng đá, văn nghệ... nói theo kiểu “văn Tây” thì còn có thể chấp nhận được. Nhưng in trên sách báo thì không thể tùy tiện. Đáng tiếc là hiện nay, ngay cả trên những tấm pa nô hướng dẫn trên đường cũng viết theo kiểu Tây “Đội mũ bảo hiểm </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">đối với</span></i><span style="font-family: Tahoma;"> người đi xe máy”! Sao lại không viết “Người đi xe máy phải đội mũ bảo hiểm” cho Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> hơn?</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-family: Tahoma;">Còn chính tả thì việc lẫn lộn giữa n và l, giữa ch và tr, s và x... hầu như sách báo nào cũng có sai hoặc ít hoặc nhiều. Ngay cả bảng giới thiệu bánh chưng ở Đền Hùng trong ngày giỗ Tổ Hùng Vương cũng viết là </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">bánh trưng</span></i><span style="font-family: Tahoma;">; còn vào ngày Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội thì dòng chữ đánh dấu chỗ đứng cho khối trí thức được viết là </span><i><span style="font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">Khối chí thức</span></i><span style="font-family: Tahoma;">!</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Không hiểu đó là vì sự hụt hẫng kiến thức về tiếng Việt hay là do sự thiếu cẩn thận của những người có trách nhiệm.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red; font-family: Tahoma; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">4.</span></b><span style="color: red; font-family: Tahoma;"> </span><span style="font-family: Tahoma;">Nước ta hiện nay về mặt Nhà nước có Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa - Thông tin - Du lịch, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Viện Ngôn ngữ học…; về phía xã hội có các Hội Nhà văn, Hội Nhà báo… đều là những cơ quan, tổ chức có trách nhiệm trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhưng đến nay, vấn đề quan trọng này hầu như vẫn bỏ ngỏ. Tại sao không có một cơ quan nào được giao chủ trì mời các cơ quan hữu quan ngồi lại với nhau để thảo luận thống nhất ra một quy định hướng dẫn việc sử dụng các từ chỉ tên các nước, các vùng lãnh thổ, các thành phố lớn trên thế giới: tên nào đã được Việt hóa như Ba Lan, Thụy Điển, Nga, Pháp, Anh… thì dùng tiếng Việt, tên nào phải dùng tiếng nước ngoài thì dùng tiếng Anh chẳng hạn; quy định việc các báo thống nhất trong phiên âm hay không phiên âm tiếng nước ngoài.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: justify;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Cần quan tâm chỉ đạo chặt chẽ hơn nữa việc sử dụng tiếng Anh trong quảng cáo, trong việc đặt tên các khu nghỉ dưỡng, du lịch, biển hiệu; việc phải dùng tiếng Việt song song với tiếng Anh trong các bảng hướng dẫn du khách ở các khách sạn. Phải chú trọng hơn nữa việc dạy tiếng Việt (cả chính tả và văn phạm) cho học sinh từ bậc tiểu học; yêu cầu các biên tập viên các báo, các nhà xuất bản phải hết sức chú ý sửa chữa các sai phạm về chính tả trong sách, báo trước khi đưa in.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Và Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội nên ra một Luật hay Pháp lệnh quy định chặt chẽ về vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt vì nó cũng quan trọng không kém việc bảo vệ môi trường.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="font-family: Arial;"> <span style="color: #cc0000;">M.T.L</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: Tahoma;"><span style="color: black; font-family: Arial;"><strong>Nguồn: Tạp chí Hồn Việt</strong></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-68104377643385164592012-04-03T11:32:00.002+07:002012-04-03T11:36:39.548+07:00PHẢI TRẢ LẠI DANH DỰ CHO TỜ BÁO "VĂN"<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">LẠI NGUYÊN ÂN</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong năm 2012 này, cụ thể là đến đầu tháng 4/2012, sẽ là tròn 55 năm kể từ hội nghị thành lập Hội nhà văn Việt Nam, diễn ra trong vài ba ngày đầu tháng 4/1957 tại Câu lạc bộ Đoàn Kết, ngay cạnh sân Nhà hát Lớn Hà Nội. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong số những người cầm bút viết văn bằng tiếng Việt, hẳn đã và sẽ có không ít người hoặc ngấm ngầm hoặc công nhiên bày tỏ thái độ không thật sự kính trọng cái tổ chức mà suốt trên nửa thế kỷ tồn tại, tuy số thành viên ngày càng đông đảo, nhưng chưa bao giờ tỏ rõ ra được là một tổ chức độc lập, tự lập của nhà văn Việt Nam. Đây quả là một trong những vấn đề căn bản hiện tại và tương lai của tổ chức này. Song tại đây, xin tạm gác điều vừa nói để nêu một sự kiện thuộc lịch sử Hội nhà văn Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place>: vấn đề danh dự của tuần báo “Văn” (1957-1958).</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Những thế hệ cầm bút mới bước vào văn đàn vài chục năm nay có thể thậm chí không có ý niệm gì về tờ báo này, hoặc thậm chí đã bị sang tai những lời giải thích nào đó ít nhiều bóp méo hình ảnh thật của nó. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tuần báo “Văn”, được xuất bản tại 51 Trần Hưng Đạo, Hà Nội, từ ngày 10/5/1957, hơn một tháng sau hội nghị thành lập Hội nhà văn Việt Nam; chủ nhiệm báo là Nguyễn Công Hoan (1903-1977), chủ tịch đầu tiên của Hội; thư ký tòa soạn là Nguyên Hồng (1918-1982), ủy viên thường vụ Ban chấp hành Hội. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Có thể nói, tuần báo “Văn” đã hoạt động trong sự phấp phỏng của giới cầm bút khi đó đang sống và viết ở miền Bắc vĩ tuyến 17, là vì từ cuối năm 1956 đến Đại hội văn nghệ toàn quốc lần thứ hai họp ở Hà Nội hồi đầu năm 1957, những gì liên can đến báo “Nhân văn” và các cuốn “Giai phẩm” trong năm 1956 đã bị giới lãnh đạo lên án rất quyết liệt và nặng nề, nhưng từng cá nhân những người cầm bút dính líu đến các hoạt động ấy thì vẫn còn tạm thời chưa bị xử lý, vẫn còn tạm thời được sống và viết giữa những người cầm bút khác. Người ta phấp phỏng về một động thái gì đó giống như giọt nước tràn ly, sẽ gây tai biến, đổ vỡ. Và rồi điều không mong muốn ấy đã đến. Chỉ 2 tháng sau, trên tạp chí “Học tập” của Trung ương Đảng (tháng 7/1957) đã có bài phê phán tuần báo “Văn”, cho rằng những sáng tác đăng trên tờ tuần báo này không thể hiện được “con người thời đại” (!) và nêu tên phê phán một loạt tác phẩm đã đăng trên 10 số đầu, từ các bút ký như Phở (Nguyễn Tuân), Xiếc khỉ (Quang Dũng), các truyện ngắn Nhật ký người mẹ (Lê Minh), Bóng tối (Nguyễn Châu Viên), Căn nhà hạnh phúc (Nguyễn Hồng Điện), Bích-xu-ra (Thụy An), đến các bài thơ: Gió (Xuân Diệu), Yêu nhau (Lê Đạt), … “Tờ báo “Văn” hầu như xa rời thực tế, xa rời cuộc sống, tách rời những nhiệm vụ trung tâm của cách mạng”! – Những lời phê bình nặng nề và quá đáng này khiến cho cả những nhà văn đang làm việc tại tòa soạn lẫn những cây bút cộng tác với tuần báo “Văn” đều cảm thấy bất bình. Lên tiếng đầu tiên là thư ký tòa soạn Nguyên Hồng: ông không thể chịu đựng nổi kiểu phê bình đao to búa lớn, in đậm tác phong quan liêu, trịch thượng, mà nội dung phê bình lại hoàn toàn bộc lộ một tư duy giáo điều, công thức, sơ lược! Nguyên Hồng và không ít nhà văn khác, đã không hiểu được rằng đấy chỉ là cái bẫy đã gài sẵn. Lập tức tạp chí “Học tập” (tháng 8/1957) đáp lại, tiếp tục quyết đoán rằng tuần báo “Văn” đã “đi trệch đường lối”, và cảnh cáo “thái độ của một số cán bộ đảng viên phụ trách văn nghệ phạm khuyết điểm sai lầm được báo chí Đảng giúp đỡ phát hiện khuyết điểm sai lầm mà không chịu khiêm tốn kiểm điểm và thành tâm sửa chữa, trái lại, lại đả kích và mạt sát báo chí Đảng”! Giới nhà văn đứng sau tuần báo “Văn” cố nhiên không thể giữ được cái đầu lạnh, họ tiếp tục phản ứng, trong đó có tiếng nói của cả những người từng trải như Nguyễn Tuân (khi đó vẫn là một trong 8 phó chủ tịch Hội liên hiệp văn học nghệ thuật VN), lẫn của những cây bút khi đó vừa bước vào nghề như nữ nhà văn Lê Minh; cũng có đôi người như Nguyễn Văn Bổng tán đồng với phía phê phán, nhưng số người đồng tình với thái độ Nguyên Hồng vẫn nhiều hơn, trong số này có cả Nguyễn Tuân, thậm chí cả Nguyễn Đình Thi, khi đó là tổng thư ký Hội liên hiệp văn học nghệ thuật VN. Sự kiện mà sau đó Bộ chính trị trung ương Đảng gọi là “cuộc tranh luận giữa tạp chí “Học tập” và tuần báo “Văn” (nghị quyết số 30 ngày 06/01/1958 do Nguyễn Duy Trinh ký), rốt cuộc đã bị xử ép một bề: tuần báo “Văn” bị xử thua, bị đóng cửa sau số 37 (ngày 17/01/1958), mặc dù nội dung số Tết 1958 đã được chuẩn bị và đưa tin chi tiết trên một vài tờ báo hàng ngày ở Hà Nội. Vả chăng, việc quy tội cho tuần báo “Văn” cũng chỉ là cái cớ để người ta ra tay trừng phạt những nhà văn nhà báo đã từng liên can ít nhiều đến báo “Nhân văn” và các cuốn “Giai phẩm”, kết cục là có gần một chục người bị án tù với tổng cộng trên 50 năm tù giam và hàng chục năm bị quản chế; vài người bị buộc ra khỏi Ban chấp hành Hội, ba người bị khai trừ hội tịch vĩnh viễn, một số khá đông bị cảnh cáo; tất cả họ đều bị treo bút vài ba năm song trên thực tế thời gian cấm đăng tải bị kéo dài dường như vô hạn nếu không có thời đổi mới (1986-88). </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đến 25/05/1958, cũng tại 51 Trần Hưng Đạo, Hà Nội, báo “Văn học” ra đời với khẩu hiệu “Vì tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội” gắn cùng tên báo. Đây cũng là tờ báo của Hội nhà văn VN, do Nguyễn Đình Thi là thư ký tòa soạn, nhưng ngay từ đầu “Văn học” đã nói rõ nó không phải là sự tiếp tục tuần báo “Văn”; trái lại, chính báo “Văn học” ngay tại số đầu này, đã tuyên bố chối bỏ tờ báo đi trước, hơn thế, còn cao giọng kết án tuần báo“Văn” trước đây “đã bị tư tưởng Nhân văn lũng đoạn”, “đã đăng một số bài lệch lạc, chịu ảnh hưởng những tư tưởng thù địch hoặc đề cao chủ nghĩa cá nhân suy đồi, rơi vào những quan điểm của chủ nghĩa xét lại trong văn nghệ”, “những trang báo“Văn” đã bị hoen ố vì những bài của nhóm “Nhân văn”,… “dùng mọi cách xảo trá để gieo rắc nọc độc phản lại tổ quốc, phản lại nhân dân, chống lại chủ nghĩa xã hội, chống chế độ và chống Đảng”…. Thái độ chối bỏ này, đặt vào thời điểm 1958 ở miền Bắc, cũng là điều dễ hiểu. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Từ đó trở đi, ký ức về tuần báo “Văn” phai mờ dần trong giới cầm bút; tệ hơn thế, mỗi khi được nhắc lại bởi một số quan chức văn nghệ hoặc nhà phê bình, tờ tuần báo đầu lòng kia của Hội nhà văn VN lại hằn lên vì những lời nguyền rủa, xem nó như một vết đen đáng xấu hổ của giới cầm bút trong buổi đầu tập hợp nhau thành một Hội!</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Nhiều điều tưởng đã là khuôn thước bất di bất dịch của một thời sáng thế mới, rốt cuộc đã không chịu đựng nổi thử thách của thời gian và sự thật. Những gì mà người ta từng phát ngôn như thể lời tuyên cáo đanh thép đối với các sáng tác thơ, luận, truyện, … trên một tờ tuần báo văn chương hiền lành thuở nào, giờ đây nếu ai có dịp đọc lại, sẽ thấy nó cứng quèo, khô xác và nực cười như lời của những vai hề; các tác giả của những phát ngôn ấy, nếu còn sống, chắc phải lấy làm ngượng, và nếu có lương thức lương tâm, họ sẽ phải ân hận khôn cùng. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tuy thế, vẫn chưa có sự minh giải chính thức nào xung quanh những thiết án khi xưa đối với tuần báo “Văn”, – cái thực thể chỉ tồn tại trên giấy nhưng gói trong nó những kết quả sáng tạo tinh thần của rất nhiều người viết. Những người chịu trách nhiệm chính của tuần báo “Văn” là Nguyễn Công Hoan và Nguyên Hồng, đều đã được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996). Trong số những người từng đăng bài trên tuần báo đó, khá nhiều người cũng đã được trao giải thưởng Hồ Chí Minh hoặc giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Các cá nhân cầm bút đã được vinh danh. Chỉ có tuần báo “Văn” thuở nào là vẫn chưa được trả lại danh dự. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đây không phải bài nghiên cứu để có thể đề cập chi tiết. Vượt qua những sự lên án đã tỏ ra là sai trái khi xưa, có thể nói tuần báo “Văn” tuy chỉ tồn tại trong 8 tháng, nhưng cũng đã chuyển tải được một phần đời sống văn nghệ đương thời trên miền Bắc hồi ấy. Đặt trong cái vòng kim cô kiểm soát văn hóa tư tưởng thuở ấy đang siết chặt dần, tuần báo“Văn” chẳng thua kém gì so với các tờ “Văn học”, “Văn nghệ” về sau. Tất nhiên đây là tờ tuần báo của những nhà văn nhà báo ở đầu thời đang bước vào văn chương minh họa nên nó mới chỉ làm tròn bổn phận này ở các bài mục “đánh địch” tức châm biếm, đả kích; còn lại, ở các phương diện khác, những người sáng tác vẫn chưa quên những chuẩn mực văn chương nhân bản thông thường, tuy rằng viết ra được tác phẩm hay bao giờ cũng là việc khó nhất. Trong số những tác phẩm đăng lần đầu ở đây, được nhắc nhở sau này là các tác phẩm như thơ: Hãy đi mãi (Trần Dần), Lời mẹ dặn (Phùng Quán), Bão (Tế Hanh), văn: Đống máy (Minh Hoàng), Ông Năm Chuột (Phan Khôi), Tiếng bạc cuối cùng (Hồ Dzếnh), là truyện dịch Phòng số 6 của Chékhov, là các tiểu luận Nguyễn Tuân về văn Thạch Lam, kịch Vi Huyền Đắc, hoặc, một số tranh trào lộng về tệ quan liêu của Trần Duy, v.v…</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tôi không nói tuần báo “Văn” (1957-1958) là tuyệt vời, tôi thấy chất lượng văn chương và báo chí của nó là thường thường bậc trung; đặt trong lịch sử loại báo chí văn chương ở Việt Nam từ xưa tới nay, nó không thể so sánh được với vai trò của rất nhiều tờ báo khác mà ở đây tạm không nên nhắc tên. Nhân nhớ tới lịch sử 55 năm thành lập Hội nhà văn Việt Nam, tôi chỉ nghĩ đến tuần báo “Văn” (1957-1958) như một cơ quan đầu lòng của riêng Hội này, cái cơ quan chỉ tồn tại được 8 tháng, và tuy đã đóng vai trò tấm gương soi đời sống văn học, đời sống của Hội nhà văn Việt Nam những tháng ngày ấy, nhưng ký ức về nó vẫn là một ký ức bị làm nhục, bị nguyền rủa. Vậy mà với thời gian, những gì in lên diện tích các trang của 37 số báo “Văn” (1957-1958) lại tự chứng tỏ nó đáng được nhớ tới với sự tôn trọng, với sự trân trọng. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thiết nghĩ, nếu lịch sử Hội nhà văn Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> vẫn được tính từ đầu tháng 4/1957 thì giai đoạn Hội có tuần báo “Văn” (1957-1958) không thể bị loại trừ! Trong dịp kỷ niệm 55 thành lập Hội, thiết nghĩ nên có một vài nghi thức cần thiết để trả lại danh dự cho tờ tuần báo “Văn” (1957-1958). Những người cầm bút đứng trong Hội hôm nay nên biết đến toàn bộ các giai đoạn lịch sử Hội mình từng trải qua.</span></span></span></span></div><span style="color: black; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;"> <span style="color: black;"><em><span style="font-size: small;">12/03/2012</span></em></span></span></span><br />
<span style="color: black; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">L.N.A</span></span><br />
<span style="color: black; font-family: "Times New Roman"; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US;"><span style="color: #0b5394; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: trannhuong.com</strong></span></span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-61215202218092725012012-04-02T08:19:00.002+07:002012-04-02T08:37:46.636+07:00Triết gia TRẦN ĐỨC THẢO "những ngày ấy"<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NGUYỄN ĐÌNH CHÚ</span><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi54eMgdkwDDZdbSki31dZVqOvoFdW2x6UDhleVhNDUgnM_Lm5AQ4xKG0PZ8pBkKwVDtEXyPYIdSxSFF8KgxZM_EkmifEujz1b0DlpGGhpiHHEaqys4bQ8UZaFC7OIpMkjHNh10tTkZuVw/s1600/Tran+Duc+Thao.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; cssfloat: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" dea="true" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi54eMgdkwDDZdbSki31dZVqOvoFdW2x6UDhleVhNDUgnM_Lm5AQ4xKG0PZ8pBkKwVDtEXyPYIdSxSFF8KgxZM_EkmifEujz1b0DlpGGhpiHHEaqys4bQ8UZaFC7OIpMkjHNh10tTkZuVw/s320/Tran+Duc+Thao.JPG" width="260" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><b><i>Những ngày ấy</i></b>, tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội rồi thêm trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, giữa những tên tuổi của các ông trùm văn hoá của đất nước như: Đào Duy Anh, Đặng Thai Mai, Nguyễn Mạnh Tường, Cao Xuân Huy, Trương Tửu, Trần Văn Giàu… trong dư luận của giới thức giả, cũng như trong ấn tượng của thế hệ sinh viên Văn - Sử - Địa chúng tôi, giáo sư - triết gia Trần Đức Thảo vẫn là thần tượng số một. Trong các buổi giảng về lịch sử triết học phương Tây trước Mác của triết gia, có một hiện tượng lạ mà h<span lang="VI" style="mso-ansi-language: VI;">ơn</span> nửa thế kỷ qua, làm nghề dạy học, tôi chưa thấy có trường hợp thứ hai.</span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Thầy đến lớp, không một mẩu giáo án. Chỉ ngồi trên ghế hoặc ngồi ghé lên bàn, mắt hướng lên trần nhà và nói thì rất khó khăn. Vậy mà không khí lớp học vẫn tĩnh lặng, trang nghiêm. Buổi giảng nào, ngoài số sinh viên thuộc 2 lớp Văn - Sử - Địa II, III học chung mà hầu như không ai vắng mặt còn rất nhiều giáo viên cấp III của Hà Nội, kể cả một vài sinh viên Y Dược, Đại học Sư phạm Khoa học tự nhiên cũng đến nghe nhờ. Nhà đạo học nổi tiếng của Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> - Cao Xuân Huy - cũng nhiều lần có mặt. Đại giảng đường 35 Lê Thánh Tông, từ phòng học chính đến các chuồng gà ở tầng trên đều chật người. Đúng là một không khí sùng bái kỳ lạ. Chúng tôi thực sự không hiểu được gì đáng kể những điều thầy giảng nhưng cậu nào, cô nào cũng làm ra khoái chí, hiểu. Bởi nhận là không hiểu thì té ra mình dốt sao. Không ít bạn tập cách nói "<i>Philôdôp</i>" của thầy. Có hai bạn sau này một là giáo sư, một là nhà mỹ học đều nổi danh, viết bài tranh luận thế nào là <i>"Hạt nhân duy lý trong triết học Hégel"</i> đăng trên báo Sinh viên Việt Nam để khoe tài trong khi cùng đeo đuổi một bạn gái xinh đẹp nhất của lớp mà sau đó, có dịp tôi hỏi ý kiến nhận xét của thầy thì được thầy nói: <i>"Cả hai đều nói rờ nói rận"</i>. Riêng tôi, về sau, trải qua nhiều năm dạy học lại nghiệm ra rằng: Theo cách nghĩ thông thường, trường hợp giảng bài của giáo sư Trần Đức Thảo là một hiện tượng phi sư phạm, phản sư phạm 100% (không giáo án, không quan sát đối tượng, nói năng thiếu trôi chảy, thuyết giảng một bề). Nhưng chính ở nhà giáo <i>"phi sư phạm"</i> này lại cho tôi một hiệu quả vô cùng lớn lao, chi phối, nâng đỡ tôi suốt hon 50 năm qua trong nghề dạy học và nghiên cứu văn học. Đó là cái ấn tượng vô cùng sâu đậm về cái gọi là năng lực tư duy trừu tượng, mà theo tôi nó là điều kiện cần có nhất, quyết định nhất cho bất cứ ai muốn dấn thân vào khoa học. Là điều mà theo tôi thì người Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> ta vốn có hạn chế nhiều so với nhiều nước trên thế giới. Quả là về năng lực này, cho đến nay trên đất nước ta, tôi chưa thấy ai ngang tầm giáo sư Trần Đức Thảo. Và Trần Đức Thảo, sở dĩ làm nên một tên tuổi sáng giá, được dư luận thế giới, đây đó công nhận, tôn vinh cao độ, chính là nhờ có năng lực tư duy trừu tượng khoa học này. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Trở lại hiện tượng sùng bái giáo sư Trần Đức Thảo một cách kỳ lạ như trên đã nói là có nguyên nhân. ấy là sự đồn đại mà sau này kiểm chứng lại thì nói chung là có thật và nhiều sách báo cũng đều nói vậy. Trần Đức Thảo là một thanh niên Việt Nam đầu tiên (không biết tới nay đã có người thứ hai chưa) tốt nghiệp thủ khoa trường Cao đẳng sư phạm ở phố Ulm tại Paris nước Pháp, vốn là trường tuy chỉ mang danh Cao đẳng sư phạm nhưng thực tế là trường đứng đầu bảng nền đại học Pháp, có lúc còn hơn cả Sorbonne. Muốn thi vào đây, thường sau khi đậu tú tài, phải chuẩn bị thêm một vài năm. Thi vào khoảng ngàn người, chỉ lấy đậu dăm chục. Tốt nghiệp trường này ra, viết sách chỉ ghi: Ancien élève de l'école normale supérieure de la rue Ulm (cựu học sinh trường Cao đẳng sư phạm phố Ulm) thì thanh danh đã có thể ngang với các danh hiệu cao sang khác. Không ít danh nhân văn hoá Pháp từng xuất thân từ trường này. Việt Nam ta, theo chỗ tôi biết không rõ có chính xác không thì người đầu tiên được học trường Cao đẳng sư phạm phố Ulm là ông Phạm Duy Khiêm (con cụ Phạm Duy Tốn) tốt nghiệp đứng gần chót (thứ 35?) nhưng báo chí trong nước bấy giờ đã tôn vinh là bậc anh tài, kỳ tài của đất nước. Còn Trần Đức Thảo thì đậu đầu nhưng vì là dân thuộc địa nên chỉ được đồng thủ khoa (premier ex aequo). Trần Đức Thảo từng tranh luận triết học với Jean Paul Sartre vốn là một triết gia nổi tiếng của Pháp mà dư luận cho rằng phần thắng thuộc về Trần Đức Thảo. Trần Đức Thảo làm thư ký cho Chủ tịch Hồ Chí Minh trong dịp Người sang Pháp dự hội nghị <place w:st="on"><city w:st="on">Fontainebleau</city></place>, Trần Đức Thảo làm chủ tịch Hội Việt kiều tại Pháp. Khi thực dân Pháp rục rịch trở lại xâm chiếm Việt <country-region w:st="on"><place w:st="on">Nam</place></country-region>, báo chí phỏng vấn thì Trần Đức Thảo trả lời: <i>"Chỉ có nổ súng"</i>. Trần Đức Thảo bị Chính phủ Pháp bỏ tù 3 tháng vì bị quy tội gây mất an ninh cho nước Pháp. Đặc biệt, năm 1951, giữa lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đang ở thời kỳ gay go, không ít trí thức cao cấp từng đi kháng chiến, do không kham nổi gian khổ, đã bỏ về thành. Trong khi đó, triết gia Trần Đức Thảo, ngược lại, từ bỏ Paris hoa lệ, theo đường Tiệp Khắc, Liên Xô, qua Trung Hoa, về chiến khu Việt Bắc tham gia kháng chiến. Thuở ấy, những chuyện được nghe đồn đại về giáo sư Trần Đức Thảo như thế, với chúng tôi, một lớp thanh niên có học, vừa đi qua cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc và đang được hưởng không khí hoà bình tươi vui của miền Bắc, giữa thủ đô Hà Nội vừa được giải phóng, sao mà không mê li, không sùng bái được. Nhất là, một khi lại có thêm những lời nói, không phải là của người thường, mà của các bậc đại nhân về giáo sư Trần Đức Thảo. Tôi nhớ, ở năm thứ nhất, trong giờ giải lao sau giờ triết học Mác xít của giáo sư Trần Văn Giàu, thầy trò quây quần bên nhau tại sân trường, trò tán dương thầy dạy hay quá thì thầy nói: <i>"Khoan, các cậu muốn biết thế nào là triết học thì hãy chờ sang năm thứ hai học với thầy Thảo. Thầy Thảo là người đọc gần hết sách của thư viện ở <place w:st="on"><city w:st="on">Paris</city></place>"</i>.</span><a href="http://www.blogger.com/" name="_ednref6"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_edn2#_edn2" title=""><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-bookmark: _ednref6;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[1]</span></span><span style="mso-bookmark: _ednref6;"></span></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _ednref6;"></span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> Tôi lại còn biết chuyện: chính thầy Giàu sau ngày hoà bình lập lại (1954) đã đến mời kỳ được thầy Thảo bấy giờ đang công tác ở Ban Văn - Sử - Địa về đại học và tự nhường chỗ ở của mình tại 16Đ ngõ II Hàng Chuối cho thầy Thảo để sang ở nhà 16 Phan Huy Chú, không tốt bằng. Xin nói thêm, giáo sư Trần Văn Giàu cũng là một người từng được huyền thoại hoá ít nhiều như trong chuyện thầy Giàu là bạn học cùng Ti Tô (Tổng thống Nam Tư), Tô Rê (Tổng bí thư Đảng Cộng sản Pháp) và thủ khoa trường Đại học Phương Đông - mà còn nói về giáo sư Trần Đức Thảo như trên, chẳng gì mà không góp phần tạo thần tượng về Trần Đức Thảo trong lớp sinh viên trẻ bấy giờ là chúng tôi. Rồi nữa, thầy giáo dạy chính trị của chúng tôi bấy giờ là Hà Huy Giáp, một nhà cách mạng lão thành, vào Đảng Cộng sản Đông Dương từ ngày đầu có Đảng, lúc này lại là uỷ viên trung ương, thứ trưởng kiêm Bí thư Đảng đoàn Bộ giáo dục, trong giờ giảng, với cảm hứng tự hào dân tộc, đã nói: <i>"Người Việt Nam ta rất thông minh - Có người như ông Trần Đức Thảo, học cho Tây thua liểng xiểng"</i>. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đúng, <b><i>những ngày ấy</i></b> là những ngày vinh quang tột đỉnh của triết gia - giáo sư Trần Đức Thảo mặc dù có thể ông không hề nghĩ tới nó. Nhưng rồi! Trời đất ơi! Tổ quốc Việt <country-region w:st="on"><place w:st="on">Nam</place></country-region> ta ơi! <i>"Sự đâu sóng gió bất kỳ"</i> đã ập đến cuộc đời Con người này, mà hôm nay trong cuộc hội thảo kỷ niệm 90 năm sinh của Người, tôi ngày ấy là học trò của thầy, rồi là trợ lý của thầy, được thầy thu xếp cho ở cùng nhà tập thể với thầy, hàng ngày được thầy vừa cho vừa bắt ngồi làm việc ở ngay bàn giấy tại phòng riêng của thầy, còn nay tôi là một giáo sư, một nhà giáo nhân dân đã rơi vào tâm trạng vừa muốn nói lại vừa không muốn nói lại cái sự thật đau lòng xót dạ này. Không muốn nói ra là vì thấy người đời vẫn có tâm lý cái gì không hay đã qua đi để nó qua đi, nói lại làm gì cho thêm nặng nề cuộc sống. Nhất là với những người đã có một vị trí xã hội thì lại thường phải né tránh chuyện đời rắc rối. Nhưng vẫn muốn nói vì nó là sự thật dù có đau lòng, cần nói ra để hậu thế rút kinh nghiệm mà tránh. Bởi ai dám cam đoan rằng, mai đây, trên đất nước ta, sẽ không còn những chuyện bi ai, đáng tiếc đó. Sau những giờ phút băn khoăn là nên nói hay không nên nói, cuối cùng thì tôi đã quyết định nói ra, trước hết xin coi như là một nén hương thơm để thêm một lần tạ ơn, để thêm một lần cảm thương, và cũng thêm một lần tạ tội với vị ân sư, nhân dịp kỷ niệm 90 năm sinh của Người. Dĩ nhiên là những gì tôi kể lại sau đây là theo chủ quan nhận thức của mình, có thể đúng với người này, không đúng với người khác trong một số chi tiết nhưng với tôi là có sao nói vậy, nhớ đến đâu nói đến đó, mong được chư vị thông cảm. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đúng là <b><i>những ngày ấy</i></b>, <i>"sóng gió bất kỳ"</i> đã ập đến cuộc đời triết gia Trần Đức Thảo. Triết gia bỗng chốc được <i>"phong tặng"</i> danh hiệu mới: Lãnh tụ tinh thần của phong trào <i>Nhân văn Giai phẩm,</i> phản cách mạng một cách nguy hiểm. Chuyện thật là dài dài. Xin tóm lược đôi điều như sau. Bấy giờ, sau khi sai lầm cải cách ruộng đất được thừa nhận và đã có lời nhận lỗi của Đảng và Nhà nước, nhưng tình hình tư tưởng của xã hội ở miền Bắc, đặc biệt là ở Hà Nội và chủ yếu trong giới tri thức, văn nghệ sĩ, đã tỏ ra không yên. Nhiều bức xúc vốn dồn chứa từ nhiều năm trước đã có cơ trỗi dậy. Ngoài xã hội, <i>Giai phẩm mùa Đông</i> (I-1956), <i>Giai phẩm mùa xuân, Giai phẩm mùa thu </i>(10-1956), <i>Nhân văn, Ngôn luận</i> (tờ này đã in nhưng không được phát hành) lần lượt ra đời, chủ yếu là với vai trò của một bộ phận văn nghệ sĩ. Một số giáo sư, giảng viên đại học, tham gia viết bài là: Trương Tửu, Phan Ngọc và Trần Đức Thảo. Đào Duy Anh vừa là người trả lời phỏng vấn của báo <i>Nhân văn</i> vừa là người cho NXB Minh Đức vay tiền in báo <i>Nhân văn</i>. Nguyễn Mạnh Tường thì chuyện lại là ở bài phát biểu tại Mặt trận Tổ quốc Hà Nội. Với giáo sư Trần Đức Thảo, theo chỗ tôi biết, vốn là người rất ít giao du nên cũng chẳng có quan hệ gì với số văn nghệ sĩ làm <i>Nhân văn</i>. Nhưng trước đó, trên <i>Giai phẩm mùa đông</i>, giáo sư đã có bài: "<i>Nội dung xã hội và hình thức tự do</i>". <i>Nhân văn</i> sau khi ra được 2 số, bị báo <i>Nhân dân </i>và một số người lên án thì đã định bỏ cuộc. Nhưng có người nghĩ ra kế lợi dụng uy tín giáo sư Thảo mời viết bài để mà tiếp tục. Do đó, <i>Nhân văn</i> số 3 đã có bài: "<i>Nỗ lực phát triển tự do dân chủ</i>" của giáo sư và <i>Nhân văn</i> ra thêm đến số 5 mới ngừng bản. Riêng trong phạm vi trường Đại học thì có tờ <i>Đất mới </i>do các anh Bùi Quang Đoài (tức nhà văn Thái Vũ hiện nay) Hà Thúc Chỉ (bút danh Thúc Hà, có bài thơ "<i>Chờ con má nhé</i>" được giải nhất trong liên hoan thanh niên thế giới tại Berlin năm 1955), Văn Tâm… đều là sinh viên lớp Văn 3 vừa mới tốt nghiệp được giữ lại làm tập sự trợ lý chủ trì mà khởi đầu không hẳn như báo chí về sau từng nói. Bởi đây có liên quan đến chủ trương của Đảng uỷ nhà trường (lúc này còn chung cho Sư phạm và Tổng hợp). Cụ thể là vào dịp đầu hè 1956 ngay sau khi lớp Văn 3, Sử 3 vừa kết thúc khoá học để ra trường thì thầy Hà Huy Giáp trực tiếp xuống Khu tập thể sinh viên tại Nhà C của Việt Nam học xá (ngày nay thuộc khu trường Đại học Bách Khoa Hà Nội) phát động cho tự do tư tưởng - dĩ nhiên là với ý muốn để xây dựng nhà trường. Nhưng một không khí gay gắt lên án lãnh đạo Đảng trong nhà trường một cách không bình thường đã diễn ra và tờ <i>Đất mới</i> đã ra đời ngay sau cuộc họp đó để rồi chịu chung số phận với các tờ <i>Nhân văn, Giai phẩm</i>. Sau này, trong một bài viết có nhan đề <i>"Cho tôi nói lại đôi lời</i>", nhà văn Thái Vũ đã thanh minh rằng, ngày đó, làm "<i>Đất mới</i>", các anh không hề có ý gì gọi là chống chế độ, chống Đảng. Chẳng qua chỉ có chuyện ấm ức mà phê phán một số đảng viên lãnh đạo trong trường kể từ ngày còn là Dự bị đại học ở Thanh Hoá.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Trong phạm vi trường đại học, ngoài việc một số thầy giáo viết bài trên <i>Nhân văn , Giai phẩm</i>, ngoài tờ <i>Đất mới,</i> về dư luận cũng đã có chuyện này chuyện khác, mà lúc đầu cũng chưa có gì đặc biệt. Nhưng rồi không khí căng dần lên. ở ngoài trường thì cuộc đấu tranh chống <i>Nhân văn - Giai phẩm</i> đã diễn ra khá quyết liệt. Bấy giờ (8/1957), sau khi tốt nghiệp được giữ lại làm trợ lý cho giáo sư Trần Đức Thảo về bộ môn lịch sử tư tưởng, tôi bắt đầu nghe phong thanh về giáo sư Thảo có chuyện này chuyện khác với lãnh đạo trường nên đã trực tiếp hỏi anh Võ Ất thường trực Đảng uỷ nhà trường sự đánh giá của Đảng uỷ về giáo sư Thảo thì được anh Võ Ất cho biết: "<i>Giáo sư Trần Đức Thảo là một trí thức lớn rất tốt. Có chuyện gì đó, chẳng qua là do cá tính. Anh yên tâm</i>". Và tôi đã yên tâm như thế không chỉ với giáo sư Trần Đức Thảo mà còn là với các giáo sư khác. Nhưng không ngờ, sự việc đã bùng nổ một cách bất ngờ đối với tôi. Chiều hôm đó, tôi nhớ là khoảng đầu năm 1958, bỗng nhiên trong cuộc họp công đoàn của Khoa Sử không có mặt hai giáo sư Trần Đức Thảo và Đào Duy Anh, nổi lên một không khí lên án giáo sư Thảo một cách vô cùng gay gắt. Tôi nhớ nhất là ý kiến của anh V.H.T. tự giới thiệu là người năm 1951, công tác tại văn phòng Tổng bí thư Trường Chinh, là thành viên ban đón tiếp giáo sư Trần Đức Thảo từ biên giới Việt Trung về an toàn khu để ngay ngày đầu được Thủ tướng Phạm Văn Đồng mời cơm, hôm sau được đưa lên gặp Hồ Chủ tịch và Bác nói: <i>"Chú là một trí thức lớn. Nay chú về nước tham gia kháng chiến, Bác rất mừng. Mong chú đem hết nhiệt tình và tài năng phục vụ kháng chiến thắng lợi</i>.</span><a href="http://www.blogger.com/" name="_ednref2"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_edn2#_edn2" title=""><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-bookmark: _ednref2;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[1]</span></span><span style="mso-bookmark: _ednref2;"></span></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _ednref2;"></span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> Sau đó thì được bố trí làm việc ở Văn phòng Tổng Bí thư. Câu chuyện của anh V.H.T là muốn nêu cho mọi người thấy Trần Đức Thảo là một người đã được Bác Hồ, Đảng, Nhà nước trọng vọng hết mức như thế nhưng nay thì quay ra chống phá cách mạng. Tối hôm đó, tôi đã kể lại những gì vừa xảy ra hồi chiều về giáo sư Trần Đức Thảo cho chị Nhất (lúc này là vợ của Thầy đã cưới được gần 3 năm) nghe, thì chị nói: <i>"Các anh chị hiểu sai anh Thảo rồi. Anh Thảo không phải người như thế"</i>. Sau cuộc lên án giáo sư Trần Đức Thảo của cuộc họp công đoàn Khoa Sử, trên báo <i>Nhân dân</i>, giáo sư Phạm Huy Thông lúc này là Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội có bài vạch tội Trần Đức Thảo từ ngày còn ở Pháp cho đến bây giờ mà tôi nghe phụ giảng Hoàng Thiếu Sơn - người ở cùng phòng với tôi bấy giờ nói lại là: Cụ Chấn Hưng - thân phụ của giáo sư Thông đã trách con: <i>"Tôi không ngờ anh đối xử với bạn anh như thế"</i>. Tiếp đó, cuộc đấu tranh chống <i>Nhân văn</i> - <i>Giai phẩm</i> trong hai trường đại học Sư phạm và Tổng hợp đã diễn ra sôi nổi, dĩ nhiên là có lãnh đạo hẳn hoi. Người bị đấu tranh đầu tiên là giáo sư Trương Tửu trong 2 ngày liền. Kế đến, hai giáo sư Đào Duy Anh và Nguyễn Mạnh Tường, mỗi người bị đấu tranh non một ngày. Riêng giáo sư Trần Đức Thảo vì bị đau răng sưng cả má, phát sốt, nên hơn một tháng sau mới bị đấu tranh. Dự đấu tranh, có Bộ trưởng Nguyễn Văn Huyên, Phó chủ nhiệm Uỷ ban khoa học Nhà nước Tạ Quang Bửu, Trưởng ban Văn - Sử - Địa Trung ương Trần Huy Liệu, hai Thứ trưởng Hà Huy Giáp, Nguyễn Khánh Toàn cùng nhiều quan chức khác, nhiều giáo sư thuộc các khoa Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội. Đại giảng đường 35 Lê Thánh Tông chật ních người tham dự (cuộc đấu tranh với mấy vị giáo sư khác trước đó thì chỉ ở Hội trường B). Trong những người đấu tranh, có giáo sư, có giảng viên, có trợ lý vốn là học trò giáo sư Thảo. Nội dung phê phán là đủ tội, nhưng nổi lên vẫn là vai trò lãnh tụ tinh thần của nhóm <i>Nhân văn - Giai phẩm</i> và các tội chính là:</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- Dám phê phán Trung ương về triết học là duy tâm chủ quan, sai tinh thần của Mác, vì đặt quan hệ sản xuất lên trước lực lượng sản xuất. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- Dám phê phán Đảng sau ngày dành được chính quyền đã tạo ra bộ máy quan liêu. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- Dám chê Mao Trạch Đông dốt - chê <i>Mâu thuẫn luận</i> và<i> Thực tiễn luận</i> là sai học thuyết Mác.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- Đòi tự do dân chủ một cách vô chính phủ.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cuộc đấu tranh diễn ra cũng trọn hai ngày. Trước lúc kết thúc, Thứ trưởng Hà Huy Giáp lên diễn đàn nói: Vừa qua, ông Trương Tửu viết thư cho đồng chí Tố Hữu nhưng đồng chí không trả lời. Còn ông Trần Đức Thảo viết thư cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng thì Thủ tướng có bưu thiếp trả lời và yêu cầu Thứ trưởng đọc trước cử toạ. Trong nửa thế kỷ qua, tôi vẫn nhớ không sai là: "<i>Thân ái gửi anh Thảo. Tôi đã nhận được thư anh. Mong anh nghĩ lại những điều anh em nói. Chúc anh khoẻ mạnh - Phạm Văn Đồng</i>". Tiếp đó, giáo sư Trần Đức Thảo phát biểu mà tôi cũng hy vọng nhớ không sai như sau: <i>"Khi viết các bài báo đó là tôi có suy nghĩ. Nay các vị bảo tôi sai. Tôi sẽ nghĩ lại"</i>. Nói xong chỉ chừng ấy thì chắp hai bàn tay giơ lên rồi dang cả hai cánh tay ra và đi xuống chỗ. Tôi tin rằng cử toạ hôm đó không một ai hiểu trong cái cử chỉ cuối cùng đó của giáo sư Trần Đức Thảo có ý gì? Riêng tôi thì hiểu. Bởi trước hôm giáo sư bị kiểm thảo vài ngày, trong một tối, tôi đã lên phòng Thầy và hai thầy trò tâm sự với nhau nhiều chuyện, trong đó Thầy có nói: Mình có nhược điểm không khắc phục được là sống cô độc, ít có khả năng hoà nhập. Ngày còn học trong nước, thấy mấy thằng Tây thuộc địa kém quá. Nghĩ bụng sang Pháp học, may gì gặp được những anh Tây chính quốc giỏi giang. Không ngờ, rồi cũng chán. Do đó, quyết định về nước, tham gia kháng chiến cùng nhân dân mong tìm một sự hoà nhập. Nhưng rồi vẫn thế! Họ bố trí làm việc ở văn phòng ông Trường Chinh, được mấy tháng là chán. Mình xin đi theo văn nghệ quân đội, được ít lâu thì về Ban Văn - Sử - Địa Trung ương. Sống ở đâu, cũng thấy cô độc. Biết vậy là nhược điểm nhưng không bỏ được. Thầy lại nói chuyện ở Việt Nam đang đấu nhau thế này, là do ở Trung Hoa, sau phong trào <i>"Trăm hoa đua nở, trăm nhà đua tiếng" </i>(Bách hoa tề khai, bách gia tề minh) thì đang có phong trào chống phái hữu (Thầy muốn nói bấy giờ nếu Trung Quốc không có phong trào chống phái hữu thì Việt Nam cũng không có phong trào chống <i>Nhân văn - Giai phẩm</i>). Cuối cùng thì Thầy nói: Chuyện đời cứ ít mà xít ra nhiều. Vừa nói vừa làm cái cử chỉ mà hai hôm sau Thầy đã làm lại ở hội trường. Sau cuộc kiểm điểm toé lửa đối với giáo sư Trần Đức Thảo, anh L.K.T vốn là một sinh viên Sử vừa được giữ lại làm trợ lý đã viết bài <i>"Quét sạch những nọc độc của Trần Đức Thảo trong việc giảng dạy triết"</i> đăng Tạp chí Học tập [1958]. Trong cuộc đấu tố này, riêng tôi, theo yêu cầu của tổ chức do bạn H. và anh B, đảng ủy viên truyền đạt (trong lời truyền đạt, anh B còn nói với tôi: cậu phải thấy rằng chuyện ông Thảo không phải là “faute” mà là “crime”), vì đó phải viết bài phê phán Thầy. Bài viết xoay quanh một ý: Thầy từng là thần tượng lớn lao của tôi, vậy mà nay thầy lại nói với tôi là 40% người dân không tin vào Đảng nữa. Thầy muốn tôi cũng không tin vào Đảng. Lời kết bài là “<i>mong thầy nghĩ lại để thầy trò ta mãi mãi vẫn là thầy trò ta</i>”. Đọc xong bài phê phán Thầy, cả hội trường vỗ tay. Có người chúc mừng tôi đã được giải phóng tư tưởng. Sau đó, tôi còn được tổ chức giao việc chuẩn bị đến báo cáo tội trạng của Thầy ở lớp chỉnh huấn của giáo viên cấp Ba toàn miền Bắc tại trường Bổ túc công nông ở Giáp Bát. Thêm nữa, anh TQV cũng yêu cầu tôi góp ý cho bài viết của anh phê phán Thầy để đăng báo theo yêu cầu của lãnh đạo. Phúc may cho tôi là cả hai sự việc này sau không dùng đến. Đúng là bấy giờ, ở tư thế chim sợ làn cong sau ngày cải cách ruộng đất, thiếu bản lĩnh, nên tôi đã để hoàn cảnh đẩy vào tội phản Thầy, tuy chưa đến nỗi tệ mạt như mấy ai đó với Thầy, hoặc với Thầy Trương Tửu trong cuộc đấu tố này, nhưng ở tôi cũng đó là điều phải xấu hổ trong lương tâm hơn nửa thế kỷ nay không dứt. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Tiếp theo đợt đấu tranh là việc xử lý kỷ luật. Giáo sư Trương Tửu bị khai trừ khỏi ngành. Giáo sư Đào Duy Anh bị đưa sang Ban Văn - Sử - Địa. Giáo sư Nguyễn Mạnh Tường bị đưa về làm nhân viên Nhà xuất bản Giáo dục. Phụ giảng Phan Ngọc đang là Tổ trưởng ngôn ngữ bị chuyển sang làm phiên dịch. Trợ lý Cao Xuân Hạo cũng bị chuyển làm phiên dịch. Các trợ lý khác: Văn Tâm, Phan Kế Hoành, Hà Thúc Chỉ, Bùi Quang Đoài bị chuyển về phổ thông hoặc cơ quan khác. Một số khác như Phạm Hoàng Gia, Đặng Đức Siêu bị hạ một bậc lương trong dịp xếp lương sau đó vào năm 1960. Riêng giáo sư Trần Đức Thảo, tôi được nghe nói là mấy tháng đầu nhà trường vẫn cho người đưa lương tới nhà nhưng Thầy chối không nhận với lý do: Không làm việc thì không nhận lương. Tiếp sau đó có chuyện Thầy lên nông trường Ba Vì (Sơn Tây) khoảng 3 tháng mà sau này người nói thế này, người nói thế khác. Có người nói là Thầy bị đưa đi lao động cải tạo, nhưng hôm Thầy đi (kể cả ngày về), tôi có chứng kiến. Chỉ thấy có xe còm măng ca đến đón đi, ngoài va ly đựng vật dụng còn khối là sách. Theo chị Nhất nói với tôi thì việc đi này là do chính Thầy yêu cầu, cho đi để giãn thần kinh sau những ngày căng thẳng. Lên nông trường, cũng nghe nói Thầy có dạy tiếng Pháp cho một vài cán bộ và trong một lần vừa thổi cơm vừa đọc sách, vô ý để lửa bốc cháy hết quần áo sách vở của mình, và cháy lây thêm một vài nhà của nông trường. Do đó mà tổ chức cho đưa Thầy về lại 16Đ ngõ II, Hàng Chuối ngay. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Điều không thể không nói là sau đợt đấu tranh này, quan hệ giữa các thầy bị đấu tranh với mọi người, với các học trò, trong đó có quan hệ giữa thầy Thảo với tôi, coi như phải chấm dứt dù còn ở chung nhà tập thể. Cách đây vài năm, anh Cù Huy Chử cho tôi biết ngày Thầy sống ở Sài Gòn trước khi đi Pháp, có lần Thầy nói với anh: Nguyễn Đình Chú là người ghi bài giảng của Thầy để làm tài liệu học tập cho sinh viên nhiều nhất và tốt nhất nhưng sau cuộc đấu tố, gặp mình mà không chào. Quả có sự thật khốn nạn đó. Hàng ngày vẫn gặp Thầy lên xuống ở cầu thang mà tôi cứ phải cúi mặt xuống không dám chào Thầy vì sợ liên lụy, vì xấu hổ về tội phản Thầy. Chỉ một Đoàn Mai Thi là người duy nhất không sợ gì cả vẫn thường xuyên lui tới săn sóc Thầy trong hoạn nạn, để lại một điểm son về đạo tôn sư trong lòng chúng bạn. Một nhân cách như thế mà đã sớm qua đời! Các bạn trẻ hôm nay, khó lòng mà hình dung nổi cái không khí nặng nề thuở ấy mà chúng tôi đã trải qua. Năm 1960, tôi rời nhà 16Đ ngõ II Hàng Chuối về sống ở Khu tập thể Đại học Sư phạm tại Cầu Giấy. Giáo sư Trần Đức Thảo cũng chuyển nhà tới B6 Khu tập thể Kim Liên để rồi mấy năm sau đó sống một mình vì thầy cô chia tay nhau. Cảnh sống của triết gia Trần Đức Thảo ở Kim Liên ra sao, sau ngày triết gia qua đời, nhà văn Phùng Quán đã kể lại trong một bài viết có nhan đề <i>"Chuyện vui về triết gia Trần Đức Thảo"</i>.</span><a href="http://www.blogger.com/" name="_ednref4"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_edn4#_edn4" title=""><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-bookmark: _ednref4;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[2]</span></span><span style="mso-bookmark: _ednref4;"></span></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _ednref4;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Chuyện về triết gia giáo sư Trần Đức Thảo sau ngày từ giã giảng đường đại học nước nhà còn dài, không thể kể hết. Chỉ biết là sau ngày giáo sư qua đời tại Pháp, Sứ quán đưa tro về nước, mặc dù trước đó đã được an táng tại nghĩa trang Père Lachaise ở <place w:st="on"><city w:st="on">Paris</city></place>. Lễ tưởng niệm được tổ chức tại đại giảng đường 35 Lê Thánh Tông nơi ngày trước giáo sư từng gắn bó. Chính phủ tặng Huân chương độc lập hạng II. Mộ hiện chôn ở khu A nghĩa trang Văn Điển. Năm 2000, thì được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh. Báo chí đã dành cho giáo sư nhiều lời tốt đẹp, kể cả những lời cảm thương. Trong đó, đáng chú ý có ý kiến của giáo sư Trần Văn Giàu nói rằng: <i>"Trên đất nước ta, nếu có một người đáng gọi là triết gia, thì đó chính là Trần Đức Thảo. Giàu này chỉ là giáo sư dạy triết học"</i>. Đặc biệt, trong tác phẩm <i>"Thầy và bạn"</i> của ông Nguyễn Hoà Bình, vốn là Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Thường vụ Đảng uỷ, người trực tiếp làm các văn bản trong cuộc đấu tranh hồi 1957-1958 tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội trong bài viết <i>"Nhà thơ Tiếng địch sông Ô" </i>có kể lại chuyện ông được giao trách nhiệm viết báo cáo tường thuật tội trạng của các vị giáo sư bị đấu tranh, viết xong, đưa đến cho Hiệu trưởng Phạm Huy Thông thông qua thì chính con người đã từng viết bài phê phán giáo sư Trần Đức Thảo mà trên kia tôi có nhắc lại đã nói với ông Trưởng phòng Tổ chức cán bộ Nguyễn Hoà Bình bấy giờ có đoạn như sau: <i>"Bản chất của con người trí thức chân chính là tôn trọng chân lý và rất tự trọng trên con đường chân lý. Chân lý được lĩnh hội bằng tự giác thông qua tinh thần dân chủ đối thoại đã trở thành lối sống của họ. Những người trí thức cụ thể này có cuộc đời của họ, phấn đấu vì chân lý, cũng có nghĩa vì sự nghiệp của dân tộc, của Đảng</i>".</span><a href="http://www.blogger.com/" name="_ednref5"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_edn5#_edn5" title=""><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-bookmark: _ednref5;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[3]</span></span><span style="mso-bookmark: _ednref5;"></span></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _ednref5;"></span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"> </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in; text-indent: 37.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Kính thưa quý vị, chuyện đời của triết gia - giáo sư Trần Đức Thảo <b><i>những ngày ấy</i></b> mà tôi kể lại sơ qua là thế. Quý vị nghĩ gì? Riêng tôi, tôi nghĩ: Chuyện đời quá ư khắc nghiệt. Hiểu cho đúng nhau cũng rất khó khăn. Sự khoan dung sẽ giúp làm vơi bớt sự khó khăn, khắc nghiệt đó. Cái bưu thiếp của Thủ tướng Phạm Văn Đồng gửi giáo sư Trần Đức Thảo trong những giờ phút éo le, nghiệt ngã kia, đã hé lên chân lý đó. Tiếc rằng, khắc nghiệt vẫn còn khắc nghiệt. Hôm nay, tôi xin nói lên những ý nghĩ này trong sự biết ơn, cảm thương và cũng là tạ lỗi với Thầy tôi - Thầy Trần Đức Thảo vô vàn kính yêu ơi!. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><b> <i>(Bài viết nhân dịp kỷ niệm 90 năm sinh</i></b></span></span></span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><b><i> Giáo sư - Triết gia Trần Đức Thảo -2007)</i></b></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;"></span><br />
<hr align="left" size="1" width="33%" /></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><a href="http://www.blogger.com/" name="_edn2"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_ednref2#_ednref2" title=""><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="mso-bookmark: _edn2;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[1]</span></span><span style="mso-bookmark: _edn2;"></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _edn2;"></span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Những dòng được để trong ngoặc kép còn có sau đây chủ yếu là ghi theo trí nhớ, mong được chấp nhận tính tương đối của nó.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><a href="http://www.blogger.com/" name="_edn4"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_ednref4#_ednref4" title=""><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="mso-bookmark: _edn4;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[2]</span></span><span style="mso-bookmark: _edn4;"></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _edn4;"></span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Xem: Phùng Quán - ba phút Sự thật - NXB Văn nghệ 2006.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><a href="http://www.blogger.com/" name="_edn5"></a><a href="http://www.viet-studies.info/TDThao/TDThao_NguyenDinhChu.htm#_ednref5#_ednref5" title=""><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="mso-bookmark: _edn5;"><span style="mso-bidi-font-size: 14.0pt;">[3]</span></span><span style="mso-bookmark: _edn5;"></span></span></span></a><span style="mso-bookmark: _edn5;"></span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> NXB Giáo dục - 2003, tr.25</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.1in;"><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: viet-studies.info (văn hoá & giáo dục)</strong></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-56180374222804782592012-04-01T07:01:00.002+07:002012-04-01T07:04:18.592+07:00Sự cố Đập thủy điện Sông Tranh 2:<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: #cc0000;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="font-size: x-large;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;">V<span style="color: black;">ì an toàn sinh mạng của hàng vạn người dân hạ lưu,</span></span></b><span style="color: black;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">kiến nghị Thủ tướng lập tức ra lệnh xả cạn hồ trong suốt thời gian tìm kiếm nguyên nhân và khắc phục sự cố</b></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: black;">Công dân Việt Nam: Tiến sĩ</span> <span style="color: #cc0000;">Nguyễn Bách Phúc</span></span></b></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">(Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học Công nghệ và Quản lý Thành phố Hồ Chí Minh HASCON,</span></span></b></div><div align="right" class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; text-align: right;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Viện trưởng Viện Điện – Điện tử - Tin học Thành phố Hồ Chí Minh EEI)</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ngày 23 tháng 3 năm 2012, Tiến sỹ Lê Quang Hùng, Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng), trả lời phỏng vấn của phóng viên Đài Truyền hình Việt Nam (chiếu trên Chương trình thời sự buổi chiều tối của Đài Truyền hình Việt Nam, xem trên Mạng: </span><a href="http://www.tienphong.vn/video-clip/570852/Dap-thuy-dien-song-Tranh-2-van-an-toan-tpot.html"><span style="color: blue; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">http://www.tienphong.vn/video-clip/570852/Dap-thuy-dien-song-Tranh-2-van-an-toan-tpot.html</span></a><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;"><span style="color: blue;">)</span>, và trả lời Thông tấn xã Việt Nam (đăng trên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam </span><a href="http://www.dangcongsan.vn/cpv/Modules/Preview/PrintPreview.aspx?co_id=30179&cn_id=514243"><span style="color: blue; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">http://www.dangcongsan.vn/cpv/Modules/Preview/PrintPreview.aspx?co_id=30179&cn_id=514243</span></a><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">), đã tuyên bố: “<span style="color: black;">Trên cơ sở ý kiến của các chuyên gia, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">tôi có thể khẳng định</b> là Đập vẫn đảm bảo an toàn, kể cả sau khi xảy ra một số trận động đất kích thích thời gian qua tại vị trí xây dựng công trình. Qua kiểm tra, không phát hiện những dấu hiệu bất thường của công trình”.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lời khẳng định hùng hồn của Ông Hùng mặc nhiên là lời khuyên hàng vạn người dân ở vùng hạ lưu hãy an tâm, đừng lo lắng, không có gì nguy hiểm!</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhưng hàng vạn người ở hạ lưu vẫn không thể an tâm, hàng triệu người Việt Nam dù không sinh sống ở trong vùng đe dọa của Đập thuỷ điện Sông Tranh 2 cũng không thể an tâm.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ông Hùng phát biểu hùng hồn: “Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã chỉ đạo thành lập ngay Đoàn công tác của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước, gồm các chuyên gia đầu ngành về các các vấn đề thủy công, vật liệu, vật chất công trình, quan trắc, đo đạc..., kết hợp với Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng vào hiện trường để kiểm tra sự việc. Đoàn công tác đã tiến hành kiểm tra hiện trường trong hai ngày 20 và 21/3, tại các mặt thượng và hạ lưu Đập, các hành lang thu nước, hiện trạng thấm, quan trắc biểu hiện biến dạng của Đập... và làm việc với các bên có liên quan, gồm Ban Quản lý dự án Thủy điện 3, nhà thầu, đại diện cơ quan quản lý nhà nước của địa phương. Sau đó, các chuyên gia đã có báo sơ bộ về tình hình của Đập. Đến sáng 23/3, theo như báo cáo, lưu lượng nước <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">thấm</b> đã giảm khoảng <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">15 - 20%</b> so với thời điểm kiểm tra ngày 20/3.” </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Xin hỏi ông Hùng: một Đoàn cán bộ rất cao cấp, với những chuyên gia chắc cũng rất cao cấp, chỉ “tiến hành kiểm tra hiện trường trong hai ngày 20 và 21/3, tại các mặt thượng và hạ lưu Đập, các hành lang thu nước, hiện trạng thấm, quan trắc biểu hiện biến dạng của Đập...”, lại cho một kết quả động trời: “Đến sáng 23/3, theo như báo cáo, lưu lượng nước thấm đã giảm khoảng 15 - 20% so với thời điểm kiểm tra ngày 20/3”. Trời ơi! Các quan chức và các chuyên gia chỉ có kiểm tra đo đạc, mà lại làm giảm được 20% lưu lượng nước <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">thấm</b> qua Đập! Các vị tài hơn cả Tề Thiên Đại Thánh!, hay ông Hùng chỉ nói “đại” để an dân?. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lại nữa, theo báo chí, theo phim ảnh, thì nước từ trong thân Đập phun trào ra như thác, 30 lít trong 1 giây đồng hồ (chỉ 15 giây là đầy tràn bồn tắm trong nhà ông Hùng), mà ông Hùng lại bảo nước chỉ <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">thấm</b> qua thân Đập mà thôi! </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Rất tiếc không có thông tin về tốc độ của dòng nước phun ra, nhưng nhìn vào hình ảnh dòng nước phun ra, có thể đoán tốc độ phun khoảng từ 0,5m/giây đến 1 m/giây, như vậy <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">tổng tiết diện của</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">miệng phun</b> là từ 600 cm2 đến 300 cm2. Đó mới chỉ là tiết diện của <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">miệng phun</b> ở mặt đập phía hạ lưu, còn <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">khe nứt xuyên suốt</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">thân đập</b> từ mặt đập thượng lưu đến mặt đập hạ lưu to nhỏ thế nào chưa ai biết, nhưng có thể khẳng định ít nhất cũng to bằng miệng phun. </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đã thấy những hình ảnh phản cảm: người ta cố tình bịt <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">miệng phun</b> ở mặt hạ lưu đập, rồi tuyên bố thành tích là đã chống thấm tốt, giảm được 15 đến 20 % nước thấm, trong khi khe nứt trong lòng đập thì vẫn y nguyên!</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Không biết trách nhiệm của ông đối với sinh mạng và tài sản của hàng vạn người dân có được gắn liền với những phát ngôn của ông không?</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ông Hùng còn nói: “tôi có thể khẳng định là Đập vẫn đảm bảo an toàn, kể cả <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">sau khi</b> xảy ra <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">một số trận động đất kích thích thời gian qua</b> tại vị trí xây dựng công trình”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lạ đời chưa? "Đập vẫn đảm bảo an toàn, kể cả <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">sau khi</b> xảy ra <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">một số trận động đất kích thích <u>thời gian qua</u></b>”, vậy nếu <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">sắp tới </b>sẽ xảy ra <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">một số trận động đất kích thích</b>, thì Đập sẽ ra sao? Ông Hùng có khẳng định là Đập vẫn an toàn?.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;">Và nghiêm trọng hơn</span></b><span style="color: black;">, ông Hùng và các quan chức, các chuyên gia nói trên có nghĩ rằng trong thời gian tới (trong thời gian kiểm tra và sửa chữa Đập từ nay đến trước mùa lũ) sẽ <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">có thể</b> hay <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">không thể</b> xảy ra những trận động đất <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">mạnh hơn nhiều</b> so với <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">những trận động đất kích thích trong thời gian qua?. </b>Các vị có giám khẳng định là <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">không thể</b> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không?, các vị có dám ký vào Văn bản khẳng định như vậy không? Hoặc các vị có giám khẳng định rằng nếu xảy ra những trận động đất mạnh hơn nhiều so với <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">những trận động đất kích thích trong thời gian qua </b>thì Đập vẫn an toàn?, các vị có dám ký vào Văn bản khẳng định như vậy không?</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Nếu các vị dám ký vào các Văn bản như thế, thì mọi người sẽ bớt phần lo lắng, và chắc chắn Thủ tướng hoặc người có thẩm quyền cũng sẽ an tâm ký lệnh cho phép tiếp tục tích nước ở </span>Đập thuỷ điện Sông Tranh 2.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Lưu ý rằng nước Nhật và cả Thế giới trước ngày 11/3/ 2011 không ai nghĩ là có trận động đất lên đến gần 9 độ Richter ngoài khơi Nhật Bản. Thế mà nó lại <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">đột nhiên</b> xảy ra, thảm hoạ khôn lường đã xảy ra!</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Vấn đề bức xúc nhất mà hàng triệu người dân quan tâm hiện nay là <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">phải nhanh chóng trả lời câu hỏi:</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">quyết định thế nào</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">trước mối đe dọa sinh mạng của hàng vạn người dân? vẫn cứ tiếp tục tích nước trong hồ?, hay lập tức xả cạn nước hồ? </b></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Và một câu hỏi gắn chặt với câu hỏi trên là: Ai có đủ thẩm quyền ra quyết định? Người ra quyết định chịu trách nhiệm thế nào trước sinh mạng của hàng vạn người dân?</span></span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Ông Hùng đã nói:<span style="color: black;"> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“có thể thấy pháp luật của ta hiện nay dường như đã ủy quyền cho chủ đầu tư, các nhà thầu trong việc xây dựng, kiểm soát chất lượng, bảo đảm an toàn công trình.”</b></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hóa ra, theo ông Hùng, bản thân ông cùng các quan chức cao cấp và các chuyên gia cao cấp không ai có <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“quyền”</b> gì cả, chỉ có <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;">chủ đầu tư, các nhà thầu trong việc xây dựng mới có quyền kiểm soát chất lượng, bảo đảm an toàn công trình. </span></b><span style="color: black;">Từ quan điểm này, có thể hiểu rằng, nếu Đập Sông Tranh 2 không may bị vỡ, trách nhiệm hoàn toàn thuộc về chủ đầu tư (Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN) và các Công ty xây dựng Đập, còn ông Hùng và các Quý vị cao cấp nọ là vô can! Thảo nào mà ông Hùng dám mạnh mồm “<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">tôi có thể khẳng định là Đập vẫn đảm bảo an toàn”</b> hùng hồn đến thế!</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Cũng may ông Hùng nói một câu “có vẻ nửa chừng”: <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>có thể thấy</u></i> pháp luật của ta hiện nay <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>dường như</u></i> đã ủy quyền cho chủ đầu tư, các nhà thầu . . .”. Vậy pháp luật của ta hiện nay <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>chắc chắn</u></i> (chứ không phải là “<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>dường như</u></i>”) đã ủy quyền cho ai? Xin mời các vị Luật sư trả lời cho câu hỏi này.</b></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong khi chưa tìm ra câu trả lời, chúng tôi cho rằng <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN không có khả năng, không đủ thẩm quyền để quyết đinh cái việc liên quan đến hàng vạn sinh mạng của người dân</b>. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nếu Chủ Tịch Tập đoàn Điện lực Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> có gan ký lệnh tiếp tục giữ nước trong lòng hồ (không xả cạn nước), người dân vẫn không thể an tâm được, vì nếu chẳng may Đập vỡ thì mọi việc xử lý thế nào? Chủ Tịch Tập đoàn Điện lực Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> sẽ gánh vác trách nhiệm đến đâu?.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Chúng tôi cho rằng trong tình hình hiện nay, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">để đảm bảo an toàn cho hàng vạn người dân hạ lưu,</b> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Thủ tướng Chính phủ không phê duyệt quyết định giữ nước trong lòng hồ do cấp dưới trình lên, mà <span style="color: black;">nên dứt khoát ký lệnh lập tức </span>xả cạn hồ trong thời gian tìm nguyên nhân và khắc phục sự cố</b>.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Việc xả cạn, thứ nhất là để đảm bảo an toàn, thứ hai là điều bắt buộc để có thể nghiêm túc và triệt để sữa chữa con Đập.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Theo <strong>GS TSKH Phạm Hồng Giang, Chủ tịch Hiệp hội Đập lớn và Phát triển nguồn nước Việt Nam (VNcold), </strong><b><span style="background: white; color: #4a4949;">Phó Chủ tịch Ủy hội Đập lớn Thế giới, </span></b><strong><span style="font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">để sửa chữa Đập Thủy điện Sông Tranh 2 hiện nay</span>, “</strong><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: black;">Giải pháp triệt để là phải chống thấm từ mặt đập thượng lưu, không cho nước thấm vào đập”, </span></b>cụ thể là: “<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">làm khô bằng cách hạ mức nước hồ xuống</b>, sau đó dán lớp màng chống thấm, sơn các loại sơn chống thấm đặc biệt quét lên bề mặt, hay phụt trên bề mặt các loại chất chống thấm đặc biệt để nó chèn các khe nứt… Tuy nhiên, giải pháp này phải có thời gian và phải chấp nhận tổn thất về sản lượng điện vì nhà máy đang vận hành.” (</span></span></span><a href="http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/65465/-su-co-dap-thuy-dien-song-tranh-2-co-phan-ky-la-.html"><span style="color: blue; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/65465/-su-co-dap-thuy-dien-song-tranh-2-co-phan-ky-la-.html</span></a><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">)</span></span></span></div><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Chúng tôi hoàn toàn đồng tình với giải pháp của <strong>GS TSKH Phạm Hồng Giang</strong>, vì đó là giải pháp chắc chắn và triệt để. GS Giang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ lo một điều “giải pháp này phải có thời gian và phải chấp nhận tổn thất về sản lượng điện vì nhà máy đang vận hành”. </span></span></span><br />
<span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Để giải tỏa nỗi lo của GS Giang, chúng tôi xin lý giải: là chuyên gia Hệ thống Điện, chúng tôi khẳng định việc ngưng vận hành nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2 không gây ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động <span style="color: black;">Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN, kể cả mặt kinh tế và mặt kỹ thuật. Lý do đơn giản là: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Công suất đặt</i> của Thủy điện Sông Tranh 2 chỉ 190MW, chỉ chiếm gần 1% tổng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Công suất đặt</i> của toàn Hệ thống điện Việt <country-region w:st="on"><place w:st="on">Nam</place></country-region> (khoảng 20.000MW). Về kỹ thuật, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khi Thủy điện Sông Tranh 2 ngừng hoạt động, các nhà máy điện còn lại của Việt Nam chỉ cần huy động thêm1% công suất là đủ bù lại (Hệ thống điện phải thường xuyên điều chỉnh sao cho <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng công suất phát ra</i></b> bằng với <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng công suất tiêu thụ</i></b> của khách hàng. Tổng công suất này thay đổi liên tục từng giờ từng phút trong mỗi ngày. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng công suất phát ra</i></b> sẽ là <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">lớn nhất</b> tại giờ cao điểm. Nhưng <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng công suất phát ra</i> lớn nhất</b> này vẫn nhỏ hơn <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng công suất lắp đặt, </i></b>thường chỉ khoảng 80%).Về kinh tế: khi Thủy điện Sông Tranh 2 ngưng hoạt động, nó sẽ không có sản lượng điện</span><span style="color: #030303;"> 679,6 triệu kWh/năm,</span><span style="color: black;"> và không có Doanh thu, nhưng Tổng sản lượng điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam sẽ không bị giảm, vì sản lượng </span><span style="color: #030303;">679,6 triệu kWh/năm</span><span style="color: black;"> đã có các nhà máy khác phát bù, và Doanh thu (tiền bán điện) của EVN vì thế sẽ không bị giảm đồng nào. </span></span></span></span><br />
<span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Nhân đây cũng xin nói thêm về phát biểu của ông Hùng “Có thể phải vừa khắc phục hiện tượng thấm, vừa phải hạ mức tích nước trong hồ. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Nhưng nếu giữ nguyên mực nước mà xử lý được thì tốt hơn</b>, vì vẫn với mực nước như vậy, dòng thấm xuất hiện mà tìm được vị trí xử lý thì hiệu quả sẽ cao hơn. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Nếu hạ mức nước xuống có thể không phát hiện được vị trí thấm</b>.” Thực tình chúng tôi không thể tưởng tượng được ông Hùng lại nói như thế. Chẳng lẽ đi tìm vết nứt (theo ông Hùng chỉ là vết thấm) trong thân đập bê tông lại chỉ có cách lần theo các vết nước?, ai chui vào trong đó để lần theo vết nước? Thực ra các phương tiện tìm vết nứt hiện nay đều có thể xác định chính xác vết nứt, dù trong đó có nước hay không có nước, có lẽ ông Hùng không biết điều đó chăng?</span></span></span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><span style="color: black;">Kết thúc bài viết này chúng tôi kính mong công luận ủng hộ đề xuất của chúng tôi, một Công dân Việt Nam yêu Tổ quốc yêu Đồng bào: </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">V<span style="color: black;">ì an toàn sinh mạng của hàng vạn người dân hạ lưu,</span> kiến nghị Thủ tướng lập tức ra lệnh xả cạn hồ Thủy điện Sông Tranh 2 trong suốt thời gian tìm nguyên nhân và khắc phục sự cố.</b></span></span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-11408852743519287772012-03-31T09:53:00.000+07:002012-03-31T09:53:12.971+07:00"SỰ GIÀU CÓ KHÔNG SINH RA VĂN HÓA"<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">VIÊN THÔNG</span> <span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><em><strong>(thực hiện)</strong></em></span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span>Tiến sĩ Lê Kiên Thành, người sáng lập Ngân hàng Techcombank chia sẻ góc nhìn về câu chuyện nhà giàu và hiện tượng phô trương, khoe của.</span></b><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Là con trai của cố Tổng bí thư Lê Duẩn, Tiến sĩ vật lý Lê Kiên Thành được biết đến như người sáng lập ra ngân hàng Techcombank, rồi rời khỏi ngân hàng. Ông Thành hiện là chủ doanh nghiệp tư nhân Thái Minh, và là thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB). Tiến sĩ Lê Kiên Thành chia sẻ góc nhìn khá thú vị về mối liên hệ giữa văn hóa và sự giàu có từ những vụ phô trương, khoe của thời gian gần đây.</span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span>Thói quen xấu trong xài tiền</span></b><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Ông là một trong những doanh nhân thích xe xịn và chơi xe xịn, như chiếc xe Bentley mà ông từng sở hữu có giá nhiều tỷ đồng, nhưng hình như ít người biết ông chơi xe xịn. Còn một số người khác thì luôn được báo chí "update" về xe cộ mà họ sở hữu? Vì sao vậy? Họ thích khoe hay báo chí "lắm chuyện"?</span></i><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Chúng ta nhìn tài sản theo một góc độ nào? Khi nói đến một ai đó nổi tiếng mua một chiếc xe xịn thì đúng là đập vào mắt người ta ngay, lỗi ở người làm báo khi muốn độc giả chú ý vào việc đó. Có ai hiểu rằng dù một chiếc xe xịn đến cả triệu đô-la đi nữa thì tiền mua chiếc xe ấy với chủ nhân của nó chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tài sản mà họ sở hữu không?</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thế nhưng sự thật là ở xã hội ta có quá nhiều người sẵn sàng bỏ nửa tài sản ra mua một chiếc xe máy thì không bị nhắc tới. Mà chuyện này ở nông thôn nước ta rất nhiều và người ta chấp nhận chuyện đó. Báo chí đăng tin về những đám cưới nhiều xe sang của nhà giàu như một sự phô trương xa hoa, vậy báo chí có quan tâm đến những đám cưới cả tuần lễ ở quê, để rồi sau đám cưới, cả nhà dâu rể còng lưng làm trả nợ? Số tiền cho đám cưới quê ấy nghe thì có vẻ không nhiều, nhưng lại quá lớn với thu nhập với cuộc sống của những người dân này.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Đây chính là một thói quen xài tiền xấu, sự sĩ diện không cần thiết để được thỏa mãn sự "chịu chơi", sự khoe khoang. Mà cái này đâu chỉ nằm ở giới nhà giàu? Dường như nó nằm đâu đó sâu xa trong dân tộc tính của mình mà nếu không thay đổi, không định hướng đúng thì thói quen ấy sẽ hủy hoại chúng ta. Xã hội đang cần một văn hóa sống lành mạnh, lành mạnh cho cả người giàu và người nghèo.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span>Sự giấu giàu "lố" hơn cả sự phô trương</span></b><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Vậy đồng tiền được sử dụng đúng nhất vào việc gì, khi mà chúng ta đang sống trong một xã hội với sự phân cấp giàu nghèo khá lớn? Ông đi một chiếc xe đắt tiền và còn vô số đồng bào của ông đang sống dưới mức nghèo khổ? Doanh nhân có trách nhiệm gì không?</span></i><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trước đây chúng ta yên tâm với một xã hội cùng nghèo. Thế nhưng ở một xã hội phát triển văn minh, thì một tầng lớp người giàu lên nhanh, kéo theo sự phát triển mạnh của xã hội. Khi đó khoảng cách giữa người giàu và người nghèo nhất là cực lớn, những tầng lớp trung gian lại rất rộng, lớn hơn rất nhiều thì khoảng cách đó vẫn chấp nhận được. Còn hơn là chúng ta cùng nghèo! Nếu so người giàu nhất nước Mỹ với người nghèo nhất thì khủng khiếp lắm, nhưng sự phân hóa đó lại giúp tạo ra khoảng giữa vô cùng lớn cũng như giúp chính phủ Mỹ khả năng trợ cấp cho người nghèo.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Xã hội bứt lên được thì không thể từ từ cùng tiến, nó phải chấp nhận có một số người bứt lên vì trí tuệ, vì năng lực và vì may mắn nữa, những người đó sẽ kéo theo công ăn việc làm, tạo thành sự phát triển rất mạnh của xã hội. Giống như nước ở trên cao thì đổ xuống thì tạo ra điện năng lớn chứ không thể có điện năng từ dòng nước chảy lờ đờ... Tất nhiên, nói một cách lý tưởng thì chúng ta không chấp nhận những người giàu lên bằng mọi cách, dẫm lên, chèn ép, đạp đổ hay thậm chí tiêu diệt người khác để làm giàu.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Làm giàu không có gì xấu, làm giàu là yêu nước mà. Nhưng sự phô trương giàu sang đến mức "lố" có xấu không theo ông?</span></i><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tôi nghĩ sự "giấu giàu" của một số quan chức nước ta hiện tại lại "lố" hơn cả sự phô trương. Xã hội rất dễ khó chịu trước một doanh nhân đi đánh golf nhưng một quan chức uống chai rượu vài chục triệu đồng thì lại rất dễ được bỏ qua. Doanh nhân thì khó giấu cái giàu, nhưng quan chức thì giấu giàu giỏi lắm! Không nên và không phải đổ lỗi cho chiến tranh nhưng thực sự chúng ta mới chỉ làm quen với đời sống kinh tế thị trường hơn chục năm trở lại đây. Khoảng thời gian đó chưa đủ để chúng ta làm quen và tạo ra một văn hóa kinh doanh, văn hóa sống đúng nghĩa. Sự giàu có không sinh ra văn hóa, đáng tiếc, nhưng đó là sự thật.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span>Những méo mó trong xã hội lệch chuẩn</span></b><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Thì cũng khoảng thời gian đó doanh nhân cũng đã có một vị trí mới, có ngày tôn vinh dành riêng cho họ. Nhưng hào quang của doanh nhân đến hôm nay có đủ át đi những hành xử nhiều phần vô lý từ việc làm đại gia mà trả con dâu vì nghi mất trinh đến một doanh nhân khác nợ thuế nhà nước cả mấy trăm tỷ đồng?</span></i><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Thực ra mình không phải là họ nên chưa chắc đã hiểu hết họ để nói về họ hoặc phán xét. Doanh nhân cũng là con người và chuyện làm ăn của họ cũng có những bước thăng trầm mà không phải ai cũng biết. Khi dồn vốn cho một dự án nào đó, doanh nghiệp có thể sẽ gặp chuyện thiếu vốn, phân tán vốn một thời gian.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tất nhiên đã là hành vi xấu thì ở cấp độ nào cũng xấu, nợ một triệu đồng tiền thuế hay nhiều tỷ đồng tiền thuế về bản chất là như nhau. Cô nói xã hội tôn trọng doanh nhân, nhưng thử nhìn xem, phim ảnh, sách báo doanh nhân có một vị trí như thế nào? Hay đa số hình ảnh của họ là béo hú, bia ôm gái gú, xấu xa? Sao ít người biết doanh nhân cũng nhọc nhằn gầy dựng cơ nghiệp từ số không thế nào, khi thành công thì chia sẻ gánh vác ra sao?</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Khác chăng khi anh ở trên cao, cái xấu nếu có cũng dễ bị nhận diện còn ở dưới thấp, cái xấu ấy cũng nhòa đi, đôi khi lẫn vào cái xấu chung của mọi người. Nếu chúng ta muốn chống lại cái xấu, cái tiêu cực thì phải chống ở mọi tầng lớp chứ không phải nhằm vào con số tối thiểu dễ nhận diện kia...</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Ông bênh doanh nhân quá nhiều, nhưng ông thử đứng ra bên ngoài và đánh giá xem cái nhìn méo mó về doanh nhân VN hiện tại có phải lỗi hoàn toàn thuộc về dư luận không?</span></i><span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Tôi nói thật, so với thế giới, doanh nhân và kinh tế VN còn đơn sơ lắm. Phải thừa nhận rằng khi nói đến một doanh nhân Việt ít người cảm thấy nể phục. Tại sao ư? Doanh nhân nước ngoài, ví dụ như Bill Gates, khi ông ấy giàu thì gắn liền với công việc kinh doanh của ông ấy, mỗi sản phẩm ông ấy đưa ra cho xã hội luôn có một triết lý mới, một cái nhìn mới cho cuộc sống. Sản phẩm của những người như Bill Gates góp phần phá vỡ những quan niệm cũ, đẩy xã hội đi lên. Đâu phải ngẫu nhiên Bill Gates đến đâu cũng được các nguyên thủ quốc gia đón tiếp trọng thị? Không phải chỉ vì ông ấy giàu mà bởi ông ấy là một con người đặc biệt, giàu chỉ là một hệ quả của sự đặc biệt ấy mà thôi.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Sự đặc biệt ấy lại phản ánh tích cực vào sự phát triển của đất nước họ, mà trên thế giới có nhiều doanh nhân như thế ở cấp độ khác nhau. Doanh nhân Việt thiếu hẳn phẩm chất đó. Giàu ở ta hơi dễ, chỉ đi trước một bước đã giàu rồi, chứ không phải giàu từ những sự sáng tạo ghê gớm, ảnh hưởng lớn như đế chế của Apple hay Microsoft. Thế thì không khó hiểu khi ở ta, một doanh nhân giàu chỉ được trầm trồ vì giàu hơn người khác chứ không phải trầm trồ là vì tài trí, vì đức độ. Đó là cái méo mó, nhưng xã hội ta hiện tại lại có không ít cái méo mó như hình ảnh thầy thuốc và nhà giáo hiện nay chẳng hạn. Và chưa biết hình ảnh nào méo mó hơn trong một xã hội lệch chuẩn như hiện tại.</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 15pt; margin: 9pt 0in;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i><span>Xin cảm ơn ông!</span></i><span></span></span></span></div><br />
<span style="color: #0b5394; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: black;"><em>Nguồn:</em></span> Tuần Việt Nam (Vietnamnet.vn)</span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-12637980603397035372012-03-25T06:52:00.000+07:002012-03-25T06:52:33.067+07:00VỀ NHỮNG ĐỈNH CAO VĂN HỌC<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">NHÃ THUYÊN</span><br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Làm nên một nền văn học phát triển, phải có vô số những tác giả, phần nhiều trong số họ không được biết tới ở ngoài biên giới, một phần trong số họ mãi mãi im lặng, và chưa hẳn họ ít quan trọng hơn các nhân vật tiếng tăm trong một sự phát triển chung, thậm chí, phải tính đến cả một nền văn học vô danh vẫn chảy sâu trong lịch sử nhân loại từ quá khứ tới hiện tại.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 12pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Tại sao văn học Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> nhiều năm qua không thấy tác giả lớn, không thấy tác phẩm đỉnh cao? Những đỉnh cao văn học của chúng ta như thể đều là những người đã chết. Câu hỏi được nhắc đi nhắc lại không biết bao nhiêu lần này trong các cuộc phỏng vấn, trò chuyện văn chương với các tác giả đã thành danh hay những nhà văn tập sự có phải bộc lộ một ước mơ, một kì vọng mãi chưa thỏa mãn? Và bởi đã được/bị đặt câu hỏi, tất cả chúng ta đều cố gắng trả lời: vì đời sống kinh tế - chính trị - xã hội, vì chúng ta trải qua chiến tranh, vì những vấn đề kiểm duyệt văn hóa, vì thiếu những nhà văn tài năng lớn, vì những nhà văn (bộc lộ) tài năng lại thiếu tư tưởng lớn và thiếu sức bền, vì xã hội tiêu dùng dẫn tới xung đột cơm áo gạo tiền khiến người viết lao đao, vì thiếu phê bình làm động lực thúc đẩy sáng tạo văn học, vì thiếu thốn dịch thuật làm những bài học văn chương, vì thiếu trào lưu, vì thiếu những cơ hội giao lưu, tiếp xúc với thế giới, vì thiếu các tờ báo văn chương như các diễn đàn thực sự, vì không đẩy mạnh quảng bá, vì thiếu không khí đối thoại... Trong bảng liệt kê này, tôi nghĩ có thể thêm vào vô tận những lí do để chúng ta yên tâm sống tiếp, yên tâm với những sáng tác tầm tầm, yên tâm với một nền văn chương loanh quanh, mỏi mệt, yên tâm với việc đặt ra những câu hỏi mãi mãi nằm ở bên ngoài mình, những câu hỏi như ở tầm vĩ mô không liên quan gì đến cuộc viết thường nhật của chúng ta. Tại sao độc giả, và nhiều tác giả muốn đặt ra câu hỏi này? Bỏ qua những cơn khát “ngôi sao văn học” của truyền thông thường chờ đợi văn chương cũng rộn ràng như sân khấu biểu diễn, tôi nghĩ, sự chờ đợi vào các tác giả lớn nằm trong khát vọng lớn hơn của cộng đồng văn chương, trong đó hẳn bộc lộ niềm yêu mến của độc giả. Chúng ta đều biết những nhà văn, nhà thơ lớn có thể thành niềm tự hào, thậm chí thành biểu tượng cho tâm hồn một quốc gia, một dân tộc, một nền chữ viết.<br />
Nhưng chúng ta cũng hiểu rằng, đỉnh cao văn chương không bao giờ chỉ thuộc về một cá nhân và để cả xã hội ve vuốt cá nhân đó như một thứ đặc sản duy nhất của vùng miền. Thật thiệt thòi cho văn hóa một dân tộc, một quốc gia nếu họ chỉ có duy nhất một thứ đặc sản để thỉnh thoảng mang trưng bày trong các hội chợ quốc tế. Sự mênh mông của vùng đất văn học cần tới nhiều người lao động, cần tới những cánh đồng phì nhiêu đủ màu hoa trái, cần tới những dòng sông, những cánh diều, tiếng gió, cần tới những con giun, con dế, cần tới cả những thửa ruộng đang nằm ải chờ được gieo trồng mà không cần một tượng đài lồng lộng đứng giữa cánh đồng bỏ hoang. Nước Nga không phải chỉ có một A.Pushkin, còn N. Gogol, còn L.Tolstoy, còn Dostoyevsky... Balzac không tạo thành một nền văn học Pháp. Mọi nền văn học đã lớn, hay những nền văn học mới trỗi dậy không bao giờ được xây dựng chỉ bằng vài ngọn núi trồi lên ngẫu nhiên, vài cái tên làm mẫu trong các cuộc giao lưu xuyên văn hóa. Làm nên một nền văn học phát triển, phải có vô số những tác giả, phần nhiều trong số họ không được biết tới ở ngoài biên giới, một phần trong số họ mãi mãi im lặng, và chưa hẳn họ ít quan trọng hơn các nhân vật tiếng tăm trong một sự phát triển chung, thậm chí, phải tính đến cả một nền văn học vô danh vẫn chảy sâu trong lịch sử nhân loại từ quá khứ tới hiện tại. Hơn nữa, theo thời gian, vị trí của những cái tên này cũng thay đổi, những cơn chấn động địa chất làm cho ngọn núi này cao hơn, và đỉnh núi khác sụp đi. Vậy là, điều bất ổn dường như đã nằm sẵn ngay trong bản thân câu hỏi: sẽ là thiếu công bằng khi các cộng đồng văn chương chỉ trông chờ và ve vuốt một vài cái tên như là bằng chứng của sự phát triển, như là những biểu tượng quốc gia. <br />
Từ một góc quan sát khác, chúng ta có những khu vực văn chương không tính được bằng biên giới địa lý quốc gia, những nhà văn lớn trở thành “đặc sản”, không phải của quốc gia đó, mà là đặc sản của vùng lãnh thổ ngôn ngữ mà họ lao động. Tôi băn khoăn người ta coi L.Borges là biểu tượng văn chương của Argentina, O.Paz là đặc sản của Mexico, G.Marquez là thần tượng của Colombia và nhiều nhà văn Mỹ Latin nổi tiếng khác trong quá khứ và đương đại là những đỉnh cao của nền văn chương Mỹ Latin hay là những đỉnh cao của văn chương tiếng Tây Ban Nha nói chung, thứ tiếng được truyền tới bởi một đế quốc sừng sỏ châu Âu, thứ tiếng của kẻ thực dân, thứ tiếng không dẫn tới sự áp chế văn hóa mà lại là con đường khai mở văn hóa các dân tộc bị áp bức? Quả thật, nếu có một cái gọi là “nền văn học Mỹ Latin”, chủ yếu viết bằng tiếng Tây Ban Nha và tiếng Bồ Đào Nha, thì nền văn học đó phải chịu món nợ dằng dai với ngôn ngữ của những kẻ thống trị trong quá khứ. Cũng vậy, người ta sẽ nói tới những khu vực văn chương tiếng Anh, văn chương tiếng Pháp. Và ngôn ngữ tiếng Việt, khi theo chân người Việt tới nhiều vùng đất khác nhau trên thế giới sẽ sản sinh những thành quả có thể không còn thuộc quyền kiểm soát của quốc gia nữa. Gần đây, chúng ta biết những nhà văn gốc Việt được vinh danh đâu đó, ở trong hay ngoài Việt Nam: Linda Lê, Nam Lê chẳng hạn, chúng ta vinh danh họ như một niềm hi vọng vào giá trị của người Việt, nhưng đó là những giá trị không thuộc về ngôn ngữ Việt, cũng không thuộc về lãnh thổ địa lý quốc gia Việt. Tôi biết không hiếm nhà văn bị từ chối ở ngay mảnh đất quê hương họ, chỉ vì những tư tưởng khác biệt mang tiềm năng chia sẻ những giá trị văn hóa lớn lao hơn khuôn khổ tư tưởng bị chi phối bởi hệ thống quyền lực của một dân tộc: chẳng hạn, Mario Vagas LLosa, nhà văn người Peru viết tiếng Tây Ban Nha, kẻ bị quê hương ruồng bỏ và được vinh danh Nobel văn học. M.LLosa nên được xem là đỉnh cao của văn chương Peru, hay nền văn chương Mỹ Latin, hay nền văn chương tiếng Tây Ban Nha hay văn chương thế giới nói chung? Câu hỏi về đỉnh cao của nền văn học một quốc gia, một lần nữa, bộc lộ sự hẹp hòi, vô ích khi văn chương vượt ra ngoài đường biên địa lý, khi các tác giả văn chương lớn đồng thời là những người chia sẻ các giá trị lớn lao của toàn nhân loại, mà đôi khi, thật không may, dân tộc sở hữu nhân thân của tác giả đó lại không dung chứa nổi sức sáng tạo của họ.<br />
Trở lại với câu hỏi về văn học Việt Nam, thay vì cố gắng trả lời một câu hỏi mà mọi trả lời đều dễ trở thành những ngụy biện, tôi muốn đề xuất một giải pháp: bỏ qua câu hỏi đó. Trong hành trình viết hẳn mỗi tác giả nhiệt tâm sẽ vẽ ra một ngọn núi nào đó của riêng mình để hướng tới sự hoàn hảo, tới đỉnh cao, một khát vọng đẹp của nhân loại. Nhưng mọi nền văn chương thực sự không cần tới đôi ba anh hùng làm biểu tượng, nhất là trong thời đại vắng trào lưu và hướng tới một sự sống đa dạng của thời toàn cầu hóa. Văn học Việt Nam không cần đỉnh, văn học Việt Nam cần những tác giả, có thể nằm trong hay ngoài biên giới địa lý Việt Nam nhưng chia sẻ ngôn ngữ tiếng Việt. Độc giả Việt <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> tôi nghĩ cũng không nên kì vọng hão hờ vào những nhà văn bóng loáng trên mặt báo như những bóng núi ảo tưởng lòe những con mắt quen nhìn thấp. Và tôi nghĩ, những câu hỏi khác, hẳn là thiết thực hơn, sẽ đến với chúng ta, những người viết, người đọc đang viết và đọc ngôn ngữ tiếng Việt của người Việt ở nhiều nơi trên thế giới.<br />
Thành thực, tôi không chờ vào việc sớm có thêm vài ba đỉnh núi cao cao trong một nền văn học bình bình, tôi chỉ chờ đợi có những người viết người đọc cùng đứng trên một cái nền cao đủ để ngước nhìn ra xa hơn, và khi đó, chúng ta có thể còn gì đó để hi vọng vào những giấc mơ phiêu lưu mới.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 12pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times; font-size: large;"> <span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">N.T</span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 12pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 12pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: #0b5394; font-family: Arial;">Nguồn: Tia sáng (Bộ Khoa học và công nghệ)</span></span></div>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-85154845374343092632012-03-23T10:25:00.003+07:002012-03-23T10:33:47.671+07:00Dịch giả Dương Tường: DỪNG LÀ CHẾT<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">THỦY LÊ</span> <span style="color: #3d85c6; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><em>(thực hiện)</em></span><br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBRagnMsqzVPQnnac5YDH-IiaH02unw0U3gbChMrjc9HZ9qukchJz8soWDdnZN9HMGerk8hvM7QtBZmI77ToGMbAEOU4HTt_vgyFCkivGO51qmdISRwdy414mSEOlYe4pEQIX6zoqTyss/s1600/Nha+tho,+dich+gia+DUONG+TUONG-Anh+N.D.Toan.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img aea="true" border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBRagnMsqzVPQnnac5YDH-IiaH02unw0U3gbChMrjc9HZ9qukchJz8soWDdnZN9HMGerk8hvM7QtBZmI77ToGMbAEOU4HTt_vgyFCkivGO51qmdISRwdy414mSEOlYe4pEQIX6zoqTyss/s1600/Nha+tho,+dich+gia+DUONG+TUONG-Anh+N.D.Toan.JPG" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">Nhà thơ, dịch giả Dương Tường</span></td></tr>
</tbody></table><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nếu chừng nào mệt mỏi, vì một sức ì nào đó, ở vào độ tuổi lẽ ra chưa được nghĩ đến chuyện dừng nghỉ, có lẽ bạn nên gặp một người như Dương Tường. Để nghe ông “ngoan cố” nói về cách ông không bao giờ chịu dừng lại, hay nói cách khác, không “chết chịu” – như tên một bản dịch của ông. Chừng nào trời còn cho sống.</strong></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;"><strong>Bằng chứng là ở tuổi 80, ông vừa hoàn thành một bản dịch được coi là “khó nhằn” trong kho tàng văn chương nhân loại và ngay sau đó, lại tiếp tục bắt tay dịch cùng lúc hai đỉnh cao văn chương khác.<br />
Dương Tường trở lại, chưa bao giờ với những bản dịch nhỏ xinh mà lúc nào cũng đồ sộ về tầm vóc. Lần này là “Lolita” – một tác phẩm được giới làm sách nước ta bấy lâu “săn lùng ráo riết” và với Dương Tường, nó còn là một “ấp ủ bấy lâu”.</strong></span><br />
<span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i></i></span></span></span></span><br />
<a name='more'></a><br />
<span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="color: black;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i>Lại một đỉnh cao văn chương để ông chinh phục! Lần này, hứng thú điều khiển ông thế nào?</i><br />
- Phải nói "Lolita" là một tác phẩm mà tôi đã mong ước được dịch bấy lâu. Và càng dịch càng say! Bởi Nabokov đích thị là một phù thủy chữ! Chữ của cha đẻ “Lolita” phải nói rất kỳ lạ. Nó không ngừng biến ảo trong những ngón chơi chữ vừa tinh tế thông thái vừa tinh quái bình dân, suốt từ đầu đến cuối cuốn sách, dù “Lolita” không được viết bằng tiếng mẹ đẻ. Hoàn toàn không giống cách của một kẻ sính trò lóa mắt, lối chơi chữ của Nabokov rõ ràng là của một cao nhân, bởi một cái đầu hết sức uyên bác và một vốn văn hóa mênh mông Đông Tây kim cổ. Quả thật, chỉ có thể đi xa và đi trước thời đại của mình khi có được một vốn văn hóa sâu rộng như vậy! Tôi nghĩ, một số hiện tượng văn chương ở ta không đi được tiếp và được xa, phần lớn, hẳn cũng vì sự nhỏ hẹp về phông văn hóa... </span></span></span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Trong nhiều tranh cãi, ở chiều ngược sáng, “Lolita” từng bị coi là một cuốn “dâm thư”. Điều này, theo ông, có giống như thời phong kiến, người ta từng “kết án” Truyện Kiều: “Đàn ông chớ kể Phan Trần - Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều”?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Tôi nghĩ, nếu ai tìm đọc “Lolita” vì hai chữ “dâm thư” thì sẽ thất vọng vì “Lolita” trái lại, là một cuốn sách hết sức đạo đức. Gắn hai chữ “dâm thư” cho “Lolita” hay “Truyện Kiều” (dù rằng mức độ mỗi thời một khác), tôi nghĩ, đó đều là những suy nghĩ quá sức thô thiển và trần tục. </span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Một “cuốn sách hết sức đạo đức” – lý do nào khiến ông nghĩ thế về “Lolita”?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Chưa kể sự quyến rũ của văn chương Nabokov, mà ở đây, chỉ xét riêng trên phương diện đạo đức, “Lolita” đã xứng đáng được coi là một cuốn sách tuyệt vời. Khi nó trình ra một lời thú tội hết sức chân thực, soi rọi vào tất cả mọi ngóc ngách hèn kém nhất của mỗi con người. Cái chân thực đáng tin nhất của một người xưng tội, dù rằng tình yêu đó (của một người đàn ông trung niên với một… bé gái 12 tuổi mà ông gọi là “tiểu nữ thần”), như người ta vẫn gọi là bệnh “ấu dâm”. Không kém quan trọng, là sự tỏa ngời từ một luân lí của nghệ thuật – nó khiến cho tác phẩm được tắm trong cái mà Nabokov gọi là “ân phước thẩm mĩ”…<br />
<br />
<i>Ông nghĩ giữa một đời sống thường nhật mà mỗi cú nhấp chuột đều có thể bắt gặp một tin tức giật gân về những con “yêu râu xanh”, thì cách nào để một cuốn có nội dung như “Lolita” có thể không gây ra những tác động trái chiều?</i><br />
- Bằng vào những giá trị văn chương của cuốn sách, tôi tin rằng những người yêu văn chương đích thực (và đây hẳn là số nhiều) sẽ tìm đọc “Lolita” vì vẻ đẹp nhân văn của nó chứ không phải bằng một lối nghĩ tầm thường như chúng ta vừa nói đến. Khi mà, không ngoại trừ, toàn bộ câu chuyện “bịa” kia của Nabokov chỉ là cái cớ để ông ấy đưa ra lời xưng tội lay động lòng người mạnh mẽ ấy.</span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Vì sao ông lại có thể đánh giá cao đến thế giá trị của một lời xưng tội?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Là bởi vì, đó là sự khuyết thiếu vô cùng lớn của nền văn học chúng ta cũng như trong mỗi một người chúng ta hôm nay. Nhiều cuốn hồi ký của ta – vốn được coi là chân thực, tôi thấy, rốt cuộc, chỉ là một cách tự bào chữa, tự “rửa mặt” cho mình. Thành thực khó lắm, nếu như không muốn nói đó là sự dũng cảm nhất của con người!</span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Nghe nói trước khi dịch “Lolita”, ông đã từng mất hai năm lao lực cho một bản dịch khó không kém nhưng kết quả là… không in được?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Ừ, đấy là cuốn "Mort à crédit" (Chết chịu) của Louis-Ferdinand Céline, một cuốn sách thuộc loại khó dịch nhất, thậm chí còn khó hơn cả "Những con đường xứ Flanders", tới nỗi nhiều người đã từng thử dịch nó mà còn phải chào thua. Khi mà trong đó có rất nhiều từ do tác giả đặt ra, không có trong bất kỳ cuốn từ điển nào. Một cuốn sách hơn 600 trang (nhưng nếu in ra tiếng Việt chắc cũng phải hơn 700 trang), vậy mà để hiểu nó, tôi đã phải tìm đọc tận tới hàng nghìn trang sách liên quan đến nó…<br />
<br />
<i>Không in được, vậy mà ông vẫn còn đủ kiên nhẫn với một bản dịch nhiều thách đố và cũng khó tìm đầu ra như “Lolita”? Đôi lúc, ông có thấy mình… “lì lợm” không?</i><br />
- Đúng là khi bắt tay vào dịch “Lolita”, tôi cũng thấy hơi nơm nớp vì không chắc nhà làm sách có xin được giấy phép xuất bản không. Thế nên, việc “Lolita” được cấp phép xuất bản ở ta phải nói là một dấu hiệu đầy cởi mở của nhà quản lý. Về phần mình, một cuốn sách mất bao công lao tâm khổ tứ mà không đến được tay bạn đọc thì đúng là cũng hơi hẫng thật! Nhưng thôi, việc mình, mình làm. Quan trọng nhất là mình được thỏa mãn với đam mê của một người “leo núi”: đó là chinh phục độ cao. </span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Có duyên với những bản dịch khó, đã bao giờ ông cảm thấy mình phải đứng trong một “cuộc chiến không cân sức”?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Có thể nói, đó là một sở thích và theo thời gian, đã trở thành một phương châm làm việc của tôi. Đó là luôn muốn kiễng chân cao hơn mình để với được tới một vật cao hơn. Đã đành, kiễng chân thì có thể mỏi, nhưng cũng nhờ thế mà biết đâu, mình được cao lên!</span></span><br />
<span style="color: black;"><span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;"> </span><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;"><i>Đặt một kiệt tác giàu chất thơ như “Lolita” vào tay Dương Tường, vì vậy, thiết tưởng không còn lựa chọn nào chính xác hơn, khi người dịch nó còn đồng thời là một nhà thơ có tiếng về cách tân. Nhiều đoạn dịch có thể nói là “đặc sản” Dương Tường khi ngón nghề của người dịch không chỉ đạt đến độ tài năng (dấu ấn của một người am hiểu ngôn ngữ Anh, Pháp) mà còn tài hoa (dấu ấn của một nhà thơ) – đúng như đánh giá của dịch giả Phạm Anh Tuấn:<br />
“Ôi, Carmen của tôi, Carmen bé bỏng của tôi<br />
Ấy-mấy-là, ấy-mấy-là, những ấy-mấy-là đêm<br />
Nào trăng sao cùng xe cộ, nào quán bar cùng barmen<br />
Và, em iêu, những cuộc đấu long trời lở đất của hai ta<br />
Và giữa thành phố ấy-mấy-là tay khoác tay, ta vui bước<br />
Và cuộc xô xát cuối cùng của đôi ta…”<br />
Ôi sao ông lại có thể nhớ ra cái từ “ấy - mấy - là” đúng lúc đến thế! Ông thích bài… “Trống cơm” sao?</i><br />
- Thật tình, tôi cũng không biết lý giải thế nào. Chỉ đơn giản là lúc ấy, đến đoạn ấy, thì tự dưng mấy chữ đó chợt vang lên trong đầu. Dịch, như người ta vẫn nói, là tái tạo và đồng sáng tạo…</span></span></span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Một điều “kinh khủng” hơn nữa đó là… gần 500 chú thích nằm dày đặc trong suốt hơn ba trăm trang sách. Trong khi, theo dịch giả Phạm Anh Tuấn: Bản dịch tiếng Pháp của NXB lừng danh Gallimard của Pháp (in năm 2000, sinh thời được Nabokov coi là bản dịch tiếng Pháp “Lolita” đạt nhất) tuyệt nhiên không có bất kỳ một chú thích nào. Bản tiếng Pháp ấn hành năm 2005 được đánh giá cao hơn cũng chỉ có chừng dăm chục chú thích… Ông lo lắng cho bạn đọc lắm sao, khi tỉ mẩn và cặm cụi đến vậy?</span></i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">- Chỉ là, tôi suy từ mình ra thôi. Bởi có những đoạn, mình đọc đến đấy còn thấy vấp nữa là độc giả bình thường. Vậy nếu như mình không bỏ công ra san lấp bằng được những cái ổ gà đấy thì mức độ thưởng thức và sự hứng thú của bạn đọc sẽ bị giảm đi rất nhiều. Lỗi đó thuộc về ai nếu không phải là người dịch? Chính vậy mà công sức tôi bỏ ra cho gần 500 cái chú thích kia có thể nói là ngang ngửa công sức tôi bỏ ra cho văn bản chính. <br />
<br />
<i>Miệt mài bên những trang sách, tới giờ này, ông có thấy tự hào vì mình đã sống được bằng nghề?</i><br />
- Nếu nghĩ như vậy thì sẽ chẳng có trang sách nào cả. Sẽ không làm được gì hết. Vì thử hỏi, với một mức nhuận bút chỉ tầm hơn 20 triệu (có người nói chừng đó chưa bằng… một năm lương giúp việc), thì sao “lại” được công sức mình bỏ ra ròng rã suốt hai năm trời? Hoặc giả, nếu không có gần 500 cái chú thích ấy, thì số tiền tôi nhận được có thể vẫn vậy. Nhưng còn tình yêu của mình, với từng con chữ, với tác giả, với bạn đọc, và cái nghiệp mình bao năm đeo đuổi? Điều này, tôi nghĩ, chỉ có thể lý giải bằng hai chữ: “văn đức”!<br />
<br />
<span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;"><strong>“Rời tay” Lolita, những tưởng Dương Tường nghỉ ngơi, dè đâu ông lại tiếp tục bắt tay vào hai bản dịch mới, cũng đều được coi là món “khó nhằn”: “Tìm lại thời gian đã mất” của nhà văn Pháp Marcel Proust – bộ tiểu thuyết 7 cuốn từng được tạp chí Time bình chọn là một trong số mười cuốn sách vĩ đại nhất mọi thời đại (dịch cùng nhóm dịch giả) và “Cơn bão” – một vở kịch nổi tiếng của nhà viết kịch vĩ đại William Shakespeare. </strong></span></span><i><br />
<span style="color: black; font-family: Times, "Times New Roman", serif; font-size: large;">Ông nhất quyết không chịu dừng sao?</span></i><br />
<span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">- Dừng làm sao được? Dừng là chết!</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><br />
<span style="color: #990000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: Lao Động cuối tuần</strong></span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7803245272933525510.post-27454071864674927192012-03-17T09:01:00.001+07:002012-03-17T09:06:41.191+07:00LOLITA tiếng Việt có gây cuồng phong?<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">TOAN TOAN</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjn8C9SbeGlBfjHgq6GAOl1F4aGkJUGju1mj5zbxe2QxuTkoPUr5Y-f4yQY_XFxDI3EI-jkYgy8CqFzp5Sx905NNtPWRDf9AIvJ2vP2kXzeg6TJew7OnbgjeagOg0gzphzhLOAldlFxafs/s1600/Lolita.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img aea="true" border="0" height="376" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjn8C9SbeGlBfjHgq6GAOl1F4aGkJUGju1mj5zbxe2QxuTkoPUr5Y-f4yQY_XFxDI3EI-jkYgy8CqFzp5Sx905NNtPWRDf9AIvJ2vP2kXzeg6TJew7OnbgjeagOg0gzphzhLOAldlFxafs/s400/Lolita.JPG" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">“Tôi nghĩ nếu bản dịch Lolita của Dương Tường mà không tạo được cơn cuồng phong trong giới xuất bản Việt Nam trong những ngày tới, đặc biệt trong Hội sách ở T.P Hồ Chí Minh, chỉ có thể trách độc giả Việt Nam mà thôi”.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dịch giả Phạm Anh Tuấn phát biểu như vậy với tư cách diễn giả trong buổi lễ ra mắt Lolita chiều qua.</span></span></span></span></div><a name='more'></a><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Không phải vô cớ dịch giả Phạm Anh Tuấn nhận xét như vậy, bởi <i>Lolita </i>từng được xếp vào top 10 tác phẩm gây tranh cãi nhất thế giới, top 100 tác phẩm xuât sắc nhất mọi thời đại. Đồng thời từng bị coi là dâm thư.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Thực tế, <i>Lolita</i> của Vladimir Nabokov ra đời cực lận đận. Bốn nhà xuất bản Mỹ bị sốc và cự tuyệt. Năm 1955, sách bán bản quyền sang Pháp cho NXB Olympia Press, vốn chủ yếu in các sách khiêu dâm. Ngay khi ra đời, sách gây sóng gió, tác giả bài báo trên tờ <i>Sunday Express</i> của <place w:st="on"><city w:st="on">London</city></place> coi “cuốn sách bẩn thỉu nhất tôi từng đọc”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Hải quan Anh cấm cửa cuốn sách từ Pháp sang Anh, Bộ Nội vụ Pháp ban hành lệnh cấm lưu hành, kéo dài 2 năm. Mãi ba năm sau khi ra đời ở Pháp, sách in ở Mỹ và lập tức bán được 100 nghìn bản ngay trong 3 tuần đầu và tái bản. Nhưng cuốn sách cũng gây cơn cuồng phong ở Mỹ.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dịch giả Phạm Toàn nêu ngay mối lo không nhỏ cho <i>Lolita</i>: “Điều mà tôi nghĩ và hơi lo là phản ứng của xã hội thế nào? Trong khoảng độ dăm năm gần đây, các nhà văn thường thách thức nhau viết sex ra sao, tính dục thế nào? Tôi rất lo sắp tới sẽ có những xung đột không đâu vào đâu cả. Hy vọng báo chí giúp độc giả có thăng bằng để tìm hiểu đến nơi đến chốn tác phẩm này”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trong lời mở đầu buổi ra mắt sách, dịch giả Dương Tường không quên nhắc, sự ra đời của Lolita chứng tỏ các nhà quản lý của ta cởi mở hơn Mỹ hồi năm 1955. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">“Khi nhận lời dịch <i>Lolita</i>, tôi vẫn nghĩ đây là cuộc phiêu lưu mạo hiểm không biết đi về đâu, nhưng vì lòng yêu nên cứ dấn thân vào”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trước <i>Lolita</i>, NXB Giáo dục mời ông dịch Mort à crédit (Chết chịu) của nhà văn Pháp Céline, cũng mất 2 năm mới hoàn thành bản dịch, nhưng cuối cùng không xin được giấy phép xuất bản. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Dù mới chỉ là lễ ra mắt, <i>Lolita</i> thu hút khá đông văn giới, báo chí và độc giả yêu Nabokov. Không ít người phải đứng trong lễ giới thiệu sách tại 36B Điện Biên Phủ. Độc giả khá lo lắng liệu <i>Lolita </i>bản tiếng Việt có bị kiểm duyệt, cắt xén? </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">“Chúng ta lấy làm mừng vì bản dịch tiếng Việt <i>Lolita </i>không bị cắt bỏ một chữ nào”, Dương Tường chia sẻ. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Trước đó, với tư cách biên tập viên tự nguyện cho Dương Tường, Phạm Anh Tuấn nói, Lolita chỉ có thể giao cho Dương Tường dịch, nhờ vốn văn hóa sâu rộng, sự am hiểu cả tiếng Anh, Pháp và tiếng Việt nữa. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đồng nghiệp Đào Tuấn Ảnh, dịch giả tiếng Nga cũng dành những lời ưu ái cho Dương Tường: “Chuyển tải được văn Nabokov cực khó, nhưng ông Dương Tường đã làm được”. Chị chính là người “soi” bản dịch Dương Tường với nguyên bản tiếng Nga của Nabokov.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Còn dịch giả Nguyễn Nhật Anh, đại diện Nhã <country-region w:st="on"><place w:st="on">Nam</place></country-region> lại cho rằng, <i>Lolita</i> có gây cuồng phong có chăng cũng như “cơn bão trong cốc thủy tinh”. Bởi: “Lolita theo chúng tôi hiểu đó không đơn giản là cuốn sách mà người đọc hy vọng có thể dễ dàng tranh cãi và biện luận về nó một cách đơn giản. Dù chủ đề tương đối cấm kị- một ông già si mê một cô bé - nhưng sâu xa hơn nó được đánh giá là tác phẩm về tình yêu. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Càng về cuối càng hiện rõ là tác phẩm về tình yêu một chiều. Có lẽ độc giả tuổi cỡ như tôi trở đi sẽ thấy đồng cảm hơn, thấy đây là câu chuyện làm cho ta buồn phiền, như Nabokov viết trong lời bạt”. </span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: black;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: Times, "Times New Roman", serif;">Đại diện Nhã <place w:st="on"><country-region w:st="on">Nam</country-region></place> cũng khẳng định, Lolita hoàn toàn bứt ra khỏi các chủ đề dễ dãi của văn chương khiêu dâm. Độc giả sẽ không tìm thấy một xen nào mang tính khiêu dâm, không pha nào gây cảm giác nhầy nhụa.</span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="background: white; margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><br />
</div><br />
<table border="0" cellpadding="0" class="MsoNormalTable" style="mso-cellspacing: 1.5pt; width: 466px;"><tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-lastrow: yes;"><td style="background: #dbe5f1; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; padding-bottom: 0.75pt; padding-left: 0.75pt; padding-right: 0.75pt; padding-top: 0.75pt;"><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Lolita kể về mối tình si của Humbert, nhà nghiên cứu văn học tuổi trung niên với Lolita 12 tuổi, con gái bà chủ nhà trọ. Dù không yêu, Humbert quyết định lấy bà chủ nhà để được lâu dài bên cô con gái.</strong></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 4.5pt; mso-line-height-alt: 13.5pt;"><span style="color: black;"><span style="color: #990000;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Sau này, khi bà mẹ qua đời, Humbert mang Lolita theo trong chuyến hành trình xuyên nước Mỹ, như để chạy trốn như lời ông thốt lên khi mất Lolita - “tội lỗi của tôi, tâm hồn của tôi”.</strong></span></span></span></div></td></tr>
</tbody></table><br />
<span style="color: #cc0000; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">T.T</span><br />
<br />
<span style="color: #0b5394; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><strong>Nguồn: Tiền Phong online</strong></span>Trần Đức Tiếnhttp://www.blogger.com/profile/08766190396821851311noreply@blogger.com0